زنان در حوزه قانون مشکلی ندارند

نیره اخوان بی طرف, عضو کمیسیون قضایی مجلس

در ایران پرهیاهو و پرتکاپوی امروز نیز زنان در کنار مردان فعالیت می‌کنند و شغل‌ها و پست‌های حساس و کاربردی را برعهده دارند اما در دنیای امروز گله‌مندی بانوان از تضعیف حقوقشان بیشتر شده است.

با وجود اینکه انتظارات بر این است با پیشرفت علم و تکنولوژی در زمینه‌های حقوقی و قانونی نیز پیشرفت چشمگیر و دقت فراوان اعمال شود.

در دنیای امروز که بانوان نقش مهم و موثری در خانواده و اجتماع دارند و از نظر سطح علم و آگاهی هم‌دوش مردان ایستاده‌اند، نیاز به رعایت حقوق مسلم شان انتظار ناچیزی است.

امروزه بانوان خود بر مسند حقوقی تکیه زده‌اند، همچون «نیره اخوان بی‌طرف» نماینده مجلس شورای اسلامی در دوره پنجم و هفتم که اکنون با دارابودن مدرک کارشناسی ارشد فقه و حقوق اسلامی در کمیسیون حقوقی مجلس عضویت دارد.

با ایشان همراهیم تا در خصوص وضعیت اجتماعی و حقوقی بانوان در ایران امروز، نظر ایشان را جویا شویم.

▪ مجلس هفتم شورای اسلامی به عنوان «خانه ملت» تاکنون چه فعالیت‌هایی در زمینه امور بانوان انجام داده و چه طرح‌ها و لوایحی را به تصویب رسانده است؟

ـ ازجمله لوایحی که در خصوص خانم‌ها در مجلس هفتم به تصویب رسید، قانون شیردهی مادران بود، به‌منظور حمایت از حقوق مادر و کودک و با درنظرگرفتن نیاز مبرم کودک در دوران نوزادی به این امر که زمان بیشتری در کنار مادر باشد، مرخصی زایمان یا همان مدت شیردهی از ۴ ماه به ۶ ماه افزایش یافت.

همچنین مصوبه‌ای در خصوص ساعت شیردهی مادران شاغل بود که کاهش ۲ ساعته زمان کاری آنان را به همراه داشت. در زمینه فرهنگی نیز موضوع مد لباس بانوان در کمیسیون اصلی مطرح شد و بحث‌های حقوقی آن در کمیسیون حقوقی مورد بررسی قرار گرفت.

حضور مشاوران زن در دادگاه‌ها برای حفظ منافع خانم ها نیز بحث دیگری است که در دست بررسی است. البته هنوز در دستور کار قرار نگرفته. این امر باعث می‌شود که گله‌مندی خانم‌ها از اینکه قاضی در دادگاه به گفته‌های آنها توجه نمی‌کند، برطرف شود و با کمک مشاوران زن در دادگاه‌ها خانم‌ها می‌توانند مسائل قابل ذکری که به سختی می‌توانستند با آقایان در میان بگذارند با بانوان مشاور مطرح کنند و این امر باعث درک موقعیت زنان می‌شود.

▪ با توجه به عضویت شما در کمیسیون حقوقی مجلس، چه لوایحی در زمینه‌های حقوقی بانوان در این کمیسیون به تصویب رسیده است؟

ـ به‌طور کلی هر طرح و لایحه‌ای که بار حقوقی داشته باشد، وارد کمیسیون حقوقی می‌شود که یا در کمیسیون اصلی مطرح می‌شود یا فرعی.

ما در کمیسیون حقوقی مجلس به‌طور خاص مصوبه‌ای برای خانم‌ها نداشته‌ایم ولی مواردی ازجمله بحث امنیت اجتماعی در حوزه CDهای غیرمجاز بود که با توجه به اینکه مسائل خانوادگی خصوصی را آشکار می‌کند و شاید بیشترین آسیب را به خانم‌ها وارد می‌کند، این مساله در کمیسیون حقوقی مطرح شد و عاملان این امر، مجرم و مفسد فی‌الارض محسوب می‌شوند و تولید و توزیع و تکثیر آن جرم تلقی می‌شود و مجازات به همراه دارد.

