مدیریت اقتضائی واردات کالا

با سیرتکوینی اندیشه های مدیریت و گذر از مدیریت علمی و کلاسیک به مدیریت اقتضائی می رسیم

با سیرتکوینی اندیشه های مدیریت و گذر از مدیریت علمی و کلاسیک به مدیریت اقتضائی می رسیم. نظریه های مدیریت با گذشت زمان تکمیل ترشده اند .نظریه پردازان عرصه مدیریت در سالیان اخیر و با یک رویکرد اقتضائی به این نتیجه رسیدند که یک نسخه از پیش تعیین شده برای موفقیت در یک مجموعه وجود ندارد و هرسازمان و نهادی بسته به موقعیت خود می بایست بهترین راه رسیدن به هدف را انتخاب کنند. در جائی که وظایف انجام کار ساده است ومحیط پیچیده نیست مدیریت علمی می تواند به موفقیت سازمان کمک کند اما در جائیکه وظائف تخصصی است و محیط پیچیده است مدیریت مشارکتی می تواند موفقیت آمیز باشد.

اینکه امرواردات به جهت کنترل بازار را مدیریت اقتضائی بدانیم یا نه؟ نیازمند تحلیلهای بیشتری دارد ولی می توانیم بگوئیم که مدیریت اقتضائی به این معنا نیست که یکروز آنقدر وارد کنیم که تولید کنندگان داخلی آسیب ببینند و یکروز هم همه مرزها رو ببندیم و تولیدکنندگان داخلی عرصه را بدون رقیب ببینند. اصولا مدیریت اقتضائی بمعنای این که هر روز یک تصمیم بگیریم نیست و مدیریت اقتضائی یک رهیافت علمی است و پایه و اساس آن نیز توانمندی های هر مجموعه است و بر اساس ویژگی های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی هر مجموعه می بایست تصمیم گیری شود یعنی اگر تصمیمی در یک دوره در یک کشور یا سازمان موفقیت آمیز بود به معنای آن نیست که این تصمیم در جائی دیگر نیز نتایج مثبتی به بارمی آورد.

بعقیده بیشتر کارشناسان داخلی و خارجی امرواردات می بایست در زمینه هایی باشد که کشور درآن زمینه مزیت رقابتی ندارد یا کالا یا محصول واردی جزئی از تولید محصول یا خدمت نهایی باشد ودر حقیقیت ارزش افزوده ایجاد کند و به صرف کنترل و تنظیم بازار نمی توان با پایه های اقتصاد بازار را سست کرد و باید تلاش کنیم واردات و صادرات مان هدفمند باشد و سیاستهای واردات و صادرات می بایست منظم و پایدارو علم مدار باشند وپر نوسان بودن بازار به دلیل کنترل و تنظیم بازار هیچ کمکی به اقتصاد نمی کند و ممکن است پایه ها و ارکان اقتصادی جامعه راضعیف تر کند در حقیقت وظیفه اصلی وزارت خانه ای مرتبط باید این باشد که بیشترین نفع نصیب تولیدکننده شود و نه واسطه تا انگیزه تولید او بیشتر شود و بتواند محصول با کیفیت تر و رقابتی تری تولید کند، اگر که ما توانایی حذف واسطها را نداریم نباید با واردات بی رویه ضربه جبران ناپذیری به اقتصاد بزنیم واردات بی رویه باعث می شود که ما انگیزه های تولید را از تولید کنندگان بگیریم و این افراد نیز با مرور زمان و عدم حمایت دولت بسمت مشاغل کاذب می روند و ممکن است خود نیز بعد از مدتی جزئی از حلقه واردکنندگان شوند واین پدیده ای است که به وفور در اقتصاد ما دیده می شود و در حقیقت واردات را تشویق می کنیم زیرا کم هزینه تر، کم ریسک تر و پرمنفعت تر است، همچنین وضع تعرفه های سنگین نیز نمی تواند چاره کار تولید کنندگان داخلی باشد زیرا هنگامیکه کشور ما به عضویت سازمان تجارت جهانی در بیاید آنوقت اقتصاد ما ضربه سنگینی را متحمل می شود زیرا دیگر تعرفهها توسط دولتها وضع نمی شود و کشورهایی که تعرفه ها را سرخود افزایش می دهند در حقیقت موافقت نامه تعرفه و تجارت را زیر پا گذاشته اند و با واکنشهای از سوی ساز مانهای تجارت جهانی و اتحادیه های تجاری روبرو می شوند.

اگر می خواهیم یک برنامه ریزی صحیح برای حمایت از تولید داشته باشیم می بایست اقتصاد را به سمت حمایت از تولیدات با مزیت و رقابت پذیر در بازار جهانی سوق دهیم واگرتصمیمات به گونه ای باشد که بخشهای کم حمایت آسیب ببینند در آینده ای نزدیک اقتصاد ما با مشکلات بیشتری دست به گریبان می شود. اینکه وزارت خانههای مرتبط در امر واردات دلیل واردات بی رویه را کنترل بازار می دانند ، این سوال مطرح می شود که که چرا واردات خودرو را آزاد نمی کنند، خودوریی که در تولید آن ما هیچ مزیتی نداریم و صنعتی پرهزینه برای ما می باشد و خانوادههای ایرانی نیز باید بخش زیادی از درآمدشان را به خودروهای بی کیفیت و با هزینه بالا بدهند پس اگر ما می خواهیم بازار را کنترل کنیم ابتدا واردات خودرو را آزاد کنیم البته با تعرفه بین المللی که در حدود ۵ درصد است و نه با تعرفه ۱۰۰ درصد. نمود بارز مدیریت اقتضائی را ما دربحرانهای اخیر غرب مشاهده کردیم. در کشورهایی که اقتصاد آزاد در جریان بود و دولت نقش نظارتی داشت به محض روبرو شدن با بحران نقش دولت از نظارتی خارج و با سیاستهای مالی حمایتی خود نقش و دخالت بیشتری رابر عهده گرفت.

سخن آخراینکه مدیریت اقتضائی یک علم و رهیافت علمی است و ساز و کار آن نیز بر مبنای یافتههای علمی است و بدین معنا نیست که هر روز یک تصمیم جدید بگیریم و ورادات کالا می بایست با برنامه و بلندمدت باشد ودر صنعتی صورت گیرد که در آن مزیت رقابتی نداریم و تولیدآن محصول در داخل پر هزینه است مانند صنعت خودروسازی و نه واردات محصولات دامپروری و کشاورزی.