پایین آوردن كلسترول

انواع مختلفی از چربی ها در خون وجود دارند كه معروفترین آنها كلسترول می باشد اما نوع دیگری از چربی ها هم وجود دارند كه به آن گفته تری گلیسیرید می شود و نقش مهمی در بروز بیماری كرونری قلب دارد

انواع مختلفی از چربی ها در خون وجود دارند كه معروفترین آنها كلسترول می باشد اما نوع دیگری از چربی ها هم وجود دارند كه به آن گفته "تری گلیسیرید" می شود و نقش مهمی در بروز بیماری كرونری قلب دارد.

كلسترول بعنوان یك علت بیماری قلبی و عروقی دارای شهرت بدی می باشد، اما در حقیقت كلسترول دارای چند عملكرد ضروری در بدن می‌باشد و هیچكسی نمی تواند بدون وجود كلسترول در بدنش، زندگی كند. كلسترول در كبد ساخته می شود و در غشاء سلولها از آنها استفاده می گردد تا صفرا را ساخته و هورمونها را ایجاد نماید. بنابراین حتی اگر شما هیچ كلسترولی در رژیم غذایی تان نباشد، همیشه مقداری كلسترول در خونتان وجود خواهد داشت.

در عمل، اكثر رژیم های غذایی در كشورهای غربی یا پیشرفته شامل مقادیر زیادی از چربی های حیوانی است كه در بدن به كلسترول تبدیل می شود. این چربی ها توسط معده و روده ها جذب شده و به كبد می روند. در كبد، چربی ها تجزیه شده و از طریق گردش خون به سراسر بدن می روند تا تولید انرژی نمایند یا در سلولهای چربی بدن ذخیره شوند. چربی به صورت قطعات كوچكی حاوی تركیباتی از كلسترول و سایر چربیها در گردش خون منتقل می گردد.

وقتی پزشك برای شما آزمایش كلسترول خون درخواست می كند، آزمایشگاه معمولاً چندین نوع چربی دیگر را هم اندازه گیری خواهد كرد. مقدار كلسترول كامل (توتال) از دو قسمت تشكیل می شود: ۱- LDL و ۲- HDL.

كلسترول LDL را اصطلاحاً "كلسترول بد" می نامند زیرا اگر مقدار آن خیلی بالا برود باعث می شود كه در دیواره شریانها رسوب كرده و ایجاد "آتروما" نماید. حدود دو سوم كلسترول موجود در خون از نوع LDL‌می باشد.

از سوی دیگر به كلسترول HDL، "كلسترول خوب" می گویند زیرا هرچه مقدار این نوع كلسترول بیشتر باشد، احتمال كمتری وجود دارد كه شما به بیماری قلبی مبتلا شوید. خانمها مقدار بیشتری HDL نسبت به آقایان دارند اما این تفاوت معمولاً بعد از یائسگی از بین می رود.

تری گلیسیریدها سومین نوع چربی هستند كه در آزمایش خون اندازه گیری میشوند. تری گلیسیریدها اكثر چربیهای موجود در سلولهای چربی بدن شما را تشكیل می دهند و وقتی از این سلولها آزاد می شوند برای فعالیتهای روزانه شما، انرژی ایجاد می كنند. گرچه تری گلیسیریدها در رسوبات دیواره شریانها وجود دارند، اما میزان زیادی تری گلیسیرید خون، بطور غیرمستقیم با بروز بیماری كرونری قلب ارتباط دارد.

اكثر افرادی كه به آنژین قلبی یا سكته قلبی مبتلا هستند، دارای سطح بالایی از انواع چربی ها در خون می باشند كه این وضعیت هم به علت خوردن چربی زیاد و هم به علت ارثی و ژنتیكی ایجاد میشود. با یك برنامه رژیم غذایی مناسب می توانیم تا حدود ۱۰ یا ۲۰ درصد از سطح چربی یا كلسترول خون را كاهش دهیم اما اگر بخواهیم بیش از این مقدار از این چربیها كم كنیم معمولاً مصرف داروهای پایین آورنده چربی ها ضروری می باشد.

پزشك شما ممكن است بیش از یك نوع دارو و برای كم كردن چربی شما تجویز نماید زیرا انواع داروها به روشهای مختلفی باعث كاهش چربی می شوند. با اینحال با وجود مصرف داروهای پایین آورنده چربی خون، به شما توصیه خواه شد كه از مقدار كلسترول رژیم غذایی تان بكاهید تا داروها اثر خود را به خوبی بگذارند.

استاتین ها

پیشرفت بزرگی كه در درمان كلسترول در طی پنج سال اخیر ایجاد شده است، كشف گروهی از داروها به نام "استاتین ها" می باشد. استاتین ها با آهسته كردن فرآیند تولید كلسترول در كبد باعث كم شدن كلسترول خون می شوند. استاتین ها می توانند حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از مقدار كلسترول خون كم كنند و دارای عوارض ناچیزی هستند.

در تحقیقاتی كه بر روی هزاران نفر از افرادی كه از این داروها استفاده می كنند شده است، نشان داده شده كه این كم كردن كلسترول باعث كاهش حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از خطر بروز سكته قلبی در آینده می گردد. شایع ترین داروها از گروه استاتین ها كه امروزه مصرف می شوند داروی "سیمواستاتین"، "لوواستاتین" و "پراواستاتین" می باشد.، گرچه امروزه چندین داروی دیگر از این گروه نیز به بازار دارویی وارد شده است.

