راهکار سلوک الهی

مرحوم علامه طباطبایی (ره) درپاسخ به نامه یک طلبه جوان، راهکار سلوک عرفانی و الهی را برای او بیان فرمود. در این سؤال لطف کرده محورهای اساسی سلوک عارفانه مرحوم علامه (ره) را پیرامون …

مرحوم علامه طباطبایی (ره) درپاسخ به نامه یک طلبه جوان، راهکار سلوک عرفانی و الهی را برای او بیان فرمود. در این سؤال لطف کرده محورهای اساسی سلوک عارفانه مرحوم علامه (ره) را پیرامون توبه، مشارطه، مراقبه و محاسبه نفس توضیح دهید؟

توبه:

پس از آنکه بنده از وظیفه بندگی سرباز زد، واجب است، هرچه زودتر به درگاه الهی برگردد و از حق تعالی طلب مغفرت و آمرزش نماید و آمادگی خود را برای فرمانبری اعلام کند. براین معنا عقل و نقل گواه و آیات و روایات بسیار است. در قرآن کریم آمده است:«و توبوا الی الله جمیعا آیه المومنون (نور-۳۱). ای مومنان همگی به سوی حق تعالی برگردید و توبه کنید. امام باقر (ع) می فرماید: کسی که از گناه توبه کند به سان کسی است که اصلاً گناهی نداشته باشد. (محجه البیضاء، ج ۷، ص ۹)

مشارطه:

آن است که انسان پیش از شروع درکار، با خویشتن شرط و تعهد کند که از جاده مستقیم شرع خارج نشود و خواسته های حق تعالی را عمل کند بلکه برخواسته های خود مقدم دارد وهیچ گاه از طلب رضای خداوند و آخرت جویی غفلت نورزد.

مراقبه:

آن است که بنده به هنگام عمل، حق تعالی را درنظر گیرد و خود را درمحضر خداوند بیند و کشیک نفس کشد که مبادا از فرمان و خواسته مولا، سرباز زند و راه دگر گیرد و عصیان ورزد و به لهو و لعب پردازد.

یک چشم زدن غافل از آن ماه مباشید- شاید که نگاهی کند آگاه نباشید

درکارهایی که در طول روز انجام داده اید فکر کرده، یکی یکی از نظر خواهید گذرانید. هرکدام مطابق رضای خدا انجام یافته شکری بکنید و هر کدام تخلف شده استغفاری بکنید.

محاسبه:

آن است که از خویشتن حساب کشد که فکر و فعل خود را به چه صرف کرده و اوقات را چگونه به سرآورده است؟ پس از آنکه به کاری پرداخت و وقتی و فرصتی گذشت آن را ارزیابی می کند و با محک شریعت آن را می سنجد تا فایده و ضرر را بفهمد. برکارهای پسندیده خدای را سپاس گوید که او را توفیق داده است و از کارهای زشت و گناه استغفار می کند. امام باقر (ع) می فرماید: از ما نیست کسی که هر روز از خود حساب نکشد. پس اگر کار نیکی انجام داده حمد خدا کند و بیشتر انجام دهد و اگر گناهی از او سرزده از خداوند آمرزش بطلبد. (عده الداعی، ص ۹۳۲)

امام صادق (ع) ازپدران گرامی اش و از رسول خدا (ص) روایت می کند که فرمود: خوشا به حال کسی که در روز قیامت درنامه عملش، در زیر هر گناهی استغفاری بیابد. ( مکارم الاخلاق، ص ۳۱۳)

سورمسبحات:

پنج سوره ای که با «سبح» و یا «یسبح» آغاز می شود، سور مسبحات نامیده می شود؛ چرا که این سوره ها با تسبیح حق تعالی آغاز می شود. و دو سوره «اسراء » و «الاعلی» را که با سبحان و سبح آغاز می شود آغاز آن ندانند. درحدیث آمده است: پیامبر گرامی اسلام (ع) نمی خوابید مگر آنکه مسبحات را می خواند و می فرمود: دراین سوره ها آیه ای است که از هزار آیه برتر است. پرسیدند: مسبحات کدام است؟ فرمود:«سوره های حدید، حشر، صف، جمعه و تغابن» (المیزان، ج۷، ص ۷۳۳)

امام باقر (ع) می فرماید:«هرکس همه مسبحات را قبل از خواب بخواند، نمیرد تا قائم (عج) را درک کند و اگر مرد درپناه رسول خدا (ص) خواهد بود.(بحارالانوار، ج۳۷، ص ۲۰۱)