سال ۲۰۰۵ سال گذار از دشواری ها در افغانستان

برگزاری انتخابات پارلمانی و شوراها, گسترش حوزه فعالیت ناتو به جنوب, کاهش نظامیان آمریکایی و کاهش کشت خشخاش از مهمترین رویدادهایی سال ۲۰۰۵ در افغانستان به شمار می رود

با بررسی تاریخ معاصر افغانستان درمی یابیم که این کشور برای برگزاری انتخابات پارلمانی و شوراها که یکی از رویدادهای مهم این کشور به شمار می رود، راهی دشوار در زمینه ارتقاء دموکراسی پیموده است تا بتواند این انتخابات را پس از بیش از ۳۰ سال کشمکش و جنگ های خانمانسوز برگزار کند.

آثار تاریخی افغانستان

افغانستان که در قلب آسیای مرکزی قرار دارد با کشورهای ترکمنستان ، ازبکستان ، تاجیکستان در شمال ، ایران در غرب ، پاکستان در شرق و جنوب و چین در خاور دور همسایه است . مساحت این کشور به ۶۵۲,۲۲۵ کیلو متر مربع می رسد و در حدود ۸۵ درصد از خاک این کشور کوهستانی است . جمعیت افغانستان حدود ۲۸ میلیون نفر تخمین زنده می شود. ۱۹ گروه قومی در این کشور حضور دارند که بزرگترین آن قوم پشتون (در حدود ۴۰ درصدجمعیت )، تاجیکها (۲۵ درصد ) ، هزاره ها (۲۰ درصد ) و ازبکها (۶ درصد) هستند. از شهرهای مهم افغانستان می توان کابل (پایتخت )،هرات درغرب،قندهاردر جنوب، مزار شریف در شمال و جلال آباد در شرق را نام برد . زبان های اصلی درافغانستان دری و پشتو است که ازلهجه های زبان فارسی هستند؛ در این کشور به ۳۰ زبان و لهجه دیگر نیز صحبت می شود . حکومت افغانستان ، جمهوری اسلامی است ومردم این کشور مسلمان هستند که ۸۰ درصد سنی و ۲۰ درصد شیعه هستند . تحولات مهم افغانستان از دهه ۷۰ ، برکناری ظاهر شاه در سال ۱۹۷۳ پس از ۴۰ سال حکومت،روی کار آمدن یک حکومت کمونیستی در آوریل سال ۱۹۷۸ ،همچنین حمله ارتش اتحاد جماهیر شوروی به افغانستان یک سال پس از آن که با یک دهه مقاومت مجاهدین افغانی روبرو شد، می باشد.

عقب نشینی شوروی در فوریه سال ۱۹۸۹ و آغاز جنگ داخلی، روی کار آمدن طالبان در ۲۷ سپتامبر سال ۱۹۹۶،ترور احمد شاه مسعود فرمانده نیروهای ائتلاف شمال در ۹ سپتامبر سال ۲۰۰۱ ، حمله آمریکا به افغانستان و سقوط طالبان در ۷ اکتبر سال سال ۲۰۰۱ و شرکت ۸ میلیون افغانی در انتخابات ریاست جمهوری و پیروزی حامد کرزای در این انتخابات در ۹ اکتبر سال ۲۰۰۴ از دیگر رویدادهای مهم این کشور در دو دهه اخیر است .

سیستم فعلی اقتصادی افغانستان که در نتیجه سالها جنگ و کشمکش داخلی و خارجی ورشکسته شده هم اکنون با کمکهای بین المللی درحال جان گرفتن است،دولت کرزای در تلاش است با کمک های بین المللی که از کنفرانس بن به بعد برای بازسازی این کشور جنگ زده اختصاص یافته و جلب سرمایه گذاری خارجی موجب رونق اقتصادی این کشور شود . بنابرآمارهای سازمان های بین الملی به ویژه بانک جهانی، درآمد بیش از ۳۵ درصد مردم این کشورازراه تولید و توزیع مواد مخدراست و تنها ۲۹ درصد مردم از راه کشاورزی و۹ درصد از راه تولید صنعتی ارتزاق می کنند .

انتخابات پارلمانی و شوراها در افغانستان

از سوی دیگر، می توان گفت که کناره گیری سیاف که در چند سال اخیر با رئیس جمهوری افغانستان همسویی های خاصی داشت در واقع برای کرزای خوشایند نخواهد بود .

