غرش خاموش رعد در قلمرو آسمان

دسامبر سال ۲۰۰۶ که وزارت دفاع انگلستان قرارداد تولید خودروی هوایی بی سرنشین بسیار پیشرفته ای موسوم به تارانیس را به سازندگان پیشروی صنعت هوافضا اعلام کرد, معلوم نبود محصول نهایی چه چیز متفاوتی از کار درخواهد آمد

دسامبر سال ۲۰۰۶ که وزارت دفاع انگلستان قرارداد تولید خودروی هوایی بی‌سرنشین بسیار پیشرفته‌ای موسوم به تارانیس را به سازندگان پیشروی صنعت هوافضا اعلام کرد، معلوم نبود محصول نهایی چه چیز متفاوتی از کار درخواهد آمد تا نگاه کارشناسان را به خود خیره کند، اما اینک خودروی هوایی تمام خودکار و کاملا توسعه یافته تارانیس یک سروگردن بالاتر از همه خودروهای هوایی بی‌سرنشین (UAV) تاکنون تولید شده می‌خواهد نه‌تنها به عنوان یک جت جنگی بسیار پیشرفته و خودکار به دنیای هوانوردی معرفی شود، بلکه فراتر از آن قصد دارد لقب جنگجوی آینده آسمان‌ها را به خود اختصاص دهد و البته به رغم اطلاعاتی که تا همین جا درباره مشخصات فنی و قابلیت‌های ممتاز این جنگنده استثنایی ۲۱۶ میلیون دلاری منتشر شده، بعید نیست آسمان نبردهای آینده شاهد یکه‌تازی اعجوبه همه‌فن حریفی به نام تارانیس باشد که همتای لقب اساطیری‌اش ـ‌ خدای رعد ـ‌ سینه آسمان را بشکافد.

این هواپیمای کاملا پیشرفته بی‌سرنشین قادر است با سطح بالایی از عملکرد خودکار، عملیات مختلفی ازجمله انتقال سلاح به میادین جنگی در قاره‌ای دیگر را به انجام برساند. سازندگان تارانیس معتقدند این جت جنگنده یکی از بزرگ‌ترین خودروهای هوایی بی‌سرنشین جهان را معرفی خواهد کرد که پروژه ساخت آن با هدف طراحی و به پروازدرآوردن یک هواپیمای بی‌سرنشین طی ۴ سال کلید خورده است که نتیجه آن ارائه یک هواپیمای تهاجمی دوربرد برای آینده در ناوگان آینده نیروی هوایی سلطنتی انگلستان است.

این هواپیمای دوربرد که از قضا خیلی سریع و مخفی پرواز می‌کند به خوبی قادر است طیف متنوعی از آرایش مهمات و تدارکات را بر فراز شماری از هدف‌های مختلف به خدمت گرفته و حتی می‌تواند از عهده دفاع از خودش در برابر حمله هواپیما‌های سرنشین‌دار و بی‌سرنشین دشمن برآید. تارانیس در واقع نخستین برنامه تولید خودروی هوایی جنگی بی‌سرنشین (UCAV)‌ وزارت دفاع انگلستان است که سرمایه‌گذاری تحقیقاتی خودش را به مدت ۱۰ سال روی فناوری‌های پیشرفته خودروی هوایی بی‌سرنشین و همچنین نوع جنگی آن متمرکز کرده است و به برنامه چندملیتی اروپا در همین زمینه موسوم به نرون نپیوسته است. در همین رابطه صنایع بزرگی ازجمله بی.ای.ایی، رولز رویس، کاینتیک و اسمیتث که سرمایه‌گذاری‌های پر و پیمانی در بخش خصوصی برای یک رشته از برنامه‌های تولید خودروهای هوایی بی‌سرنشین دارند، تیم صنعتی طراحی و ساخت این پروژه را تشکیل می‌دهند و به واسطه اهمیت و کیفیت بالای محصول نهایی هر یک مسوولیت بخشی از آن را بر عهده دارند.

