صنعت نشر در اقتصاد مدرن

آیا شیوه نوشتن تغییر خواهد کرد

هنوز دو ماه از سال ۲۰۱۱ نگذشته و من مهم‌ترین هدف امسالم را محقق کرده‌ام. هدفم این نبود که عضو گروه‌های دو یا کوهنوردی بشوم، یا اینکه در سال جدید به پدر و مادرم بیشتر زنگ بزنم – هرچند که این‌ها هم اهداف خوبی است.

من با خودم عهد کرده بودم که در سال جدید حداقل یک کتاب الکترونیکی را کامل بخوانم.

اینکه تاکنون از عهده این کار برنیامده بودم واقعیت شرم‌آوری بود که سعی می‌کردم همیشه از چشم دیگران پنهانش کنم. هرچه باشد من در شغلی فعال هستم که بسیار با تکنولوژی‌های جدید سروکار دارد و تا حالا سی دلار هم خرج خرید کتاب‌های الکترونیکی روی‌آی پد و‌آی فون کرده‌ام. با تمام این‌ها هیچ‌وقت نمی‌توانستم بیشتر از یک فصل از چنین کتاب‌هایی را بخوانم.

نه اینکه از کتاب خواندن خوشم نیاید. قفسه‌ها و کمدهای خانه‌ام پر از کتاب‌های ریز و درشت است. اما وقتی رنگ جلد و برگه‌های کتاب جلویتان حضور فیزیکی نداشته باشد خیلی ساده فراموش می‌کنید که یک کتابخانه دیجیتالی بزرگ در موبایل در دسترس تان است.

هربار که با هزار ترفند خودم را مجبور به خواندن یکی از این کتاب‌ها می‌کنم، مدت‌ها طول می‌کشد که یادم بیاید داستان از چه قرار بود یا اینکه روند استدلال تا کنون چطور پیش رفته بود و مواردی از این قبیل. به همین خاطر هم اولین کتاب الکترونیکی‌ای که شروع به خواندنش کردم اصلا حجیم نبود.

در واقع یک مقاله مفصل – حدود ۱۲ هزار کلمه - بود که ماجرای سرقت ۱۵۰ میلیون دلاری از یک بانک سوئدی را می‌گفت. این کتاب را ۳ دلار خریده بودم.

کتاب را ایوان راتلیف نوشته بود که از موسسان آتاویست است. آتاویست یک موسسه انتشاراتی مدرن است که روی فروش و بازاریابی کتاب‌های غیرداستانی کار می‌کند، کتاب‌هایی که منحصرا برای تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها و کتاب خوان‌های الکترونیکی نوشته شده‌اند.

آتاویست یک نمونه از شرکت‌های رو به افزایشی است که دارند سبک جدیدی از نوشتن را به راه می‌اندازند – داستان‌ها و مقالاتی که از حجم یک مقاله معمولی بلندتر اما از یک رمان کوتاه‌تر هستند – و امیدوارند که این کتاب‌ها جای خوبی روی صفحه نمایش وسایل الکترونیکی مدرن پیدا کنند. آقای راتلیف که همچنین برای مجله وایرد نیز می‌نویسد به من می‌گوید: «در اکثر مجلات شمار کلمه‌ها رو به کاهش است. اما روی موبایل ما نباید از این بابت معذوریتی داشته باشیم.»

او معتقد است که دامنه توجه خوانندگان محدودتر نشده است، مساله این است که مطلب را روی چه پلت فرمی می‌خوانند.

ابعاد فیزیکی موبایل‌ها از جهاتی خیلی کوچک است. بنابراین ضروری است که از حداکثر مزایای این وسایل استفاده کرد. راتلیف می‌گوید: «موفقیت در گرو این است که دریابیم مساله فراتر از تبدیل مستقیم کتاب به ایی بوک است. موضوع فقط این نیست که کاغذ را با پیکسل جایگزین کنید.»

آتاویست ابزارهای هوشمندی وارد متن می‌کند، مثل خط سیرهای هوشمند و مشخصات کاراکترها که به خواننده اجازه می‌دهد بدون از دست رفتن لذت طرح داستان جای خودش را خیلی سریع در متن بیابد. همین امکان به من کمک کرد که بدون دنگ و فنگ‌های همیشگی خیلی زود بتوانم هربار ادامه مطلب را از سر بگیرم.

آقای راتلیف اشاره نکرد که آمار فروشش دقیقا چطور بوده، اما می‌گوید منافع خیلی بیشتر از برآورد‌های اولیه‌اش بوده است. آتاویست تنها ناشر تازه واردی نیست که می‌خواهد از خواست مردم برای خواندن مطالبی متناسب با نوع دستگاه الکترونیکی شان استفاده کند.

خیلی ناشران دیگر از جمله push pop press، cursor، و Byliner نیز به این حوزه وارد شده و آثاری مخصوص موبایل و کتابخوان‌های الکترونیکی منتشر می‌کنند.

