نوشتن در درون پنجره

شاید تعجب کنید اگر بفهمید نمایشنامه باغ آلبالو اثر معروف آنتوان چخوف با یک تصور خیالی چندثانیه‌ای خلق شد. آنتوان در ذهنش پنجره‌ای را مجسم می‌کند که باز است و شاخه پرغنچه یک …

شاید تعجب کنید اگر بفهمید نمایشنامه باغ آلبالو اثر معروف آنتوان چخوف با یک تصور خیالی چندثانیه‌ای خلق شد. آنتوان در ذهنش پنجره‌ای را مجسم می‌کند که باز است و شاخه پرغنچه یک درخت آلبالو از آن داخل اتاق شده است و از همین تجسم، یک باغ آلبالو الهام می‌گیرد و سرانجام نمایشنامه باغ آلبالو را به وجود می‌آورد. مسلماً‌ نمایشنامه محصولی ابداعی است اما کار به این سادگی‌ها نیست. تصور درخت آلبالو را شاید یک آدم معمولی هم در ذهنش داشته باشد اما تصور چخوف چیز دیگر است. البته این به معنای برتری چخوف بر هیچ‌کس نیست؛ بلکه قضیه در مورد یک مسئله جدی یعنی خلق اثر هنری است و تنها هنرمند می‌تواند با استفاده از تخیل و دانش و فن نویسندگی بنویسد و نمایشنامه باغ آلبالو اینگونه به تصویر کشیده شد.

طبیعت هنرمند، حساس و زنده است، یک هنرمند در مقابل پدیده‌های زیبا، مهیج، جالب، خوشحال مضحک، پربار، غمگین و به طور خلاصه در مقابل تمام صفحات زنده و طبیعی نقش، عکس‌العمل نشان می‌دهد؛ و قدرت تجسم خود را به کار می‌اندازد. یک نمایشنامه‌نویس در جایی گفته بود: «شوق و اشتیاق در هنر محرک خلاقیت است.» این حس شور و اشتیاق مثل یک محقق، یک منتقد ظریف و دقیق است و خلاصه بهترین همراه خواهد بود که در عمق روح نفوذ می‌کند. اشتیاق در اولین مرحله آشنایی با نمایشنامه باعث شناخت بعضی از قسمت‌های نقش که با روح هنرپیشه بسیار نزدیک است، می‌گردد.

نمایشنامه در فکر و روح هنرپیشه اثر می‌گذارد و در زندگیش باقی می‌ماند، شاید این به طور اتفاقی پیش بیاید و شاید هم به علت تشابه بسیار طبیعت هنرپیشه با بعضی از لحظات نمایشنامه در یک حالت خویشاوندی و وابستگی شدید، این لحظات در زندگی او باقی بماند. نمایشنامه یک دارایی عمومی نیست، بلکه به مؤلفش تعلق دارد. بسیاری حس می‌کنند که قدرت کارگردان می‌تواند به قوایی بازدارنده، در مقابل کار اصیل خلاق بدل شود. امروز متأسفانه کار نویسنده به عنوان سرچشمه اصلی روایت دراماتیک مختل شده است.