بخش‌هایی ازجمله برنامه‌ریزی کلی تولید و بسیاری از فناوری‌های پیشرفته در زمینه مشاهده‌پذیری پایین و مخفیانه، یکپارچگی سامانه‌ها و زیرساخت کنترل سامانه، جنبه‌های مرتبط با خودکاری سامانه، تامین سامانه‌های نمایش و درجه‌بندی سوخت، سامانه کامل واحد قدرت الکتریکی، سامانه احتراق و نصب آن و بالاخره توسعه و تحویل برنامه محاسباتی کنترل پرواز نمونه‌ای از مسوولیت شرکت‌ها در پروژه تارانیس به شمار می‌رود. علاوه بر این بخش‌ها، شرکت فناوری‌های سامانه‌های یکپارچه وظیفه تامین پیشرفته‌ترین مجموعه پشتیبانی هوایی موسوم به C۴ISTAR را برای تارانیس بر عهده داشته است که این بسته شامل بهترین‌های رایانه‌ها، فرماندهی، کنترل، مخابرات، هوشمندی، دیده‌بانی و تجسس، هدفیابی و شناسایی می‌شود. ضمن این که برای پروژه تارانیس از تجربیات سابق شرکت‌های طرف قرارداد در زمینه ارتقای افزون‌تر قابلیت‌های پیشرفته سخت‌افزاری و نرم‌افزاری چنین هواپیماهایی برای کارآمدتر کردن تعقیب اهداف سرزده (POET)‌ و همچنین بررسی قابلیت توانا ساختن شبکه و طراحی ساختار C۴ISTAR برای سامانه‌های هوایی آینده نیز استفاده شده است.

● پرنده‌ای که می‌خواهد متفاوت باشد

خودروی هوایی تارانیس به عنوان یکی از بزرگ‌ترین خودروهای هوایی بی‌سرنشین دنیا تقریبا اندازه‌ای همتای جت پیشرفته آموزشی هاوک Hawk با ۳۵/۱۱ متر طول، ۹۸/۳ متر ارتفاع و طول بالی معادل ۹۴/۹ متر است. براساس همین اعداد و ارقام انتظار می‌رود وزن این پرنده بزرگ حدود ۸ تن باشد که در مقام مقایسه هاک وزن بدنه و موتور و تجهیزاتی معادل ۴۵/۴ تن و وزن تیک آفی برابر با ۱/۹ تن دارد. در توصیف خاص بودن این پرنده پرواز مخفی همین بس که کلیه قطعات، بخش‌ها و سامانه‌های پروازی آن به طور اختصاصی و از سوی شرکت نامداری توسعه و ارائه شده است.

این خودروی هوایی خاص از شکل بال دلتایی پیروی می‌کند و چرخ‌های آن یا ارابه فرودش از نوع سه‌چرخه است. تصاویر ویدئویی تولید شده توسط رایانه سامانه تیک آف کردن و برخاستن هواپیما از یک باند صاف و روکشدار را نشان می‌دهد. البته خودروی هوایی تارانیس از لحاظ فرم و شکل ظاهری و نه از جهت مقیاس شبیه خودروی هوایی بی‌سرنشین دلتایی شکل است که گروه بی.ای.ایی پیش از این با نام راون عرضه کرده است. تارانیس از سامانه عامل کنترل پروازی مقدماتی سود می‌جوید که شرکت طرف قرارداد به دنبال راهبرد طراحی با ریسک پایین برای تولید نسل سوم سامانه‌های رانش فعال مستقیم (DDV)‌ آن را به عنوان بخشی از برنامه مشترک جنگنده‌های ضربتی تک‌های هوایی و مخصوص تارانیس توسعه بخشیده است. درخصوص چرخ‌ها، ترمزها و سامانه‌های کنترل ترمز نیز از آخرین محصولات سامانه‌های ترمزی هوافضای شرکت دانلوپ برای تارانیس بهره گرفته شده است.

