رنگرزی سنتی

از آن جا که صنعت رایج خراسان جنوبی قالیبافی می باشد و خامه مورد نیاز قالیبافان احتیاج به رنگرزی دارد تا جواب گوی انبوه تولیدات قالی منطقه باشد صنعت رنگرزی هم پای قالیبافی در …

از آن جا که صنعت رایج خراسان جنوبی قالیبافی می باشد و خامه مورد نیاز قالیبافان احتیاج به رنگرزی دارد تا جواب گوی انبوه تولیدات قالی منطقه باشد صنعت رنگرزی هم پای قالیبافی در این منطقه رواج داشته است.استادان رنگرزی از مواد رنگی سنتی مثل پوست گردو، برگ مو، روناس، پوست انار، زعفران، توت سیاه، کاه، گندل، سماق، گلرنگ، آلبالو، اسپرک و رنگ های خمی از قبیل نیل برای رنگ کردن خامه ها استفاده می کردند.انواع رنگ های مورد استفاده عبارت بودند از: شتری، بیدمشکی(قهوه ای)، هلی، کرم نخودی، لاکی، شرابی، صورتی،پیازی، نارنجی، سنجدی، کبود، سورمه ای آسمانی(ماسی)، خاکی، گل اناری، خاکستری، موشی(فولادی)، روغنی آتشی، علفی، زرد، شکلاتی، ماشی و شیرچای.

کارگاه رنگرزی

معمولا یک ردیف پاتیل (خم رنگرزی) در دیوار کارگاه تعبیه شده که بسته به نوع رنگ کاربردی، پاتیل ها از چدن یا مس ساخته شده و زیر هر کدام اجاقی قرار می دهند.ابتدا با فرو بردن الیاف در محلول قلیاب و آب گرم چربی طبیعی الیاف پشمی را می گیرند که به آن قلیاب کردن می گویند.کلاف های پشم قلیاب شده را به خمره رنگ برده و آن را می جوشانند و بسته به تیرگی و روشنی رنگ مدت زمان جوشاندن را تنظیم می کنند.در تمام مدت الیاف را با چوب، زیر آب می گردانند.میله چوبی محکمی درون دیوار بالای خمره ها قرار دارد که کلاف ها را روی این میله آویزان می کنند تا آب آن بچکد و الیاف هوا بخورد، از آن جا کلاف ها را به حیاط می برند و روی تیرهای ضخیم آویزان می کنند تا خشک شود.این کار را آفتاب دادن می گویند.