رفیق, خودت را خسته نکن

توصیه مرد اول تنیس جهان به رقبا

روزی از روژه فده رر پرسیدند چه توصیه ای برای خیل امیدوارانی دارد که می کوشند عنوان مرد اول تنیس جهان را از دست او درآورند و او نیز گفت: «خواهم گفت رفیق، خودت را خسته نکن. تو برنده نخواهی شد.»

تنیسور معروف و راست دست سوئیسی که ۲۷ ساله است، در قدم بعدی کوشید چیزی را که لحظاتی پیشتر گفته بود شوخی جلوه دهد، اما شنونده ها بیشتر صحت و درستی و دقیق بودن حرف های وی را حس کردند تا هر چیز دیگری را.

در فاصله بسیار کمی تا شروع فصل جدید و طولانی (۲۰۰۸) تنیس جهان، چیزی که تنیس باز مسلط زاده شهر باسل سوئیس گفته، متأسفانه یا خوشبختانه (برای خودش!) صحیح نشان می دهد. او چندی پیش رقابت های مسترز (اساتید) را که آخرین تورنمنت از سری مسابقات رسمی تنیس سال ۲۰۰۷ بود و یک بار دیگر در شانگهای چین برگزار شد، برای چهارمین بار طی پنج سال اخیر فتح کرد و او همانی است که در سال های ۲۰۰۴ ، ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ از چهار گرنداسلم برگزار شده در هر یک از این سالها سه تورنمنت را فتح کرده است.

● تنها نقطه ضعف

او حالا ۱۲ گرنداسلم را طی پنج سال گذشته فتح کرده که شامل تمامی پنج دوره آخر ویمبلدون، هر چهار دوره واپسین یو.اس.اوپن و سه دوره از چهار دوره آخر اوپن استرالیا می شود و وی فقط در اوپن فرانسه به قهرمانی نرسیده که نتیجه و محصول برگزاری این مسابقات روی زمین های خاکی یعنی نقطه ضعف فده رر است، زیرا این تنیسور هرچقدر که روی هاردکورت و چمن راحت و مقتدر است، روی زمین های خاکی (Clay) ضعف نسبی از خود بروز می دهد و هرچند روی این زمین ها نیز در هر دو فصل اخیر به فینال مسابقات اوپن فرانسه رسیده و در هر دو دیدار نهایی فقط تسلیم رافائل نادال رقیب بزرگ اسپانیایی اش و کسی که برخلاف او استاد و ماهر بر روی زمین های «Clay» است، شده، اما تصور عمومی این است که اگر رقیب او در چنان فینال هایی فردی به جز نادال می بود، فده رر حداقل در یکی از آنها اول می شد و تازه از یاد نبریم که باخت فده رر در مرحله نیمه پایانی مسابقات اوپن فرانسه ۲۰۰۵ نیز باز در برابر همین چپ دست قدرتی و فنی از کشور اسپانیا بود.

لرزش ها و تک باخت های فده رر در برابر رقبایی مانند گی یرمو کاناس آرژانتینی و فرناندو گونزالز از شیلی در سال ۲۰۰۷ و همچنین ریشار گاسکه فرانسوی و اندی مورای بریتانیایی در سال ۲۰۰۶ هیچ گاه تا به آن حد تکرار نشد و استمرار نیافت که ناظران به این نتیجه برسند که فده رر به بازیکنی تسلیم پذیر و شکستنی بدل شده است و مهم تر این که فده رر در مسابقات مهم و بزرگ چیزی بود که از وی انتظار می رفت و شکست های مورد بحث در مکان هایی تحقق یافت که تأثیر بزرگی را نمی توانست بر سرنوشت تنیسور سوئیسی و جایگاه او در جدول جهانی این ورزش بگذارد و آنجا که مهم بود و یک گرنداسلم و چیزی در آن سطح برپا می شد، فده رر همان «فده رر»ی بود که می شناختیم و می شناسیم.

● پس از شروعی بد

فده رر در تورنمنت مسترز شروع بدی را داشت و بازی اول خود را به فرناندو گونزالز باخت و افراد عجول را به این باور رساند که وی بر اثر کثرت مسابقاتش در طول سال و خستگی و کم انگیزه بودن مانند مسترز ۲۰۰۵ (که قهرمانی را به داوید نعلبندیان آرژانتینی واگذار کرد) ناکام خواهد شد، اما فده رر از مسابقه دوم به بعد به طور تدریجی اوج گرفت و بازی به بازی بهتر شد، به طوری که در بازی آخر داخل گروهش اندی رادیک آمریکایی و سپس در نیمه نهایی رافایل نادال را در هم کوبید و در فینال نیز در برابر داوید فرر اسپانیایی که از سریع ترین تنیسورهای فعلی دنیا به حساب می آید، آنقدر با سرعت بازی کرد که فرر تازه فهمید معنای واژه سرعت چیست! این دیدار در سه ست متوالی با نتایج ۲-،۶ ۳-۶ و ۲-۶ به نفع فده رر پایان یافت و در هر حال فرر هیچ گناهی نداشت زیرا برخی ضربات او را فقط تنیسوری مثل فده رر می توانست جواب گوید و هر رقیب دیگری حتماً در برابر آن کم می آورد. اگر متذکر شویم که نادال هم در نیمه نهایی فقط ۵۹ دقیقه در برابر تنیسور سوئیسی طاقت آورده بود و رادیک هم شاهد فرود آمدن ۸۳ درصد از سرویس های اول فده رر در زمینش بود و فقط دو گیم از حریف گرفت، بیش از پیش به ادامه حاکمیت فده رر پی می بریم.

