تاثیر تعرفه های گمرکی بر رشد تولید ملّی

جهت افزایش تولید ملی و رشد اقتصادی باید بر محصولات و صنایع داخلی تکیه کرد

جهت افزایش تولید ملی و رشد اقتصادی باید بر محصولات و صنایع داخلی تکیه کرد. در این راستا دولت بایستی زمینه های رشد تولید داخلی و کالاهای بومی را بالا برد. تولید داخلی یک کشور زمانی می تواند به حداکثر رشد خود برسد که کالاهای بومی و محصولات تولیدی، نه تنها به لحاظ مصرفی در جامعه خود حمایت شود، بلکه قدرت صادراتی به دیگر کشورها را نیز داشته باشد. امروزه بازارهای کشورهای جهان سوم به عرصه رقابت کالاهای غربی با محصولات بومی تبدیل شده است، برای آنکه تولیدات داخلی بتواند با محصولات وارداتی رقابت نماید، نیازمند حمایت دولت و مردم می باشد. از آنجا که کالاهای وارداتی به لحاظ کیفیت بالا قدرت رقابت محصولات بومی را کاهش می دهند، باید از ابزار و شیوه های مناسب جهت کارایی این مسئله ارائه نمود.

یکی از ابزارهای لازم جهت نیل به این هدف وضع تعرفه های گمرکی مناسب است. قبل از بیان مسئله، باید تعریفی از تعرفه و عوارض گمرکی ارائه داده و تقسیم بندی های مربوط به آن را بیان ساخت. تعرفه گمرکی عبارت است از مالیات و عوارضی که دولت‌ها از کالاها اخذ می‌کنند. اخذ عوارض می تواند به دلایل و اهداف مختلف حمایتی یا مالی باشد، اصطلاحاً این مالیات به حقوق گمرکی نامیده می شود.

تقسیم بندی های مختلفی برای تعرفه و عوارض گمرکی وجود دارد، می توان تعرفه گمرکی را بر اساس چگونگی دریافت یا براساس تسهیلات یا تبعیضات به انواع گوناگونی تقسیم نمود. هر کدام از این دسته بندی ها، ویژگی و کارکرد خاص خود را دارد که به توضیح و تعریف آن پرداخته می شود.

تعرفه بر اساس چگونگی دریافت به سه نوع تعرفه ارزشی، تعرفه ثابت و تعرفه مرکب تقسیم می گردد. تعرفه ارزشی، عوارضی است که براساس ارزش کالا دریافت می شود، که به لحاظ ارزش یا قیمت کالا به تعرفه ارزشی معروف است. تعرفه ثابت عوارض و مالیاتی است که درصدی از ارزش آن کالا را تشکیل می‌دهد، گاهی تعرفه گمرکی براساس مقدار کالا نیز تعیین می‌گردد. و اما تعرفه مرکب بر اساس ترکیبی از دو شیوه تعرفه ارزشی و تعرفه ثابت دریافت می‌شود.

تقسیم‌بندی دیگر تعرفه براساس معیار تسهیلات یا تبعیضات یا موانع، جهت ورود و صدور کالا، کشور، اتحادیه و یا منطقه اقتصادی خاصی دریافت می شود و به سه نوع یک‌ستونه، دوستونه یا سه‌ستونه تقسیم می باشد. تعرفه یک‌ستونه، تعرفه‌ای بدون تبعیض می باشد، که برای تمام کالاهای وارده از تمام کشورها به‌صورت یکسان و بدون انعطاف برقرار

می شود. در تعرفه دوستونه، برای هر کالایی دو نوع حقوق و عوارض گمرکی وضع شده است. یک نوع آن حد بالا یا تعرفه حداکثر است، ولی در حد دیگر، مجموعه‌ای از تعرفه‌های کاهش یافته برای برخی کشورها است از طریق مذاکره و انعقاد پروتکل و یا قراردادها به آن‌ کشورها اختصاص یافته است. و اما تعرفه سه‌ستونه که شکل گسترده تعرفه دوستونه است که به آن ستون دیگری افزوده شده و حد پایین‌تری از حقوق گمرکی از کشورها اعمال می‌گردد.

از طریق وضع عوارض گمرکی می توان برای ورود کالاهای غیرضروری از دیگر کشورها محدودیت ایجاد نمود. بخصوص کالاها و محصولاتی که در داخل کشور تولید می شود و قدرت رقابت با تولیدات وارداتی را ندارد، از طریق برقراری تعرفه های گمرکی مناسب مورد حمایت قرار می گیرند. این عمل نیاز به واردات و تولیدات وارداتی را کاهش داده و تولید کالا و محصولات داخلی را افزایش می دهد.

در واقع با تعیین عوارض گمرکی مناسب می توان از تولیدات و کالاهای داخلی حمایت نموده تا آنها در مقابل کالاهای وارداتی از پشتوانه ای اقتصادی برخوردار گردد. تعرفه های گمرکی مناسب می تواند ورود اجناس و محصولات را کنترل و تنظیم نماید. نتایج حاصل از وضع عوارض گمرکی مناسب و متناسب با کالاهای وارداتی، رشد اقتصاد و تولید ملی است که نهایتاً این مسئله، خروج ارز از کشور را جلوگیری می کند. حمایت از تولیدات و کالاهای داخلی، کیفیت و استانداردهای محصولات را افزایش می دهد، و باعث رفع بیکاری و اشتغالزایی در جامعه می شود. با بالا رفتن کیفیت کالاهای ملی، اعتماد مردم به کالاهای داخلی افزایش می یابد و مردم ثمره اقتصاد پویا را در زندگی احساس خواهند نمود.

امیرمحمد پورحسن