TED موسسه‌ای که آن را عموما به خاطر برگزاری گردهمایی‌های روشنفکرانه می‌شناسند، اخیرا زیرشاخه تازه‌ای به این منظور تاسیس کرده است. تدبوکز شرکتی است که بر اساس نشست‌های انجام شده در مرکز تد کتاب‌های کوچک الکترونیکی منتشر می‌کند.

اواخر ژانویه آمازون طرح «کیندل سینگلز» را معرفی کرد که مجموعه‌ای از مقالات و داستا‌ن‌های کوتاه منحصربه فرد را با هزینه یک تا پنج دلار و مستقیما قابل دانلود روی کیندل می‌فروشد.

کیندل سینگلز آمازون طرحی است برای پر کردن خلأیی که میان فضای کتاب‌ها و مجلات الکترونیکی وجود دارد. خیزش فرمت‌های دیجیتالی به ناشران امکان داده است که بسیاری از محدودیت‌ها را دور بزنند. آقای گراندینتی، معاون بخش کیندل آمازون، می‌گوید: «آثار مکتوب یا باید آنقدر کوچک باشند که قابلیت چاپ در مجله داشته باشند، یا باید آنقدر بزرگ باشند که به شکل کتاب کاغذی چاپ شوند. بنابراین کار جدید ما حدواصل این دو است.»

تایلر کوون اقتصاددان دانشگاه جورج میسون می‌گوید یک مزیت بسیار مهم دیگر کوتاه شدن زمان به گردش افتادن کتاب است. آقای کوون که تا کنون چندین کتاب به شکل چاپی نوشته است، آخرین کتاب خود را به شکل یک کتاب الکترونیکی مختصر منتشر کرده است. این کتاب که رکود اقتصادی اخیر آمریکا را زیر ذره‌بین می‌برد، منحصرا روی کیندل منتشر شده است.

او می‌گوید: «کل فرآیند خیلی کوتاه شد. ظرف چندماه همه کارها به انجام رسید.» آقای کوون که همچنین برای ساندی بیزینس نیز می‌نویسد می‌گوید قابلیت نشر آنی اثری با قابلیت فکری فراوان بدون دنگ و فنگ‌های بسیاری از کتاب‌ها چیزی است که سابقه اش به زمان انتشار جزوات کوچک که تئوری‌ها و موضوعات علمی روز را خیلی روشن و صریح طرح می‌کردند برمی‌گردد.

آقای گراندینتی از ارائه جزئیات درباره میزان فروش طرح جدید کیندل خودداری کرد. اما می‌گوید چندین اثر از جمله یک داستان کوتاه نوشته جودی پیکولت رکوردهای صدتایی فهرست پرفروش‌های کیندل را نیز شکسته‌اند.

شاید بتوان خیلی ساده گفت که پیدایش این خدمات جدید تنها یک راه فرعی و حاشیه‌ای است برای ناشران و نویسندگانی که می‌خواهند همان محصولات عتیقه و باستانی شان را این‌بار با لباس جدیدی بفروشند. شکی نیست که تلاش برای بقا بخشی از مساله است. متیو بتلز که کتابدار و تاریخدان دانشگاه‌هاروارد است می‌گوید شاید به تدریج اصلا مفهوم کتاب و آنچه که ما کتاب می‌نامیمش دستخوش تحول شود.

او روش‌های مختلف وارد کردن چاپ و کتابخوانی به موبایل و ابزارهای الکترونیکی را با پیدایش ماشین چاپ در قرن پانزدهم مقایسه می‌کند. وی می‌گوید: «مدتی زمان برد تا نویسندگان و مولفان و ناشران دریابند که از این ابزار جدید چطور باید استفاده کرد، و چطور اطلاعات و داستان‌ها را به طرق جدید انتقال داد. به عبارتی مدتی طول کشید تا خودشان را با ابزارها و تکنولوژی جدید انطباق بدهند.»

شکی نیست که خیلی دیگر از فرمت‌های رسانه‌ای نیز آمده و رفته اند، یا اینکه تدریجا محو شده و فراموش شده‌اند. مثلا ژانر ابرمتن را در نظر بگیرید که هدفش این بود که به خوانندگان امکان بدهد از طریق یک سری لینک‌های اینترنتی داخل متن پیش بروند. کارهای تجربی در این حوزه همچنان انجام می‌شود، اما این ژانر هیچ‌گاه به فرم مسلط تبدیل نشد.

همچنین است وضعیت نوآوری‌هایی چون ووک، یک کتاب الکترونیکی هیبرید که می‌کوشد متن و ویدئو را باهم دربیامیزد.

اما هنوز خیلی زود است که بگوییم آتاویست و شرکت‌های مشابه جای خودشان را در فرهنگ مطالعاتی ما باز می‌کنند یا اینکه تنها تبدیل به یک سری فسیل دیگر در جریان مطالعاتی بشر می‌شوند.

آقای بتلز می‌گوید: «تغییرات عمده بی‌شک پیش‌رو است. می‌بینیم که دسته‌جات جدیدی درحال شکل‌گیری‌اند. بنابراین معنای مطالعه روی ابزارهای جدید، متحول خواهد شد.»

مترجم: مجید روئین پرویزی

منبع: نیویورک تایمز