جنگل را از دست ندهیم

جنگل‌های ایران نیز مانند رودها، ‌تالاب‌ها، دریاچه‌ها، ‌حیات وحش و دیگر موارد محیط زیستی از وضع خوبی برخوردار نیست.
خشکسالی، ‌وقوع آتش‌سوزی‌های پی‌درپی، چرای بیش از حد …

جنگل‌های ایران نیز مانند رودها، ‌تالاب‌ها، دریاچه‌ها، ‌حیات وحش و دیگر موارد محیط زیستی از وضع خوبی برخوردار نیست.

خشکسالی، ‌وقوع آتش‌سوزی‌های پی‌درپی، چرای بیش از حد دام و کوفتگی خاک، انجام کارهای عمرانی مانند ساخت تله‌کابین، نصب لوله‌های گاز، خطوط برق و ساخت مسیرهای جاده‌ای و همین طور سدسازی، تخلیه زباله و شیرابه‌های آن در جنگل‌ها،‌ زمین‌خواری و قطع درختان با هدف مسکونی کردن زمین و ساخت ویلا، تولید کاغذ، ‌مبلمان و صنایع و حتی قطع درختان به منظور استفاده از چوب آنها برای تولید گرما در زمستان، قاچاق چوب و همین طور وجود آفت‌های مختلف از خطراتی است که جنگل‌های ایران را تهدید می‌کند.

براساس نظر کارشناسان، مساحت جنگل‌های هر کشور باید ۲۵ درصد خاک آن کشور باشد که این مقدار در ایران به ۵‌/‌۷ درصد رسیده است. همچنین مساحت کل جنگل‌های جهان چهار میلیارد هکتار است، در حالی که مساحت جنگل‌های ایران ۲‌/‌۴ میلیون هکتار است.

این آمارها نشان‌دهنده این است که وضع جنگل‌های ایران از حالت خطر گذشته و به بحران نزدیک شده است، چراکه اگر هر درخت به هر دلیلی از بین برود، در حالت خوشبینانه امکان جایگزینی آن تا سال‌ها بعد وجود ندارد و اگر گونه خاص و منحصر به فردی باشد که باید گفت دیگر جایگزین نخواهد داشت.

براساس گزارش سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در حال حاضر جنگل‌های ناحیه ایرانی و تورانی بر اثر قطع‌های مکرر درختان و ضعیف شدن خاک، فرم ظاهری خود را از درخت از دست داده و به درختچه تغییر یافته است، در واقع ۹۰ درصد این جنگل‌ها دارای فرم رویشی شاخه‌زاد است و بقیه درختان دانه‌زاد نیز همگی دچار پیری و دیرزیستی شده‌اند.

در همین رابطه نورالدین مونا، نماینده فائو (سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد) در ایران تاکید می‌کند که در ایران مانند سایر کشورهای منطقه خاور نزدیک، جنگل‌ها سریع‌تر از بیشتر نقاط جهان در حال ناپدید ‌شدن است: «این امر به دلیل ناتوانی و شکست بسیاری از سیاست‌های استفاده از جنگل و اراضی ملی برای اداره‌کردن موثر تقاضای فشرده و رقابت‌آمیز در استفاده از جنگل‌ها و منابع طبیعی و همچنین فقدان ظرفیت‌های فنی و سرمایه‌گذاری‌های دراز‌مدت و هماهنگ است. قطع بی‌رویه درختان و از بین ‌بردن جنگل‌ها، برداشت ناپایدار چوب به‌عنوان سوخت و چرای بی‌رویه از رخدادهای شایع در ایران است».

آتش‌سوزی؛ مهم‌ترین خطر

طبق آمار اعلام شده در سال ۸۸ حدود ۵۰۰۰ هکتار از جنگل‌های ایران سوخت که این رقم در سال ۸۹، هشت برابر شد و ۴۰ هزار هکتار از جنگل‌های ایران نیز سال گذشته در آتش از بین رفت. به طوری که به گفته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، شش میلیون هکتار از مساحت جنگل‌های کشور در ۴۰ سال گذشته کم شده و دبیرخانه پروژه حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی نیز اعلام کرد که در ۳۲ سال گذشته نزدیک به صدهزار هکتار از جنگل‌های زاگرس مرکزی نابود شده است.