امام صادق علیه السلام در نگاهی گذرا

پدرش ۲۶ ساله بود كه او زاده شد دوازده تا ۱۵ سال بنابر اختلاف از عمر شریفش را درکنار جدش امام سجاد علیه السلام و نوزده سال را در كنار پدرش امام باقر علیه السلام گذراند

▪مشخصات حضرت اسم : جعفر

▪لقبها : صادق- مصدق - محقق - کاشف الحقایق - فاضل - طاهر - قائم - منجی – صابر

▪كنیه : ابوعبدالله - ابواسماعیل - ابوموسی

▪نام پدر : حضرت امام محمد باقر (علیه السلام)

▪نام مادر : فاطمه ( ام فروه ) دختر قاسم بن محمد بن ابی بكر

▪زمان تولد : هفدهم ربیع الاول سال ۸۳ هجری در روز جمعه یا دوشنبه ( بنا بر اختلاف ) در هنگام طلوع فجر مصادف با میلاد حضرت رسول . بعضی ولادت ایشان را روز سه شنبه هفتم رمضان و سال ولادت ایشان را نیز برخی سال ۸۰ هجری ذكر كرده اند . (۱)

▪محل تولد : مدینه منوره

▪عمر شریفش : ۶۵ سال

▪مدت امامت : ۳۴ سال

▪زمان رحلت ( شهادت ) : ۲۵ شوال سال ۱۴۸ هجری درباره زمان شهادت نیز گروهی ماه شوال و دسته ای دیگر ۲۵ رجب را بیان كردند . (۲)

▪قاتل : منصور دوانیقی بوسیله زهر

▪محل دفن : قبرستان بقیع

▪زنان معروف حضرت : حمیده دختر صاعد مغربی ، فاطمه دختر حسین بن علی بن الحسین بن علی بن أبی طالب(علیهم السلام)

▪فرزندان پسر : موسی (علیه السلام) - اسماعیل - عبدالله - افطح - اسحاق - محمد - عباس – علی

▪ فرزندان دختر : ام فروه - فاطمه - اسما كه اسماعیل ، عبدالله وام فروه مادرشان فاطمه دختر حسین بن علی بن حسین (علیهم السلام)( نوه امام سجاد) است .

وامام موسی كاظم(علیه السلام) ، اسحاق و محمد كه مادرشان حمیده خاتون می باشد . وعباس ، علی ، اسماء و فاطمه كه هر یك از مادری به دنیا آمده اند .

نقش روی انگشتر حضرت : ما شاء الله لا قوهٔ إلا بالله ، أستغفرالله .

▪اصحاب معروف امام صادق (علیه السلام): ابان بن تغلب - اسحاق بن عمار- برید - صفوان بن مهران - ابوحمزه ثمالی – حریر بن عبدالله سجستانی زراره بن اعین شیبانی - عبدالله بن ابی یعفور- عمران بن عبدالله اشعری قمی .

▪روز زیارت ایشان : روزهای سه شنبه می باشد .

▪رخسار حضرت : بیشتر شمایل آن حضرت مثل پدرشان امام باقر)علیه السلام( بود .

جز آنكه كمی لاغرتر و بلند تر بودند .

مردی میانه بالا ، سفید روی ، پیچیده موی و پیوسته صورتشان چون آفتاب می درخشید . در جوانی موهای سرشان سیاه و در پیری سفیدی موی سرشان بر وقار و هیبتشان افزوده بود . بینی اش كشیده و وسط آن اندكی برآمده بود وبر گونه راستش خال سیاه رنگی داشت .

ریش مبارك آن جناب نه زیاد پرپشت و نه زیاد كم پشت بود . دندانهایش درشت و سفید بود ومیان دو دندان پیشین آن گرامی فاصله وجود داشت . بسیار لبخند می زد و چون نام پیامبر برده می شد رنگ از رخسارش تغییر می كرد .

●گوشه ای از حیات امام صادق (علیه السلام)

پدرش ۲۶ ساله بود كه او زاده شد . دوازده تا ۱۵ سال بنابر اختلاف از عمر شریفش را درکنار جدش امام سجاد)علیه السلام (و نوزده سال را در كنار پدرش امام باقر)علیه السلام( گذراند .

پیامبر اكرم)صلّی الله علیه وآله( در خصوص انتخاب نام و لقب امام ششم فرموده است: وقتی كه فرزندم جعفر متولد شد نام اورا صادق بگذارید زیرا فرزند پنجمش جعفراست وادعای امامت می كند و او در نظر خداوند جعفر كذاب است .

ابن بابویه و قطب راوندی روایت كرده اند : كه از حضرت امام زین العابدین )علیه السلام) پرسیدند كه امام بعد از تو كیست ؟

فرمود : محمد باقر شكافنده علوم است . پرسیدند كه : بعد از اوامام كه خواهد بود ؟

گفت : جعفر كه نام اونزد اهل آسمانها صادق است.امام ششم شیعیان و رئیس مذهب تشیع درسال ۱۱۴ هجری قمری در سن ۳۱ سالگی به امامت رسید و ردای ولایت بردوش گرفت.

دوران امامت آن امام ۳۴ سال بوده كه با اواخر حكومت امویان واوایل حكومت عباسیان مصادف می باشد .

كه حدود هجده سال آن ( ۱۳۲-۱۱۴ ) همزمان با حكومت امویان و شانزده سال آن ( ۱۴۸-۱۳۲ هٔ ) همزمان با حكومت عباسیان بود .

