جهان‌شناسی سنتی و علم جدید

کتاب «جهان‌شناسی سنتی و علم جدید» ترجمه رساله‌ای ارزشمند از تیتوس بورکهارت، توسط حسن آذرکار است که امسال به همت انتشارات حکمت در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
همان‌طور …

کتاب «جهان‌شناسی سنتی و علم جدید» ترجمه رساله‌ای ارزشمند از تیتوس بورکهارت، توسط حسن آذرکار است که امسال به همت انتشارات حکمت در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

همان‌طور که از عنوان کتاب پیداست، موضوع آن توضیح و تبیین مفاهیم جهان‌شناسی سنتی و بیان ویژگی‌های این جهان‌شناسی در مقام مقایسه با علوم جدید و علم گرایی متاثر از آن است.

این رساله از دو جنبه حائز اهمیت است: اول این که معنای واقعی علم جهان‌شناسی و اصول آن را چنان‌که مورد فهم و اعتقاد پیشینیان بوده است برای ما بازگو می‌کند و سپس به شرح و تحلیل این نکته اساسی و بنیادین تاریخ علم می‌پردازد و اما جنبه مهم دیگر، نقدی است که بر ۳ شاخه اصلی علوم جدید یعنی فیزیک، زیست‌شناسی و روان‌شناسی دارد. وجه امتیاز اثر بورکهارت این است که او همچون یک حکیم سنتی در مقابل علم جدید قرار می‌گیرد و به نقادی آن می‌پردازد.

رساله جهان‌شناسی سنتی و علم جدید در اصل شامل ۵‌‌فصل است که در فصل‌های اول، سوم، ششم، هفتم و نهم کتاب مورد بحث آمده است و بقیه فصول کتاب شامل مقالات کوتاه و مستقلی است که چون با موضوع بحث مرتبط بوده، مولف به ترجمه آنها پرداخته و به کتاب افزوده است.

کتاب جهان‌شناسی سنتی و علم جدید شامل ۱۶۲ صفحه است که در ۲ بخش اصلی جهان‌شناسی سنتی و دیگری سنجش علم‌جدید گردآوری شده است. گفتنی است، هدف از تفکیک کتاب به این دو بخش، آن بوده تا خواننده بهتر و راحت‌تر بتواند به سراغ موضوع مورد علاقه خود برود.

در بخش نخست مباحثی از قبیل جهان‌شناسی جاویدان، هنرهای هفتگانه آزادمردان و باب غربی کلیسای جامع شارتر، مورد ارزیابی و بررسی نویسنده قرار گرفته است. در این بخش نویسنده برخی رخنه‌های علم جدید را مورد توجه قرار داده و با توسل به معیارهای علم جهان‌شناسی به معنای سنتی کلمه، درباره این رخنه‌ها قضاوت کرده است. بخش دوم کتاب با عنوان«سنجش علم جدید» به مباحث فیزیک جدید، تکامل‌گرایی، ردیه‌ای بر تکامل‌گرایی تیاردوشاردن و روان‌شناسی جدید پرداخته است.

مهم‌ترین و طولانی‌ترین بخش این کتاب ، نقد روان‌شناسی جدید است که در آن مولف به ارزیابی و نقد آرای سرشناس‌ترین روان‌شناس عصر حاضر، کارل گوستاویونگ پرداخته و سعی کرده است تا نقاب بظاهر معنوی‌ای را که با توسل به او بر رمزهای سنتی آیین‌های مقدس جهان و بر چهره مطالعات روانکاوانه خود زده است، براندازد.

مریم‌ لباف‌زادی