این داروها معمولاً روزی یك بار خورده می شوند كه آن نیز بهتر است همراه با غذای اصلی (ناهار یا شام) میل شود. عوارض جانبی این داروها بسیار كم می باشند اما گاهی اوقات ممكن است باعث التهاب عضلات بازوها و پاها شوند و ایجاد دردی شبیه به درد عضلات در هنگام آنفلوانزا كنند. این دردها در چند هفته اول مصرف دارو ممكن است رخ دهند كه در چنین مواردی باید سریعاً به پزشك اطلاع داده شود. با قطع مصرف این داروها، درد عضلات نیز بهبود می یابد. اگر شما در چند هفته اولی كه دارو مصرف می كنید، هیچ مشكلی برایتان پیش نیاید، احتمال خیلی كمی دارد كه بعدها دچار مشكل یا عوارض جانبی دارو شوید.

فیبرات ها

برای بعضی افراد، بویژه مبتلایان به مرض قند (دیابت)، چربی نوع تری گلیسیرید بیشتر از كلسترول باعث دردسر می شود. در این موارد از گروه دیگری از داروها به نام "فیبراتها" ممكن است استفاده شود. همانند گروه استاتین ها، این داروها نیز دارای عوارض جانبی اندكی هستند و بهتر است كه همراه با غذای اصلی روز (ناهار یا شام) مصرف شوند. آنها نیز ممكن است باعث بروز دردهای عضلانی در هفته های اول مصرف دارو شوند. ین داروها می توانند باعث پایین آوردن كلسترول به میزان ۱۰ تا ۱۵ درصد شوند و در همین حدود از مقدار خطر بروز بیماری كرونری قلب كم كنند. از داروهای این گروه كه به طور شایعی استفاده می شوند می توان از "جمفیبروزیل" و "كلوفیبرات" نام برد.

رزین ها

داروهای گروه رزین ها با متصل شدن به كلسترول در روده ها و اثر گذشتن بر میزان جذب آنها در بدن، باعث كاهش كلسترول خون می گردند. این داروها به صورت پودر بوده و معمولاً با آب یا آب میوه، روزی یك بار یا دوبار مصرف می گردند. از آنجایی كه این رزین ها جذب بدن نمی شوند، نمی توانند باعث ایجاد عوارض جانبی شدیدی شوند اما ممكن است باعث نفخ، آروغ یا یبوست در بعضی افراد شوند. رزین ها همچنین باعث كاهش بروز خطر سكته ها قلبی می شوند اما اثر آنها بسیار كمتر از استاتین ها می باشد و فقط حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از خطر بروز سكته های قلبی را كم می كند. از این گروه از داروها می توان از داروی "كولستیرامین" نام برد كه به صورت پودر می باشد.

اصلاح رژیم غذایی

تغییر در غذاهایی كه شما به طور معمول در تمام طول عمرتان مصرف كرده اید ممكن است كار آسانی نباشد اما روش بسیار با اهمیتی در كاهش خطر بروز سكته قلبی در آینده می باشد.

خوب غذا خوردن به این معنی نمی باشد كه از خوردن غذاهایی كه از آنها لذت می برید دست بكشید، و فقط غذاهایی كه خرگوشها می خورند را بخورید!! اكثر افراد خیلی بیشتر از چربی ای كه مورد نیاز آنها است مصرف می كنند (بخصوص چربی های حیوانی یا لبنی). كم خوردن این گونه چربی ها به سلامتی شما و خانواده تان كمك خواهد نمود. گوشت قرمز، پنیر، كره، خامه، شیر و ماست پرچرب بعلاوه روغنهایی كه در پختن غذا مصرف می شوند، همگی دارای "چربی های اشباع شده" هستند و بنابراین عاقلانه است كه مصرف آنها را كم نماییم یا فقط در بعضی از موقعیتهای خاص

(مثل جشن ها) از آنها استفاده نماییم.

به غیر از اینكه مقدار چربی رژیم غدایی خود كم می كنید، باید نوع چربی كه مصرف می كنید نیز از انوع چربیهای اشباع نشده چندگانه باشد كه معمولاً روغنهای مایع گیاهی را شامل می شوند و نیز از روغن زیتون نیز استفاده نمایید. اگر شما نمی دانید كه روغنی كه مصرف می كنید برای قلب مفید می باشد یا خیر، می توانید برچسب روی روغن را مطالعه نمایید و یا از یك متخصص تغذیه سؤال كنید، زیرا یكی، دو نوع از روغنهای گیاهی برای قلب مناسب نیستند. روغن نارگیل تقریباً به اندازه روغن حیوانی برای قلب ضرر دارد!

كم كردن چربی در رژیم غذایی معمولاً راه خوبی برای كم كردن وزن می باشد و بسیاری از افراد متوجه می شوند كه با تغییر در رژیم غذایی شان، كمتر دچار سوء هاضمه می شوند. شما ممكن است در مورد میزان كلسترول خونتان نگرانی هایی داشته باشید و از خوردن غذاهای حاوی كلسترول مثل تخم مرغ، جگر، قلوه و صدف ماهی پرهیز نمایید. گرچه این غذاها حاوی مقداری كلسترول می باشند، اما احتمالاً برای اكثر افراد، منابع كم اهمیت تری نسبت به غذاهای دارای چربی های حیوانی زیاد می باشند.

---