آن حضرت با پنج تن از خلفای بنی امیه - هشام بن عبدالملی ( ۱۲۵-۱۰۵ ه. ق ) ، ولید بن یزید بن عبدالملی ( ۱۲۶-۱۲۵ ه. ق ) ، یزید بن ولید بن عبدالملی ( ۱۲۶ ه. ق ) ، ابراهیم بن ولید (۱۲۶ ه. ق"( به مدت ۷۰ روز )) و مروان بن محمد ملقب به حمار ( ۱۳۲-۱۲۶ ه.ق ) و دو تن از خلفای بنی عباس ابوالعباس ( عبدالله بن محمد ) معروف به سفاح ( ۱۳۲- ۱۳۶ ( ۱۳۷ ) ه. ق ) و ابوجعفر معروف به منصور دوانیقی ( ۱۵۸-۱۳۶ ( ۱۳۷ ) ه. ق ) معاصر بود .

●در یك دسته بندی ، زندگانی امام جعفر صادق (علیه السلام) می توان به سه دسته كلی تقسیم نمود :

الف - زندگانی امام در دوره امام سجاد و امام باقر (علیهم السلام) كه تقریبا نیمی از مر حضرت را به خود اختصاص می دهد . در این دوره ( ۸۳-۱۱۴ ) امام صادق (علیه السلام) از علم و تقوی و كمال و فضیلت آنان در حد كافی بهره مند شد .

ب - قسمت دوم زندگی امام جعفر صادق(علیه السلام) ازسال ۱۱۴ هجری تا ۱۴۰ هجری می باشد . دراین دوره امام از فرصت مناسبی كه بوجود آمده ، استفاده نمود و مكتب جعفری را به تكامل رساند . در این مدت ، ۴۰۰۰ دانشمند تحویل جامعه داد و علوم و فنون بسیاری را كه جامعه آن روز تشنه آن بود ، به جامعه اسلامی ارزانی داشت .

ج - هشت سال آخرامام (علیه السلام) قسمت سوم زندگی امام را تشكیل می دهد . دراین دوره ، امام بسیار تحت فشار و اختناق حكومت منصور عباسی قرار داشت . در این دوره امام دائما تحت نظر بود و مكتب جعفری عملا تعطیل گردید .

●عصر امام صادق (علیه السلام)

عصر امام صادق(علیه السلام) یكی از طوفانیترین ادوارتاریخ اسلام است كه ازیك سواغتشاشها و انقلابهای پیاپی گروههای مختلف ، بویژه از طرف خونخواهان امام حسین (علیه السلام ) رخ میداد ، كه انقلاب ابو سلمه در كوفه و ابو مسلم در خراسان و ایران از مهمترین آنها بوده است .

و از دیگر سو عصر برخورد مكتبها و ایدهئولوژیها و عصر تضاد افكار فلسفی و كلامی مختلف بود كه از برخورد امت اسلام با مردم كشورهای فتح شده و نیز روابط مراكز اسلامی با دنیای خارج ، به وجود آمده و درمسلمانان نیز شور و هیجانی برای فهمیدن وپژوهش پدید آورده بود .

عصری كه كوچكترین كم كاری یا عدم بیداری و تحرك پاسدار راستین اسلام یعنی امام (علیه السلام) ، موجب نابودی دین و پوسیدگی تعلیمات حیاتبخش اسلام ، هم از درون و هم از بیرون میشد .

زمان امام صادق)علیه السلام(، زمان تزلزل حكومت بنی امیه و فزونی قدرت بنی عباس بود واین دوگروه مدتی درحال كشمكش و مبارزه با یكدیگر بودند .

از زمان هشام بن عبدالملی ، تبلیغات و مبارزات سیاسی عباسیان آغاز گردید و در سال ۱۲۹ وارد مرحله مبارزه مسلحانه و عملیات نظامی گردید و سرانجام در سال ۱۳۲ به پیروزی رسید . بنی امیه در این مدت ، گرفتار مشكلات سیاسی فراوانی بودند ، لذا فرصت فشار و اختناق نسبت به شیعیان را نداشتند .

عباسیان نیز چون از دستیابی به قدرت در پوشش شعار طرفداری از خاندان پیامبرو گرفتن انتقام خون آنان عمل می كردند ، فشاری از طرف آنان مطرح نبود . از اینرو این دوران ، دوران آرامش و آزادی نسبی امام صادق (علیه السلام) و شیعیان بود و آن حضرت از این فرصت استفاده كرده و تلاش فرهنگی وسیعی را آغاز كرد .

پیشوای ششم در چنین دورانی به فكر نجات افكار توده مسلمان ازالحاد وبدبینی وكفر و نیز مانع انحراف اصول و معارف اسلامی از مسیر راستین بود ، و از توجیهات غلط و وارونه دستورات دین كه به وسیله خلفای وقت صورت می گرفت جلوگیری می كرد .

اینجا بود كه امام)علیه السلام) دشواری فراوان در پیش ومسئولیت عظیم بر دوش داشت . امام صادق (علیه السلام)در ظلمت بحرانها و آشوبها دنیای شیعه را به فروغ تعاعلیم خویش روشنی بخشید و حقیقت اسلام را از آلایش انحرافات وگزند فریبكاران حفظ نمود .

منبع : شبکه امام صادق علیه السلام

---