نگاه متفاوت به شهادت ۸۰ زائر ایرانی

انفجارهای عراق که هدف اصلی آن هدف گرفتن زایران ایرانی بود, آن هم زمانی که به تقریب شدت انفجارها کاسته شده است, نمی تواند صرفا در ادامه اقدامات سابقه القاعده عراق برای مبارزه با این دولت باشد

انفجارهای عراق که هدف اصلی آن هدف گرفتن زایران ایرانی بود، آن هم زمانی که به تقریب شدت انفجارها کاسته شده است، نمی‌تواند صرفا در ادامه اقدامات سابقه القاعده عراق برای مبارزه با این دولت باشد. به عکس، ماجرا به یک توطئه پیچیده و مشترک میان دشمنان ماست که با اهداف مختلف دست به این اقدام زده‌اند.

پیش زمینه این اقدام، برخوردهای تندی است که چندی است عربستان و مصر با هماهنگی اسرائیل آغاز کرده و دشمنی خود را با ایران صد چندان کرده‌اند. از نظر اسرائیل نخست مسأله ایران سپس فلسطین؛ از نظر کشورهای عربی نیز نخست ایران بعد اسرائیل که البته اگر بعدی در کار باشد!

از سوی دیگر آمریکا در حالی که برای مذاکره پافشاری می‌کند، نیاز به اهرم‌های فشار دارد. این اهرم‌ها به جز تحریم‌های جدیدی که وعده داده شده و در رأس آنها مسأله بنزین است، از طریق لطمه زدن به موقعیت ایران در عراق و ناامن کردن اوضاع نیز دنبال خواهد شد.

برایند این ماجرا آن است که ما باید بیش از هشتاد زایر خود را بر اثر یک توطئه مشترک اسرائیلی ـ عربی ـ آمریکایی از دست بدهیم و به جز خسارت جانی، زیر فشار سخت افکار عمومی در داخل و تزلزل موقعیت در خارج باشیم.

برای این کار، سرزنش کردن دیگران که بحق نیز هست، مشکلی را از ما حل نخواهد کرد؛ طبعا آمریکا و دولت عراق ـ که این حادثه در محیط تحت نظارت آنان روی داده ـ مقصر اصلی هستند، اما این که چه شرایطی پیش آمده است که دشمن جرأت کرده است تا چنین برخوردی را با ما داشته باشد، باید با دقت بررسی و راهکارهای جلوگیری از تکرار آن را بررسی کرد.

پس از ماجرای غزه، دشمنی اعراب بر ضد ایران بیشتر شد و تمامی کشورهای عربی به استثنای یکی دو مورد، علیه ما وارد عمل شدند. از سعودی که پیشگام بود تا اردن و سپس مصر، یمن، مراکش و امارات همه آنها هم در مسموم کردن فضای تبلیغاتی و هم اقدامات عملی فعال شدند.

متأسفانه در این زمینه کار جدی سیاسی صورت نگرفت و وزارت خارجه ما بر اساس سیاستی که از ابتدای دولت نهم آغاز کرده، بیش از آن که روی کشورهای عربی سرمایه‌گذاری کند، به سراغ آمریکای لاتین رفته است. رفت و آمدها با دولت‌های عربی به شدت کاهش یافته و جز انفعال، تلاش دیگر قابل ملاحظه‌ای صورت نگرفته است.

درباره اسرائیل نیز که مهمترین مشکل را داریم، به جای کارهای عملی، به کار تبلیغاتی پرداخته و هر روز بر دامنه آن می‌افزاییم. این مسأله که سخنان رئیس‌جمهور در ژنو در اصل سخنان خوبی است، قابل تردید نیست؛ اما آیا ما به پیامدهای آن توجه داریم؟ تحریک کردن بیش از حد دشمن که طبعا به معنای تهدید کردن و برنامه‌ریزی هم برداشت خواهد شد، طرف را به اقدامات متقابل وادار خواهد کرد. طرح چنین مسائلی باید در فضایی باشد که امکان مقابله به مثل در هر شرایط باشد. آیا ما چنین آمادگی را داریم؟

اما درباره آمریکا نیز تحریکات ما کم نیست؛ اعلام این که گفت‌وگو درباره مسائل هسته‌ای تمام شده است، راه را برای تأکید دوباره آمریکا و انگلیس روی شرط تعلیق که مدتی بود ساکت مانده بود، فراهم کرد. آیا این تصمیم گیری در شورای عالی امنیت ملی گرفته شده است؟‌ آیا اظهار نظر در این حد کلان درباره مسائل هسته‌ای مجاز است؟‌ اینها ابهاماتی است که وجود دارد و لاجرم پیامدهایی که باید مراقب آنها بود.

به رغم آن که دولت امریکا به عنوان اشغالگر و دولت عراق به عنوان مسئول در کشور عراق، نخستین مسئول در برابر انفجارهای عراق و شهادت بیش از هشتاد ایرانی هستند، دولت ایران نیز در قبال حفظ خون ایرانی‌ها تعهد دارد و باید اقدامات لازم را به عمل آورد. پرسش مهم این است که آیا مسیر دیاله و بعقوبه که ناامن‌ترین نقاط عراق است، به چه دلیل و مجوزی برای عبور اتوبوس‌های ایرانی استفاده شده است؟ آیا تا پیش از بستن آن، چنین شناختی برای مسئولان وجود نداشت؟

تعجب از نمایندگان مجلس است که به جای بازخواست دولت و نهادهای مربوطه در این زمینه، وارد عرصه درگیری و نزاع بر سر مسائل انتخاباتی شده و صحنه مجلس را به درگیری‌های داخلی معطوف کرده‌اند؛ آن هم درست لحظه‌ای که ما هشتاد هموطن خود را از دست می‌دهیم. از این بابت متأسفیم که مجلس به جای رسیدگی به این مسائل، به نزاع‌های سیاسی کشانده شده و جایی که باید وقت خود را صرف نظارت بر دولت و تصویب قوانین کند، به حمایت از یک کاندیدای مشخص اختصاص یافته است.

رسول جعفریان