بچه‌های لوس یا بزرگسالان بی‌مسوولیت؟

جونیور همراه مادرش وارد مطب دکتر شد. در اتاق انتظار دو تا صندلی خالی بود؛ یک صندلی معمولی برای بزرگ‌ترها و دیگری چهارپایه‌ای کوچک برای کودکان. جونیور به سمت صندلی بزرگ دوید …

جونیور همراه مادرش وارد مطب دکتر شد. در اتاق انتظار دو تا صندلی خالی بود؛ یک صندلی معمولی برای بزرگ‌ترها و دیگری چهارپایه‌ای کوچک برای کودکان. جونیور به سمت صندلی بزرگ دوید و روی آن نشست. وقتی مادرش به او گفت باید روی صندلی کوچکتر بنشیند، جیغ و فریاد او بلند شد. مادر هم که این واکنش را دید، تسلیم شده و روی صندلی کوچک نشست.

این داستان عجیب نیست. همه ما بارها این چنین اتفاقاتی را می‌بینیم. کودکانی که حرفشان همیشه پیش می‌رود. گاهی دختر خردسالی تمام وسایل کیف مادرش را خالی می‌کند، گاهی پسربچه‌ای با داد و فریاد عینک پدر را از چشمانش می‌کشد، گاهی بچه‌ای برای خریدن اسباب‌بازی تمام فروشگاه را به هم می‌ریزد و... شرایط متغیر است و واکنش‌ها هم به همان نسبت متفاوت.

برخی از ما این گروه کودکان را لوس می‌دانیم. کودک لوس همیشه یک چیز می‌گوید و روی حرفش اصرار می‌کند: «می‌خوام، نمی‌خوام» آنها تصور می‌کنند هرچه آنها می‌خواهند باید اتفاق بیفتد.

البته کلمه لوس در فرهنگ‌های مختلف، معانی و برداشت‌های متفاوتی هم دارد. در حقیقت بچه‌ای که در یک خانواده لوس شناخته می‌شود، شاید در خانواده‌ای دیگر با تربیتی متفاوت اصلاً لوس نباشد.

برخی می‌گویند بچه‌ای که در یک روز سرد برفی در محیطی گرم نشسته، شیرکاکائوی داغی می‌نوشد و تلویزیون تماشا می‌کند، در حالی که پدرش برف‌های حیاط را پارو می‌کند، لوس است. برخی هم قبول ندارند.

اما بچه‌های لوس هرچه باشند، حس مسوولیت‌پذیری نداشته و تصور می‌کنند نیازی نیست در کارها مشارکت داشته باشند. همچنین والدین این بچه‌ها نیز معمولاً اصراری بر انجام وظایف ندارند. اما هرطور که بچه‌ها را تربیت می‌کنیم باید به آنها بیاموزیم زندگی همیشه هم طبق میل آنها پیش نمی‌رود. متخصصان معتقدند زندگی برای این کودکان سخت و دشوار است. در حقیقت آنها در دنیایی ساختگی زندگی می‌کنند که با واقعیت تفاوتی اساسی دارد.

چرا بچه‌ها لوس می‌شوند؟

کارشناسان همگی بر این عقیده‌اند که پدر و مادر فرزندان خود را دوست دارند و بهترین چیزها را برای آنها می‌خواهند. اما اگر دقت و توجه کافی نداشته باشند، تلاشهای‌شان نتیجه‌ای برعکس خواهد داشت.

گاهی پدر و مادر نمی‌خواهند فرزندشان هیچگونه استرس و سختی ‌را در زندگی تجربه کند. گاهی نیز شرایط و فشارهای محیط بیرون باعث می‌شود، پدر و مادر نتوانند به اندازه کافی در خانه قدرتمند باشند. در این دوره که پدر و مادر بیشتر ساعت‌های روز را در محل کار هستند، زمانی که خانواده دور هم جمع می‌شود به حداقل رسیده و جامعه به سمت فرزند سالاری پیش رفته است، پدر و مادر هم ترجیح می‌دهند راحت‌تر با بچه‌ها کنار بیایند.

علاوه بر این، بعضی از ما در نقش پدر یا مادر نمی‌دانیم چگونه باید با بچه‌ها قاطعانه برخورد کنیم، اما فراموش نکنیم که بچه‌ها باید بزرگسالانی مسوول و اجتماعی باشند و این کار را فقط امروز که آنها کودکند می‌توانیم انجام دهیم.

چه کار کنیم بچه‌ها لوس نشوند؟

اول از همه باید قوانینی معین و دقیق داشته باشیم و بچه‌ها را نیز تشویق به رعایت این قوانین کنیم. این کار ـ لوس نکردن بچه‌ها ـ کاری سخت اما مهم در تربیت موفق بچه‌هاست.

اشتباه نکنید؛ می‌شود هم با آنها مهربان بود و هم آنها را متقاعد کرد از قوانین خانواده پیروی کنند. هیچ وقت مهربان‌بودن را با لوس‌کردن اشتباه نگیرید. آنها تنها باید کمی مسوولیت‌پذیر بوده و به قوانین زندگی احترام بگذارند.