تولید ناب در صنعت خودرو

در نظام تولید جمع و جور, همه اجزای تولید با یكدیگر پیوندی تنگاتنگ و در عین حال قابل انعطاف دارند این نظام به دلیل نیاز شدید به هماهنگی, مستلزم جریان های سریع و متكرر كالاها و اطلاعات است

نظام تولید جمع و جور یا تولید ناب، تولید سبك، تولید لاغر كه در دنیای صنعت امروز به ( lean production ) مشهور شده، متضمن پنج هدف به شرح زیر است:

- تحویل به موقع ( JIT )

- به حداقل رسیدن موجودی‏های انبار

- به صفر رسیدن تعداد محصولات معیوب

- انعطاف‏پذیر كردن تولید در قالب مجموعه‏های كوچك

- برقرار كردن همكاری‏های فنی نزدیك با تامین‏كنندگان

در نظام تولید جمع و جور، همه اجزای تولید با یكدیگر پیوندی تنگاتنگ و در عین حال قابل انعطاف دارند. این نظام به دلیل نیاز شدید به هماهنگی، مستلزم جریان‏های سریع و متكرر كالاها و اطلاعات است.

تحویل به موقع ( JIT ) و پایین آوردن موجودی‏های انبار، قلب و محور نظام‏های تولید جمع وجور است. وقتی كه موجودی انبار تنها به میزانی برسد كه بتواند مشكلات غیرمنتظره‏ای مانند تاخیر تامین‏كننده‏ها، نواقص و گیرهای تولیدی یا نوسان‏های پیش‏بینی نشده تقاضا را جوابگو باشد، می‏توان به تدریج آن را كاهش داد و حتی به صفر رسانید. این امر سبب می‏شود كه مدیران نسبت به تامین و تدارك (یعنی جریان‏های بالادستی تولید) آسوده خاطر شوند و در پاسخگویی به نوسان‏های تقاضا در پایین دست، آمادگی و انعطاف بیشتری پیدا كنند.

هنگامی كه سرچشمه مشكلات در بالادست رو به خشكی می‏گذارد، تلاش مدیریت متوجه بهبود كیفیت نهاده‏ها، برقراری كنترل شدید بر فرآیند تولید، كاهش زمان پیش از تولید و چرخه تولید در هر مرحله از آن، كاهش مساحت كارخانه‏ها و كاهش زمان راه‏اندازی می‏شود. نتیجه این اقدامات همانا بهبود مستمر كیفیت، ارتقای بهره‏وری و پاسخگویی و مسئولیت‏پذیری نسبت به مصرف‏كننده و مشتری است.

تولید جمع و جور مستلزم همكاری نزدیك با تامین‏كنندگان در زمینه‏های كیفیت و مسائل مربوط به طراحی - برای - ساخت ( DFM) ۱ است تا بدین وسیله سهولت ساخت، كیفیت، قابلیت اطمینان و خدمت‏رسانی از همان مرحله طراحی، در محصول تعبیه و تضمین شود.

