حبیب الله آموزگار

حبیب‏الله آموزگار در سال ۱۲۹۶ش در اصطهبانات فارس متولد شد تحصیلات مقدماتی خود را تا ۱۲ سالگی در همان منطقه به پایان رسانید و در سن ۱۶ سالگی به شیراز فرار کرد و ادامه تحصیلات …

حبیب‏الله آموزگار در سال ۱۲۹۶ش در اصطهبانات فارس متولد شد تحصیلات مقدماتی خود را تا ۱۲ سالگی در همان منطقه به پایان رسانید و در سن ۱۶ سالگی به شیراز فرار کرد و ادامه تحصیلات متوسطه و عالی خود را در فقه و اصول به پایان رسانید . همچنین وی سه سال به تحصیل علوم جدید از جمله جغرافیا، ریاضیات، تاریخ پرداخت و چون این دوران مصادف با وقایع مشروطه بود مسئولیت پخش نشریاتی مانند حبل‏المتین (کلکته)، شمس (اسلامبول)، چهره‏نما (مصر) با وی بود آشنایی با نشریات مزبور وسیله‏ای شد تا وی به سوی تهران حرکت کند.

آموزگار در سال ۱۲۸۷ش به تهران آمد و کار خود را با مصححی نشریه مذاکرات مجلس شورای ملی آغاز و با تدریس در مدرسه آلیانس (درس عربی) و ترجمه مطلب برای نشریات (از عربی به فارسی) و مدیر قسمت فارسی و ادبیات عرب مدرسه سیروس ادامه داد . در ۱۲۹۷ش وکلای شیراز آموزگار را به وزیر معارف وقت معرفی کردند وی نیز اورا به ریاست مدرسه ادب رسانید . این ریاست شش سال به طول انجامید و سپس در کابینه سردار سپه وزیر معارف (محتشم‏السلطنه) آموزگار را به ریاست معارف فارس انتخاب کرد ، آموزگار خود می‏گوید: « در این ۲ سال مدارس تاسیس کردم و ورزش را در مدارس معمول کردم» .

۱۳۰۶ش با روی کار آمدن علی‏اکبر داور و تغییر وزارت عدلیه به دادگستری ، آموزگار از افرادی بود که از وزارت معارف به دادگستری منتقل شد ابتدا عضو استیناف اصفهان بود پس از چندی آموزگار درخواست انتقال به تهران کرد که مورد مخالفت داور قرار گرفت و گویا همین اختلاف باعث می‏شود که آموزگار شش ماه انفصال از خدمت بشود و مجددا به مشاغل فرهنگی خود روی می‏آورد. سال ۱۳۱۰ش مجددا توسط داور به عنوان بازرس قضایی به دیوان کشور دعوت می‏شود مشاغل وی در این وزارتخانه تا سال ۱۳۲۹ش دادیار دیوان کشور، رئیس اداره رویه قضایی، مستشار دیوان کشور بود ، علاوه بر وزارت دادگستری وی در اداره ثبت اسناد و املاک نیز که توسط داور تاسیس شده بود فعالیت می‏کرد .

در کابینه حسین علا ۱۳۲۹ ش حبیب‏الله آموزگار به وزارت فرهنگ رسید اگر چه عمر این کابینه بسیار کوتاه بود وی معتقد است که در این مدت به اعتصاب معلمین که قبل از به وزارت رسیدن وی شروع شده بود خاتمه داده حقوق آنان پرداخت شده، مدارس مجددا باز شد، و تحریکات عناصر چپ که محرک اصلی بودند خنثی گردید .

آموزگار پس از دوره وزارت جزء کمیسیون تقسیم املاک سلطنتی بود و همچنین مسئولیت بانک عمران نیز که در همین راستا بود به وی واگذار شد (۱۳۳۱ش ) .

با تشکیل مجلس سنا حبیب‏الله آموزگار در دوره دوم و سوم به عنوان سناتور انتصابی از شیراز به نمایندگی رسید (اسفند ۱۳۳۲- اردیبهشت ۱۳۴۰ش) در این مدت علاوه بر سناتوری هر دو هفته یکبار در جلساتی که در دربار تشکیل می‏شد توسط حسین علاء شرکت می‏جست .

از فعالیت‏های عمده سیاسی و فرهنگی آموزگار می‏توان به عضویت وی در حزب جمعیت عامیون ایران (دموکرات) ، عضو جمعیت دفاع ملی (۱۳۳۳ش) ، عضو حزب ملیون به ریاست دکتر اقبال (۱۳۳۷ ش) اشاره کرد. همچنین فعالیت‏های فرهنگی (۱۲۹۰ – ۱۳۲۸ ش) او سردبیری و دبیری چندین نشریه از جمله اطلاعات آفتاب، ۱ صدای ایران، رهنما، علم و اخلاق ، جهان آینده و دموکرات ایران بر عهده وی بوده است. علاوه بر نشریات فوق آموزگار به تألیف و ترجمه کتبهای بسیار مانند اصلاحات اجتماعی، عالم ارواح، زن در جامعه، فرهنگ آموزگار ، کتب درسی مدارس و .... پرداخته است . و کتاب سیاست طالبی را نیز به تشویق استاد خود حاج سید ابراهیم شیرازی برای اولین بار در ایران به چاپ رسانید .

آموزگار دارای چهار پسر به نام‏های جمشید ، جهانگیر ، هوشنگ و کورس بود که همگی آنها مشاغل مهم کشوری داشتند. حبیب‏الله آموزگار در فروردین ۱۳۵۹ش درگذشت .

در موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران مجموع ۱۰۰ قطعه عکس و ۳۴۰ برگ سند از حبیب الله آموزگار موجود است که ۳۱۶ برگ آن دفتر خاطرات وی می باشد.

آسیه آل احمد

۱) این نشریه قبل از روزنامه اطلاعات فعلی مدت زمان کوتاهی به چاپ می‏رسیده است.