یونس قانونی پیش از آنکه رئیس مجلس نمایندگان پارلمان باشد رئیس اپوزیسیون نیز بوده است. این موجب به وجود آمدن یک فرصت ویژه در رقابت با حامد کرزای و انجام اقدامات جدی تراست . این احتمال وجوددارد که کرزای برای پرهیز از تنشهای سیاسی که ممکن است از سوی یونس قانونی ایجاد شود ، تلاشهایی را به منظور جلب حمایت قانونی انجام دهد.تحلیلگران پیش بینی می کنند که نفوذ قانونی و طرفدارن وی در کابینه، به نحو چشمگیری افزایش یابد.به علاوه، باید گفت که در شرایط کنونی که پارلمان از افراط گرایان چپ و راست تشکیل شده است، یونس قانونی به عنوان یک چهره معتدل شاید بتواند در انسجام فعالیتهای پارلمان از هر چهره دیگری بهتر عمل کند.قانونی که از چهره فرهنگی در دوران مبارزه با شوروی سابق و تجربه مدیریتی در دولت موقت افغانستان برخوردار است وارد عرصه جدیدی در زندگی سیاسی خود شده است و با توجه به عملکردی که در پارلمان خواهد داشت، بعید نیست که بتواند در انتخابات ریاست جمهوری آینده بر کرزای غلبه کند .

گسترش ناتو در افغانستان

در اواخر سال جاری آمریکا اعلام کرد که تعداد نیرو های خود را ۱۹ هزار تن به ۱۶ هزار و ۵۰۰ تن کاهش خواهد داد . در پی این تصمیم ناتو نیز اعلام کرد که باید حداکثر تا سال آینده، کاهش نیروهای نیرو های آمریکایی در افغانستان را جبران کند. ناتو که هم اکنون حدود ۹ هزار نظامی در قالب نیروهای ایساف در افغانستان دارد و در نظر دارد که حضور خود را در جنوب این کشور پررنگ تر کند ۱۰ هزار نیروی دیگر به این کشور اعزام خواهد کرد . پس از اشغال افغانستان ، حضور نیروهای ناتو تنها در کابل قابل لمس بود، اما بعد ناتو حضور خود را به اطراف کابل گسترش داد.سال ۲۰۰۶ میلادی با کاهش نیروهای آمریکایی و تصمیم ناتو مبنی بر اعزام بیش از ۱۰ هزار نیروی دیگر به افغانستان،ایساف کنترل بخش های جنوبی افغانستان را که از مناطق پرخطر محسوب می شوند، برعهده خواهد گرفت .

کاهش کشت خشخاش

یکی از معضلاتی که افغانستان پس از عدم امنیت با آن روبرو است، کشت، تولید و توضیح مواد مخدراست. که بسیاری از رهبران داخلی و خارجی آن را خطرناک تر از گسترش تروریسم می دانند .سازمان ملل و آمریکا سال جاری با انتشار گزارشهایی از کاهش کشت خشخاش در مزارع افغانستان خبر دادند .

افغانستان حدود ۸۷ درصد تریاک جهان را تولید می کند؛ سازمان ملل از کاهش ۲۱ درصدی کشت خشخاش و آمریکا نیز از کاهش ۴۸ درصدی کشت خشخاش در مقایسه با سال ۲۰۰۴ خبر دادند . مقدار تولید تریاک در افغانستان ۴۴۷۵ تن است که این مقدار در سال ۲۰۰۴ تنها ۱۰ درصد کاهش یافته است و اگرتمام این مقدار فرآوری شود، افغانستان می تواند ۵۲۶ تن هروئین تولید کند .از زمان سقوط طالبان، انگلیس مسئولیت مبارزه با مواد مخدر در افغانستان را برعهده داشته،اما واشنگتن با انتقاد از تلاشهای لندن، برنامه های گسترده ای را در زمینه مبارزه با مواد مخدر در افغانستان آغاز کرده است.این در حالی است که حامد کرزای رئیس جمهوری افغانستان تاکید کرده است که مواد مخدر بیش از تروریسم افغانستان را تهدید می کند. کرزای درباره خطر کشت خشخاش گفته است: تروریسم ناپدید می شود و نمی تواند بازگردد،اما کاشت خشخاش می تواند بازسازی کشور را بی ثبات کرده و از این اقدام جلوگیری نماید.