از آشكارترین جنبه نظام تولید جمع و جور تحویل به موقع ( JIT ) و پایین نگهداشتن موجودی انبار، است كه البته به پراكندگی جغرافیایی زنجیره تأمین بستگی تام دارد. بعضی از كمپانی‏های ژاپنی، تامین‏كنندگان را مجبور می‏كنند كه روزانه چندین نوبت كالا و قطعات تحویل دهند و برنامه‏ریزی تحویل باید چنان صورت گیرد كه هر دو ساعت یك بار محموله‏ای وارد كارخانه شود. تحویل درست به موقع تحت تاثیر عامل فاصله است و هرچه فاصله تامین‏كننده تا خط تولید بیشتر باشد زمان تحویل افزایش پیدا می‏كند و در نتیجه موجودی بیشتری برای تغذیه خط تولید نیاز است. تحویل درست به موقع در بعضی از شركت‏ها به این صورت اجرا شده است كه تحویل قطعات از انبارهایی كه در مجاورت كارخانه‏ها احداث شده‏اند، به خط تولید وارد می‏شود. البته این شیوه، JIT واقعی به حساب نمی‏آید زیرا JIT واقعی مستلزم تحویل مستقیم از كارخانه سازنده است نه از انبار، به طوری كه موجودی انبار در این فرآیند حذف شود و نیازی به آن نباشد. فاصله بین تامین‏كننده و خط تولید محصول نهایی نه تنها موجب افزایش موجودی انبار در زنجیره تامین می‏شود بلكه نگهداری سطوح بالاتری از موجودی انبار احتیاطی را الزامی می‏سازد. هراندازه كه زمان تحویل طولانی‏تر و نامطمئن‏تر باشد، موجودی‏های احتیاطی باید با نوسانات تقاضا انطباق بیشتری داشته باشدو در نتیجه باید همواره در نوسان باشد. موجودی‏های در نوسان، در هر حالت حداكثر و حداقل زیان‏بار است زیرا وقتی موجودی پایین است فروش‏های بالقوه از دست می‏رود و وقتی بالاست، پرهزینه است. تولید صنعتی قابل انعطاف به وضعیتی اطلاق می‏شود كه بتوان محصول را مطابق سفارش طراحی و طبق نظر سفارش‏دهنده آن را ساخت و یا به سرعت بتوان از تولید یك مدل از محصول به تولید مدلی دیگر بر روی همان خط تولید پرداخت. تولید قابل انعطاف بنگاه را قادر می‏سازد كه با سرعت بیشتری نسبت به تغییر تقاضا پاسخگو باشد صمن این كه حجم تولیدرا محدود می‏سازد و موجودی‏ها را هم كاهش می‏دهد. و همچنین بنگاه اختیار حوزه‏های كوچك تخصصی بازار را در اختیار داشته باشد و از آن بهره‏برداری كند. تولید قابل انعطاف مستلزم تحویل سریع قطعات از سوی تامین‏كنندگان است تا بدین‏وسیله از تشكیل موجودی‏های زیاده از حد جلوگیری شود. ایجاد ارتباط نزدیك و برقراری همكاری با تامین‏كنندگان و مشتریان ، این ارتباط از جمله الزامات تولید جمع و جور است و این موجب مطلوبیت سطوح كیفیت و سرعت تحویل می‏شود تا آن چیزی كه »طراحی - برای - ساخت« ( DFM ) نام گرفته است، تحقق پذیرد. ارتباط نزدیك بین تامین‏كنندگان و مشتریان موجب انتقال فزاینده اطلاعات مربوط به فرایندها، سطوح كیفیت و راه‏های كاهش هزینه‏ها به یكدیگر می‏شود. هرگاه فاصله بین تامین‏كنندگان با خط تولید جمع و جور زیاد باشد ،اعمال تغییرات مهندسی یا تغییرات مقداری، با سرعت میسر نخواهد شد زیرا ارتباط سریع و گسترده و رودر رو بین طراحان و تامین‏كنندگان به منظور انتقال مشخصات فنی و مهندسی با مشكل مواجه می‏شود. طراحی - برای - ساخت مستلزم هماهنگی نزدیك بین بخش‏های طراحی محصول، مهندسی، و سازنده اصلی از یك سو و تامین‏كنندگان از سوی دیگر است - اعم از این كه تامین‏كنندگان در محوطه كارخانه سازنده اصلی یا خارج از آن واقع شده باشند. در شیوه »طراحی - برای - ساخت«، برخلاف روش سنتی »سرهم بندی« ۲ كه هر واحدی كار خود را پیش از تاییدِ طراحی‏ها و مشخصات تكمیل می‏كند، تلاش‏های طراحی و مهندسی به طور مشترك انجام می‏شودو برای این كار باید اطلاعات به صورتی مستمر و به شدت در بین واحدها جریان داشته باشد. تامین قطعات از فاصله‏های دور، هزینه و زمان تحویل را افزایش می‏دهد و در نتیجه خاصیت تامین برون سازمانی و ارجاع به دیگران را خنثی می‏كند. میزان موجودی انبار به فاصله تامین‏كنندگان تا محل كارخانه سازنده اصلی بستگی دارد. هر اندازه این فاصله بیشتر باشد، حجم موجودی انبار بیشتر خواهد بود. همچنین ارتباطات محدود و ناقص بین تامین‏كنندگان و كارخانه سازنده اصلی؛ موجب كاهش وقت پیش‏بینی‏های فروش می‏شود. پیچیدگی تكنولوژیكی یك قطعه، ضرورت دسترسی و گفت‏وگوی رو در رو و حضوری را بین طراحان و قطعه‏سازان افزایش می‏دهد و در نتیجه چاره‏ای جز انتخاب جایگاه تولید قطعه در مجاورت كارخانه سازنده اصلی نیست. بنابراین، فاصله مانع از حل سریع مشكلات فنی قطعه‏سازان محلی و قطعه‏سازان دور از دسترس می‏شود. تلاش‏هایی كه برای بهبود كیفیت قطعات و جلوگیری از بروز مشكلات كیفیتی صورت می‏گیرد، به دلیل وجود فاصله بی‏نتیجه و غیرممكن می‏شود. نزدیكی فرایند تولید قطعات در كارخانه سازنده اصلی، زمینه‏ای برای بازدیدهای بیشتر نمایندگان كارخانه اصلی و حل مشكلات قبل از اثرگذاری بر خط تولید اصلی می‏شود و وجود فاصله زیاد بین قطعه‏ساز و كارخانه مادر، موجب كاهش بازدیدها می‏شود. به طور كلی می‏توان گفت كه حصول به دو هدف عمده تولید جمع و جور یعنی: »طراحی - برای - ساخت« ( DFM ) و ارتقای سطح كیفیت مستلزم سرمایه‏گذاری‏های قابل توجهی برای سفر، ارتباطات و تكنولوژی - به ویژه در مراحل اولیه توسعه و تولید محصول جدید - است.

---