● یک موتور دگرگون شده

مسوولیت توسعه موتور مخصوص برای تارانیس با شرکت معروف رولزرویس است. تارانیس می‌تواند قدرت خود را از موتور Adour ۹۵۱ کسب کند که از فاصله تعمیر و نگهداری و تنظیمات هدفی معادل ۴۰۰۰ ساعت برخوردار است. این موتور در واقع مدل اقتباسی از نمونه قبلی همین موتورهاست که نیروی پرتابی یا پیشرانه‌ای معادل ۶۴۸۰پوند و در نتیجه افزایشی ۸ درصدی در نیروی موتور را در مقایسه با مدل قبلی به تارانیس می‌بخشد. مناسب‌سازی و اصلاحات صورت گرفته در موتور ۹۵۱ شامل به کارگیری مواد بهینه‌سازی شده در بخش گرمایی با هدف ارائه پایداری و مقاومت بیشتر، طراحی پروانه جدید برای تأمین توان پیشرانه بالاتر و همچنین پیش‌بینی کنترل دیجیتال به جای کنترل هیدرودینامیکی است. با این اوصاف سامانه کنترل موتور دیجیتال کاملا مستقل و قدرتمند (FADEC) می‌تواند حفاظت کامل نوسانات موتور، کنترل کاملا خودکار و همچنین بازیابی و بهبود موتور را به تارانیس پیشکش کند.

● ایستگاهی برای فرمانده زمینی

زیرساخت کنترل زمینی وظیفه تامین برنامه‌ریزی و فرماندهی ماموریت تارانیس و همچنین کنترل اختصاصی آن در خلال حرکت هواپیما روی باند، برخاستن، بازیابی و بازگشت بر عهده دارد. علاوه بر این، کنترل زمینی کار برقراری اتصال و ارتباط برای ارسال و گرفتن داده‌های ماموریت و تصویربرداری به تارانیس و بالعکس از سامانه‌های عمومی و نامحدود اطلاعات فضای نبرد را صورت می‌دهد. در همین رابطه، کنترل زمینی تارانیس به فناوری‌های پیشرفته سامانه‌های مدیریت ماموریت در سطح یگان نظامی، کنترل و برنامه‌ریزی ماموریت و کنترل بار مفید ازجمله استخراج و آنالیز داده‌های تصویربرداری مجهز شده است. ضمن این که مجموعه کنترل زمینی تارانیس تحت فناوری مدیریت یکپارچه‌سازی سامانه‌ها و تایید صلاحیت زیر ساخت کنترل زمینی برای میزبانی خودروهای هوایی است.

● قابل اعتماد برای هر نوع ماموریت

در کنار تمامی مشخصات فنی بارز و اختصاصی، طراحی سامانه‌های ماموریتی پیش‌بینی شده روی خودروی هوایی تارانیس همان چیزی است که دست و بال این جنگجوی سریع و رادار گریز را برای هر کاری باز گذاشته است: نفوذ دزدکی به حریم دشمن، دیده‌بانی و شناسایی، حمل و انتقال مهمات و تدارکات، سلاح‌های پیشرفته و خیلی وظایف دیگر که هنوز آشکار نشده بخشی از قابلیت‌های آشکار و پنهان تارانیس در قلمروی هوایی است. این سامانه‌های ماموریتی شامل طراحی سامانه‌های باز پیشرفته با انعطاف‌پذیری و قابلیت تغییرپذیری بسیار بالا است که بر اساس مدل طراحی توسعه یافته برای جت آموزشی پیشرفته هاوک و هواپیمای تایفون و موشک زمین به هوای دریایی برای هواپیماهای فوق سریع اجرا و پیاده شده است.

فناوری پیشرفته بسیار مهمی که آلبوم ویژگی‌های شاخص این اعجوبه بی‌سرنشین را تکمیل می‌کند، سامانه‌های هوشمندی است که سطح بالایی از کارآمدی و راندمان عملیاتی بهبود یافته و خودکار را برای آن به ارمغان آورده است. به نحوی که برای ماموریت‌های دیده بانی، تجسس و شناسایی هوابرد، سامانه استخراج و جمع‌آوری تصاویر (ICE) پیش‌بینی شده برای تارانیس، امکان جمع‌آوری و توزیع خودکار داده‌های تصویربرداری را با کیفیت بالا و اختصاص پهنای باند بسیار کم میسر می‌سازد. از طرفی یکپارچه شدن سامانه استخراج و تجمیع تصاویر با سامانه‌های کنترل خودرویی تارانیس، فراهم‌کننده ویژگی خودکاری و انعطاف‌پذیری بالای آن بوده و امکان تولید یک تصویر واحد سطحی یکپارچه را از میان شبکه‌ای از حسگرها فراهم می‌کند.

دیسکاوری

خبرگزاری فرانسه

مترجم: مهریار میرنیا