هزینه یابی

امروزه قیمت و كیفیت از مهمترین مزیت های رقابتی در صنایع به شمار می یند از ین رو بررسی رابطه بین ین دو مزیت رقابتی در سال های اخیر به ویژه در صنایع پیشرو و كشورهای صنعتی بسیار مورد بحث بوده است

امروزه قیمت و كیفیت از مهمترین مزیت‏های رقابتی در صنایع به شمار می‏یند. از ین رو بررسی رابطه بین ین دو مزیت رقابتی در سال‏های اخیر به ویژه در صنایع پیشرو و كشورهای صنعتی بسیار مورد بحث بوده است.

این كه بدی كیفیت چه تاثیری بر قیمت محصولات و متعاقباً درآمد شركت خواهد داشت و نیز برای رسیدن به كیفیت مطلوب بید چقدرهزینه كنیم، بحث هزینه یابی كیفیت را جیگهای ویژه بخشیده است. هزینه یابی كیفیت از مباحث جدید مدیریتی است كه می‏تواند وضعیت و عملكرد شركت را از ابعاد مختلف مانند حسابداری بهای تمام شده (حسابداری صنعتی)، كنترل كیفیت، تعمیرات و نگهداری، زنجیره تامین، مدیریت تولید، انبارها، یمنی و بهداشت، آموزش و بهسازی و موارد دیگر نشان دهد و با تهایه ترازنامه كیفیت در شركت و مقیسه روند هزینه های كیفیت می‏توان هزینه كیفیت در شركت را كنترل و بهبود بخشید. تاكید و كار بر روی مفهایم هزینه یابی كیفیت در طول زمان، نكات مهم و ارزشمندی را مشخص كرده است كه از اهمیت بالیی برخوردارند. برخی از ین نكات عبارتند از:

۱) هزینه های كیفیت در گزارش‏های حسابداری به طور كامل ثبت نمی‏شوند و اغلب هزینه های واقعی كیفیت بسیار بیشتر از موارد گزارش شده هستند.

۲) هزینه های كیفیت نبید تنها در مورد فعالیت‏های عملیاتی و تولیدی درنظر گرفته شوند بلكه فعالیت‏های خدماتی و پشتیبانی نیز تاثیر عمده‏ ی در افزیش یا كاهش هزینه های كیفیت دارند، بنابرین بید هزینه های مربوط نیز در هزینه های كیفیت مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرند.

۳) كاهش هزینه های كیفیت در چارچوب برنامه‏های استراتژیك سازمان‏ها قرار دارد.

● هزینه های كیفیت كدامند؟ سه دیدگاه اصلی در مورد تعریف هزینه های كیفیت وجود دارد كه عبارتند ازهزینه های رسیدن به كیفیت مطلوب از طریق طراحی و سازماندهای هزینه های عملیاتی واحد كنترل كیفیت (تجهایزات، حقوق و دستمزد و…) هزینه هایی كه از كیفیت پیین و نامطلوب محصول ناشی می‏شود (شامل ضیعات، افت قیمت محصول و...).

در این پژوهش، هزینه كیفیت برابر با مجموع هزینه های سه گروه پیشگفته در نظر گرفته شده و تلاش بر ین است سیستم هزینه‏ی جامعی طراحی شود كه تمامی دیدگاه‏های هزینه‏ی یادشده را در برگیرد.

گام برداشتن در جهت بهبود كیفیت، به تعریف پروژه‏های بهبود كیفی و همزمان با آن توسعه سیستم حسابداری نیاز دارد؛ به طوری كه بتوان اطلاعات مورد نیاز به منظور بررسی عملكرد پروژه‏های بهبود كیفیت را به دست آورد. بنابرین یك گام اساسی در كاهش هزینه‏ها، اصلاح و توسعه سیستم حسابداری است؛ به گونه ی كه بتوان هزینه های كیفیت را محاسبه كرد و ضمن ارائه گزارش‏های مناسب، به اندازه‏گیری اثربخشی فعالیت‏ها و پروژه‏های كاهش هزینه پرداخت و راهكارهای عملی بری كنترل و بهبود هزینه های كیفیت و به تبع آن، عملیات تضمین و كنترل كیفیت ارائه كرد. به منظور اصلاح و توسعه سیستم حسابداری بید هزینه های كیفیت را طبقه‏بندی كرد و به هر یك از گروه‏های هزینه‏ی، كد هزینه تخصیــص داد.

به منظور اندازه‏گیری هزینه های كیفیت لازم است ابتدا اجزی هزینه های كیفیت شناسیی و طبقه‏بندی شده، سپس كلیه هزینه های مرتبط با كیفیت بر اساس آمار داده‏های هزینه‏ی موجود یا طرح مدون جمع‏آوری اطلاعات، مشخص و در قالب طبقه‏بندی شده دسته بندی شوند. تنها در ین صورت است كه می‏توان راهكارهای مناسبی بری حذف هزینه های عمده كیفیت ارائه و اجرا كرد.