▪ با توجه به تحصیلات شما در زمینه فقه و حقوق اسلامی و جایگاه شما، آیا در کشور ما حقوق خانم‌ها به‌طور کامل رعایت می‌شود؟

ـ ما در بحث‌های حقوقی دو بخش قانون و اجرا داریم. در مورد بانوان در چارچوب قانون هیچ مشکلی وجود ندارد ولی ممکن است در اجرای نظرات، سلایق و طبیعت افراد دخالت کند و اجرای قانون را با مشکل مواجه نماید.

مثلا بحث دیه خانم‌ها. همیشه اعتراض وجود داشت که چرا در زمان پرداخت حق بیمه هیچ فرقی بین خانم‌ها و آقایان وجود ندارد، ولی در زمان پرداخت دیه و خسارت به خانم نصف مبلغ آقایان تعلق می‌گیرد. این مساله توسط دولت و با توجه به اختیارات دولت حل شد و از سوی سخنگوی دولت آقای الهام اعلام گردید که دیه خانم‌ها باید برابر با آقایان پرداخت شود.

▪ آیا در کشور ما سازمان یا مرکز دولتی خاصی برای رسیدگی به مشکلات بانوان وجود دارد؟

ـ مصوبه‌ای که حضور مشاوران زن در دادگاه‌ها را الزامی خواهد کرد، باعث می‌شود که به مشکلات خانم‌ها رسیدگی شود. همچنین براساس قوه قضائیه نیز الزام کرده است که افراد برای حضور در دادگاه حتما باید با وکیل همراه باشند که این امر نیز برای رعایت حقوق آنان است و خانم‌ها را نیز شامل می‌شود.

▪ شاید مشکلات یک خانم در حدی نباشد که در دادگاه مطرح شود. برای حل مشکلاتی که به طور روزمره برای خانم‌هایی که هیچ پشتیبان و سرپناهی ندارند و با مشکلات و معضلات جامعه دست و پنجه نرم می‌کنند، کدام ارگان جوابگوست؟ بهزیستی، مجلس، امور بانوان شهرداری، ریاست جمهوری

و ... کجا؟

ـ من به عنوان نماینده مردم اصفهان در هفته چند روز را به دیدارهای مردمی اختصاص می‌دهم، به اصفهان می‌روم و در این روزها با مردم ملاقات دارم. آنها مشکلاتشان را مکتوب می‌کنند و من براساس آن به استانداری، مجلس، وزارتخانه‌ها یا ارگان‌های دیگر نامه ارسال می‌کنم.

▪ پس به طور خاص ارگان یا سازمانی برای رسیدگی به این مشکلات وجود ندارد؟

ـ ما نمایندگان مردم، وکلای مردم هستیم و به این امور رسیدگی می‌کنیم، مردم می‌توانند با نمایندگان خود در ارتباط باشند.

نظر شما در مورد فعالیت‌ سازمان‌های غیردولتی (NGO) که در زمینه امور بانوان حرکت می‌کنند، چیست؟ آیا این فعالیت‌ها را با توجه به عدم وجود سازمان‌های دولتی فعال در زمینه امور بانوان موثر می‌دانید؟

من تا به حال به طور مستقیم با این مراکز ارتباط نداشته‌ام و اطلاعی در این زمینه ندارم، اما پیشنهادم این است که اگر این سازمان‌ها بیشتر به کارهای تحقیقی معطوف شوند و نتایج آن را برای ارائه طرح و لوایح به مجلس بدهند، بسیار موثر است و زحمات آنان نیز نتیجه‌بخش خواهد شد.

▪ کمی به فعالیت بانوان بپردازیم. شما به عنوان یک بانوی فعال اجتماعی نظرتان در خصوص حضور زنان در اجتماع چیست؟

ـ فعالیت بانوان در اجتماع در کنار آقایان زحمات آنان را مضاعف کرده است. زنان همچون مردان و به اندازه توان مردان کار می‌کنند و گاهی بیشتر از مردان چون خود را مکلف به انجام کارهای خانه و رسیدگی فرزندان هم کرده‌اند اما این زحمات هیچ تاثیری در وضعیت حقوقی آنان ندارد.

▪ آیا برخورد اطرافیان به خانم‌هایی که فعالیت اجتماعی دارند با دیگران متفاوت است؟

ـ من که هیچ تفاوتی تا به حال احساس نکرده‌ام. فقط زحمت این خانم‌ها بیشتر است.

هدی رضایی بدر