سالِ گل های سرخ

همین پارسال الویس کاستلویِ ۵۴ ساله، بیست و دو ترانه از دهه اول فعالیت هنری اش (یعنی از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۶) را برداشت و تحت عنوان «بهترین های الویس کاستلو: دهه اول» (The Best of Elvis Costello: The First ۱۰ Years) روانه …

همین پارسال الویس کاستلویِ ۵۴ ساله، بیست و دو ترانه از دهه اول فعالیت هنری اش (یعنی از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۶) را برداشت و تحت عنوان «بهترین های الویس کاستلو: دهه اول» (The Best of Elvis Costello: The First ۱۰ Years) روانه بازار کرد. جایی در اواسط این آلبوم به اجرای کاستلو از ترانه «سال نکویِ گل های سرخ» (A Good Year for Roses) می رسیم که یکی از چند شاهکارِ ترانه سرایِ امریکایی سبک کانتری یعنی جری چِسنات به حساب می آید. با اینکه کاستلو و گروهش یعنی «دِ ایمپاسترز» (The Imposters یا همان شیادان) امسال آلبوم جدیدی به نام «موموفوکو» به بازار داده اند و سالها از اجرای کاستلو از شاهکار چِسنات می گذرد اما هنوز دلم می خواهد در مورد حس نابی که به واسطه تصاویر کلامی این ترانه در شنونده ایجاد می شود، بنویسم.

«سال نکویِ گل های سرخ» درست دقایقی پس از آن اتفاق می افتد که همسر خواننده وسایلش را جمع کرده و رفته است و حالا هرچه از او باقی مانده در قالب جزئیاتِ آزار دهنده ای، حضور خود را به رخ خواننده می کشد؛ از ته سیگارهای سرد و خاموشی که در جاسیگاری جا خشک کرده اند گرفته تا فنجان نیمه خالی قهوه که همان طور دست نخورده روی میز باقی مانده است. حرف های زیادی هم از ذهن خواننده می گذرد ولی تنها چیزی که او می تواند به زبان بیاورد این است که امسال سالِ گل های سرخ بوده و اینکه هنوز غنچه های ناشکوفته بسیاری روی شاخه ها باقی مانده اند. بیشتر ماجرا در آرامش پس از طوفان و در ذهن خواننده می گذرد و تمامی حس ترانه به کمک تصویر سازی از فضای داخلی و خارجی خانه به شنونده القا می شود. مثلا پس از گذشت سه سال از ازدواج این زوج، این اولین باری است که خانه نامرتب است و هر چیزی در گوشه ای به حال خود رها شده است، حتی چمن حیاط خانه هم بلند شده و باید که دستی به سر و روی آن کشید اما خواننده (الویس کاستلو با آن عینک معروفش را تصور کنید) مات و مبهوت در وسط صحنه سرجایش ایستاده و به این فکر می کند که امسال سال نکویِ گل های سرخ است. یا شاید هم سالِ خوبی بوده و حالا دیگر فرصت بهره گرفتن از چنین سالی از دست رفته است. دست آخر از هر طرف که به قضیه نگاه کنیم حس حسرت، حس غالب ترانه «سال نکویِ گل های سرخ» است که به کمک صدای متمایز کاستلو ( و لهجه انگلیسی اش) لحن کنایه آمیزی به خود می گیرد و حدیث تضادِ برجسته ترانه می شود؛ اینکه زندگی زوجی به خشکی گراییده است اما گل های سرخ سر به فلک کشیده اند. در این میان به راستی چه می شود گفت جز اینکه چنین سالی، سال نکویِ گل های سرخ بوده است.

برای خودم هم جالب است که نوشتن این یادداشت – که در آن از اول تا آخر از گل های سرخ حرف زده ام – با به بازار آمدنِ آلبوم «یه شاخه نیلوفر» از محسن چاووشی مصادف شده؛ گذشته از این دلم می خواهد که تمامی تصاویری که شرح دادم در دل همین ترانه باقی بمانند و هیچ وقت وارد زندگی کاستلو و همسرش یعنی دایانا کرال، خواننده و موزیسین جَز کانادایی، نشوند تا هر سال، سال نکویِ گل های سرخ برای آن دو باشد.

نویسنده : جواد رهبر