وسایل جانبی

هر وسیله ای كه خارج از واحد سیستم Case قرار داشته باشد وسیله جانبی نامیده میشود در اغلب سیستم های كامپیوتری , سه وسیله جانبی ضروری موسوم به صفحه كلید Keyboard , ماوس Mouse و صفحه نمایش Monitor وجود دارد

هر وسیله ای كه خارج از واحد سیستم ( Case ) قرار داشته باشد وسیله جانبی نامیده میشود. در اغلب سیستم های كامپیوتری ، سه وسیله جانبی ضروری موسوم به صفحه كلید (Keyboard) ، ماوس ( Mouse ) و صفحه نمایش (Monitor) وجود دارد.

ماوس-Mouse

استفاده از موس در كامپیوتراز سال ۱۹۸۴ و همزمان با معرفی مكینتاش آعاز گردید . با عرضه موس ، كاربران قادر به استفاده از سیستم و نرم افزارهای مورد نظر خود با سهولت بیشتری شدند. امروزه موس دارای جایگاه خاص خود است . موس قادر به تشخیص حركت و كلیك بوده و پس از تشخیص لازم ، اطلاعات مورد نیاز برای كامپیوتر ارسال تا عملیات لازم انجام گیرد.

روند شكل گیری موس

درسیستم های اولیه نیازی به استفاده از موس احساس نمی گردید، چون كامپیوترهای آن زمان دارای اینترفیسی مشابه ماشین های تله تایپ و یا كارت پانج برای ورود اطلاعات بودند. ترمینال های متنی اولیه، چیزی بیشتر از یك تله تایپ شبیه سازی شده نبودند ( استفاده از صفحه نمایشگر در عوض كاغذ ). چندین سال طول كشید تا كلیدهای پیكانی در اغلب ترمینال ها مورد استفاده قرار گرفتند( اواخر ۱۹۶۰ و اوایل ۱۹۷۰ ) . ادینورهای تمام صفحه اولین چیزی بودند كه از قابلیت های واقعی كلیدهای پیكانی استفاده كردند. مداد های نوری برای سالیان زیادی بر روی ماشین های متفاوت ، بعنوان یك دستگاه اشاره ای استفاده می گردیدند. Joysticks و دستگاه هائی دیگر در این خصوص در سال ۱۹۷۰ رایج شده بودند. زمانیكه موس بهمراه كامپیوترهای مكینتاش ارائه گردید یك موفقیت بزرگ بدست آمده بود.عملكرد موس كاملا" طبیعی بود. قیمت موس ارزان و فضای زیادی را اشغال نمی كرد. همزمان با حمایت سیستم های عامل از موس ، استفاده از موس رشد بیشتری پیدا كرد. زمانیكه ویندوز ۳/۱ از یك رابط گرافیكی بعنوان استاندارد استفاده كرد، موس بعنوان یك وسیله و اینترفیس بین انسان - كامپیوتر، جایگاه خاص خود را كسب نمود.

ماوس ، ابزاری ورودی است كه به كاربر اجازه میدهد به اقلام موجود بر روی صفحه تصویر اشاره و آنها را انتخاب كند. ساختار اصلی ماوس متشكل از یك وسیله كوچك كه در دست جای میگیرد و چند دكمه مسطح روی آن است. زیر ماوس یك بخش جهت یاب ( معمولاً گوی ) قرار دارد. كل این مجموعه نیز به وسیله سیمی به كامپیوتر متصل میشود. با حركت ماوس توسط كاربر اشاره گر ماوس بر روی صفحه تصویر ، به طور همزمان به همان سمت حركت میكند. اولین ماوس توسط دكتر داوگ انگلبرت در سال ۱۹۶۴ اختراع شد.

صفحه كلید

صفحه كلید، متداولترین وسیله ورود اطلاعات در كامپیوتر است .عملكرد صفحه كلید مشابه یك كامپیوتر است!

صفحه كلید شامل مجموعه ای از سوییچ ها است كه به یك ریزپردازنده متصل می گردند. ریزپردازنده وضعیت هر سوئیچ را هماهنگ و واكنش لازم در خصوص تغییر وضعیت یك سوئیچ را از خود نشان خواهد داد.

انواع صفحه كلید

صفحه كلیدها از بدو استفاده در كامپیوتر، تاكنون كمتر دستخوش تغییراتی شده اند. اغلب تغیرات اعمال شده در رابطه با صفحه كلید، افزودن كلیدهائی خاص ، بمنظور انجام خواسته های مورد نظر است . متداولترین نوع صفحه كلیدها عبارتند از :

- صفحه كلید پیشرفته با ۱۰۱ كلید

- صفحه كلید ویندوزبا ۱۰۴ كلید

- صفحه كلید استاندارد اپل با ۸۲ كلید

- صفحه كلید پیشرفته اپل با ۱۰۸ كلید

كامپیوترهای laptop دارای صفحه كلیدهای مختص بخود بوده كه آرایش كلیدها بر روی آنان با صفحه كلیدهای استاندارد متفاوت است . برخی از تولید كنندگان صفحه كلید، كلیدهای خاصی را نسبت به صفحه كلیدهای استاندارد اضافه نموده اند. صفحه كلید دارای چهار نوع كلید متفاوت است :

كلیدهای مربوط به تایپ

كلیدهای مربوط به بخش اعداد (Numeric keypad)

كلیدهای مربوط به توابع ( عملیات ) خاص

كلیدهای كنترلی

كلیدهای تایپ بخشی از صفحه كلید را شامل می گردنند كه بكمك آنها می توان حروف الفبائی را تایپ نمود. آرایش كلیدهای فوق بر روی صفحه كلید مشابه دستگاههای تایپ است . همزمان با گسترش استفاده از كامپیوتر در بخش های تجاری ضرورت وجود كلیدهای خاص عددی برای بهبود سرعت ورود اطلاعات نیز احساس گردید، بدین منظوور Numeric keypad در صفحه كلیدها مورد استفاده قرار گرفت . با توجه به اینكه حجم بالائی از اطلاعات بصورت عدد می باشند ، یك مجموعه با ۱۷ كلید به صفحه كلید اضافه گردید. آرایش كلیدهای فوق بر روی صفحه كلید مشابه اغلب ماشین های حساب است . در سال ۱۹۸۶ شركت IBM صفحه كلید اولیه خود را تغییر و كلیدهای عملیاتی و كنترلی را به آن اضافه كرد. كلیدهای عملیاتی بصورت یك سطر و در بالاترین قسمت صفحه كلید قرار میگیرند. با استفاده از نرم افزارهای كاربردی و یا سیستم عامل می توان به هر یك از كلیدهای عملیاتی مسئولیتی را واگذار نمود. كلیدهای كنترلی باعث كنترل مكان نما (Cursor) و صفحه نمایشگر می باشند. در این راستا از چهار كلید ( با فرمت معكوس حرف T ) بین بخش مربوط به كلیدهای مختص تایپ و بخش عددی صفحه كلید استفاده شده است. با استفاده از كلیدهای فوق كاربران قادر به حركت مكان نما بر روی صفحه نمایشگر خواهند بود. در اغلب نرم افزارها با استفاده از كلیدهای كنترلی كاربران قادر به پرش هائی با گام های بلند نیز خواهند بود. این كلیدها شامل موارد زیر می باشد :

Home

End

Insert

Delete

Page Up

Page Down

Control -Ctrl

Alternate -Alt

Escape -Esc

---