اسم فاویسم یا بیماری باقلا را شنیده اید؟

فاویسم در اصطلاح پزشکی همان بیماری باقلا است که از ریشه یک کلمه یونانی به معنی باقلا گرفته شده است. این بیماری را می‌توان در رده بیماری‌های ارثی، فصلی و غذایی دسته‌بندی کرد. …

فاویسم در اصطلاح پزشکی همان بیماری باقلا است که از ریشه یک کلمه یونانی به معنی باقلا گرفته شده است. این بیماری را می‌توان در رده بیماری‌های ارثی، فصلی و غذایی دسته‌بندی کرد. مبتلایان در اثر خوردن باقلای سبز خام یا منجمد و همچنین برخی اکسنده‌های شیمیایی دچار کم‌خونی می‌شوند. بدن بیماران مبتلا به فاویسم مقدار کافی آنزیم گلوکز ۶ فسفات دهیدروژناز G۶PD را نمی‌سازد.

ژن مربوط به این آنزیم روی کروموزوم X قرار گرفته و چون دختران دو کروموزوم X دارند کروموزوم X سالم می‌تواند نقص جفت کروموزومی خود را بپوشاند، اما پسرها تنها یک کروموزوم X دارند و معیوب بودن ژن آنزیم مربوطه می‌تواند پسر را مبتلا به این بیماری کند. به همین دلیل شیوع فاویسم در پسران بیشتر است. دختران هم به فاویسم مبتلا می‌شوند اما تنها در صورتی که هر دو کروموزوم X آنها از لحاظ این ژن معیوب باشد. شاید بپرسید چرا مصرف باقلا و برخی مواد اکسنده فرد را کم‌خون می‌کند؟ در پاسخ باید گفت این مواد با ورود به بدن گلبول‌های قرمز خون را پاره می‌کنند و بدن علائم کم‌خونی شدید، اسهال، استفراغ، زردی چشم و خونی شدن ادرار را نشان می‌دهد. به جز باقلا برخی داروها از جمله استامینوفن؛ مکمل ویتامین K آسپرین و غذاهای محتوی باقلا و همچنین سوپ سبزیجات آماده یا پودر سبزیجات، نفتالین و حشره‌کش‌ها هم می‌توانند علائم فاویسم را در کودک تشدید کنند.

تشخیص این بیماری در کودک بسیار مهم است. گاهی علائم چندان آشکار نیست و ممکن است تیم کمک‌رسان مشکل کودک را با زردی، هپاتیت و انواع دیگر کم خونی اشتباه بگیرد. این بیماری در شمال ایران شایع است زیرا ساکنان این منطقه باقلای خام را زیاد مصرف می‌کنند. برای درمان فاویسم می‌توان با تزریق وریدی و تحریک کلیه‌ها مواد واکنش‌زا را از بدن دفع کرد. گاهی هموگلوبین خون کودک چنان کم می‌شود که باید به او خون تزریق کرد. اگر فرزندتان به این بیماری مبتلاست حتما مشاوره‌ای دقیق با پزشک انجام دهید و سبک زندگی مناسبی را در خانواده پیش بگیرید.