● بزرگ ترین دشمن

با این حساب باید پرسید آیا سال ۲۰۰۸ می تواند تغییری را در این روند ایجاد کند در پاسخ باید گفت بزرگ ترین دشمن فده رر نه تنیسورهایی که نام شان آمد، بلکه خستگی روحی و جسمی احتمالی تنیسور سوئیسی است و اگر او اشباع شده باشد (بعید است که این امر بالاخره شکل نگیرد) آنگاه رقبای بزرگ او می توانند از تکرار فتوحات مکرر او در گرنداسلم ها جلوگیری کنند و از شمار آنها بکاهند، طبق این فرضیه رقیب و خطر اصلی برای فده رر خود اوست و منطق می گوید او لابد نباید همان ریتم موفقیت بزرگ سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷ را برای خود حفظ کند.

● بسیار دشوار

تکرار این توفیق ها در نسخه جدید (۲۰۰۸) این پیکارها که در تیر و شهریور ۸۷ برگزار می شوند، از حالا بسیار دشوار نشان می دهند و خیلی ها با اطمینان شرط می بندند که هشتمین قهرمانی متوالی فده رر در ویمبلدون و پنجمین قهرمانی پیاپی او در یو.اس.اوپن به هیچ روی حاصل نخواهد آمد، زیرا خود او هم از پیروزی هایش و کثرت و تعدد آنها خسته شده است، اما وی بارها خلاف این را ثابت کرده و این بار هم ممکن است چنین شود. حتی اگر چنین نشود و فده رر فقط یکی از آنها را ببرد و یا در اوپن استرالیا اول شود، قدمی دیگر به رکورد ۱۴ قهرمانی پیت سمپراس آمریکایی در مسابقات بزرگ چهارگانه تنیس نزدیک خواهد شد. خیلی ها به فده رر خرده گرفته اند که با پیروز نشدن در اوپن فرانسه نمی تواند خودش را یک تنیسور تاریخی بینگارد، اما اگر او از رکورد سمپراس گذر کند، رد چنان گمانه زنی ای بسیار سخت تر از امروز خواهد شد و بسیار بعید است که تنیسور معمولاً آرام و مسلط سوئیسی از این مرز عبور نکند و بیش از ۱۴ گرنداسلم فتح نکند و حتی ۱۸ گرنداسلم هم برای او مقدور و متصور است. فده رر بی گمان یک بار دیگر تلاشی عظیم را صرف فتح تنها گرنداسلمی خواهد کرد که تاکنون از آن خویش نساخته و آن، اوپن فرانسه است اما احتمال ناکامی مجدد او در رولان گاروس باز هم زیاد نشان می دهد و او دیر یا زود به جایی خواهد رسید که از آنجا به کلی قطع امید و با عدم شرکت در پاریس، خودش را چند هفته زودتر از موعد مهیای حضور در ویمبلدون کند که روی چمن برگزار می شود و در نتیجه دلخواه او و مکان استیلای وی است.

● پیش به سوی «ملبورن ۲۰۰۸»

فده رر که چندی پیش سه دیدار دوستانه با سمپراس در شرق آسیا برگزار کرد و دو تا را برد و یکی را واگذار نمود، در روزهای اخیر مشغول تمرین برای اوپن استرالیا ۲۰۰۸ بوده که از اواخر دی ماه در مجموعه تنیس «ملبورن پارک» (فلیندرز پارک) شهر ملبورن برگزار می شود و دو هفته به طول می انجامد و به عنوان نخستین گرنداسلم این سال از اهمیت بسزایی برخوردار است و شیوه فده رر معمولاً پرهیز از حضور در هاپمن کاپ و اوپن سیدنی، دو تورنمنت دستگرمی این گرنداسلم و حضور در مسابقات غیررسمی کویانگ ملبورن به قصد کسب آمادگی برای اوپن استرالیا بوده و این بار نیز او از این راه وارد شده است. فده رر در آستانه فصل زمستان و شروع سال ۲۰۰۸ می گوید: «برد خوبی در مسترز داشتم و پس از آن سه هفته استراحت مطلق کردم و آنگاه تمریناتم را از نو آغاز نمودم. حسن بزرگ سال ۲۰۰۷ این بود که باز به مردم و رقبایم نشان دادم که اگر لازم باشد، می توانم بارها و بارها به پیروزی برسم و قهرمانی هایم را تکرار کنم.»

● رکوردی تازه

پیروزی در شانگهای پنجاه و سومین قهرمانی فده رر را در تورنمنت های رسمی تنیس طی سال های حضور او در میدان رقم زد و این هشتمین تورنمنت فتح شده توسط وی طی سال ۲۰۰۷ بود و درآمد نقدی او در طول سال از رقم ۱۰ میلیون دلار هم عبور کرد که یک رکورد تازه در این زمینه است. فده رر یک بار دیگر منکر این قضیه می شود و می گوید هشدارش به حریفان (رفیق، خودت را خسته نکن) یک تذکر جدی نبوده و آن را فقط یک شوخی توصیف می کند اما در دنیای بی رحمانه او باید از شوخی ها هم ترسید. او در فاصله کمی تا شروع سال ۲۰۰۸ و کمتر از یک ماه تا شروع نخستین گرنداسلم آن همان قدر مقتدر و کم خدشه نشان می دهد که چهار سال پیش جلوه می کرد و همین مسأله وجه بارز کار اوست. مردی که حالا خیلی ها او را همپا با رادلیور استرالیایی، پیت سمپراس آمریکایی و بیورن بورگ سوئدی (و شاید هم بالاتر از آنها) کاندیدای عنوان برترین تنیسور تاریخ می انگارند و رد کردن فرضیه آنها آنقدرها هم آسان نیست.

منبع: Times