گر کودکتان کابوس می بیند

کابوس در کودکان حالت شایعی است, در این حالت کودک به علت دیدن خواب های ترسناک از خواب بیدار می شود و اغلب بخشی از خوابی که موجب ترس وی شده یا تمامی آن را به یاد می آورد

کابوس در کودکان حالت شایعی است، در این حالت کودک به علت دیدن خواب‌های ترسناک از خواب بیدار می‌شود و اغلب بخشی از خوابی که موجب ترس وی شده یا تمامی آن را به یاد می‌آورد. در این زمان کودک اکثرا در رختخواب خود می‌نشیند و فریاد می‌کشد یا گریه می‌کند یا به طرف اتاق‌خواب و تخت والدین می‌آید و از آنها تقاضای کمک می‌کند. گاهی هم ممکن است کودک دچار وحشت شبانه در خواب شود و با صدای بلند در خواب داد بکشد و گریه کند اما از خواب بیدار نشود.

علت اصلی کابوس‌ها ممکن است رویدادها و مسایلی باشد که کودک در طی روز در تلویزیون می‌بیند یا در داستان‌ها و کتاب‌ها می‌خواند یا اطرافیان تعریف می‌کنند یا اصولا مساله‌ای باشد که کودک خود شخصا با آن روبه‌رو است مانند: دعواها، مشکلات احساسی و در بچه‌های بزرگ‌تر، مشکلات در مدرسه و شاید سختی تکالیف درسی و غیره، همچنین کابوس‌های کودک می‌تواند تاثیراتی از اعمال روزانه باشد، یک روز فشرده و سخت می‌تواند باعث کابوس هنگام خواب شود. البته خواب‌های وحشتناک می‌تواند از تخیل کودک هم شکل بگیرد بدون اینکه معنای خاصی داشته باشد.

در بچه‌های کوچک این خواب‌ها قسمتی از رشد آنهاست و وقتی از خواب می‌پرند بلافاصله به خواب می‌روند و فردای آن روز چیزی به یاد نمی‌آورند. در واقع هر کابوسی به این معنی نیست که مساله‌ای در کودکان وجود دارد؛ تب، مریضی، زیاد یا دیر خوردن غذا می‌تواند نقش مهمی در کابوس داشته باشد.

بهترین نحوه بر خورد والدین هنگام دیدن خواب‌های وحشتناک کودک این است:

-هنگامی که کودکی در دل شب فریاد کشید، بی‌آنکه از خواب بیدار شود، باید او را نوازش کرد و آرام در گوشش لالایی نجوا کرد و در این هنگام نباید کودک را از خواب بیدار کرد.

- زمانی که کودک‌تان از صدای فریاد خودش بیدار شد، وحشت‌زده و ترسیده است او را در آغوش بگیرید و یک لیوان آب به او بدهید و او را نوازش کنید و با صدای آهسته برایش تعریف کنید که این فقط یک خواب بوده، آنچه که دیدی همه در خواب بود حتی اگر کودک معنی واژه رویا (خواب) را هنوز یاد نگرفته باشد، طنین آرام بخش صدایتان او را تسکین خواهد داد و به او خواهد فهماند که آنچه که دیده واقعیت نداشته است و اگر کودک باز هم بی‌قراری کرد می‌توان چراغ را روشن کرد و گفت بیا به دنبال آن چیزی که می‌ترسی بگردیم یا به او بگوییم چراغ را برایت روشن می‌گذارم.

- امکان دارد که در بعضی موارد، صحنه‌هایی از آن کابوس وحشتناک در ذهنش دوباره تکرار شود و از ترس اینکه دوباره آن منظره‌های وحشتناک را ببیند از رفتن به رختخواب امتناع ورزد، توصیه‌ای که در این زمان وجود دارد این است که موضوع خوابی را که کودک عنوان می‌کند به شکل دیگری به پایان برسانیم به این شکل که مثلا اگر خواب اژدها را دید به او بگوییم که در انتها تو شمشیری داشتی و اژدها را کشتی.

- هنگامی که احساس می‌کنید دیدن کابوس در کودک‌تان به علت این است که ذهنش مشغول مساله‌ای است باید دقت کنید که چه چیزی در زندگی کودک تغییر یافته است. البته باید از خود کودک کمک گرفت و یک سوال دقیق پرسید مثلا دیشب چه خوابی دیده بودی؟ یا دقیقا از چه چیزی می‌ترسی؟ بگذارید خودش تعریف کند و سعی کنید بین صحبت‌هایش حرف نزنید و با دقت گوش کنید زیرا کودک با این عمل احساس خواهد کرد که وی را درک می‌کنید، البته در کودکانی که کوچک‌تر هستند نباید انتظار داشته باشید که خواب‌شان را واضح بتوانند بیان کنند زیرا کودکان در سنین پایین نمی‌توانند دقیقا خوابی را که دیده‌اند به روشنی برای دیگران تعریف کنند و فقط ممکن است یک لغت بگویند مثل: زن بدجنس یا سگ بزرگ، در این صورت باید به آنها گفت که در واقعیت و در اتاق او چیزی وجود ندارد و می‌توان به همراه کودک همه‌جای خانه را جست‌وجو کرد.

- شب‌ها سعی کنید همیشه یک چراغ‌خواب در اتاق کودک روشن باشد و در تاریکی قبل از اینکه کودک به خواب برود به وسایل در اتاق کودک نگاه کنید که بد قرار نگرفته باشند مثلا سایه یک صندلی ممکن است برای کودک ایجاد ترس کند حتی می‌توان یک عروسک به کودک داد یا در اتاق او آویزان کرد و به او بگویید که این عروسک جلوی خواب‌های بد را می‌گیرد.

- سعی کنید کودکان قبل از به خواب رفتن، فیلم‌های خشن و ترسناک نبینند یا بازی‌های خشن و هیجان‌انگیز انجام ندهند، سعی کنید قبل از به خواب رفتن کودک برایش قصه بخوانید (البته نه قصه‌های هیجان‌انگیز) یا مساله‌ای که برای کودک جالب است برایش تعریف کنید و به او بگویید: امیدوارم امشب در موردش خواب ببینی.

محمد مجتبی‌زاده