فشار خون مقاوم به درمان

فشار خون, بیماری بسیار شایعی است و در برخی جوامع شیوع آن به حدود ۳۰ درصد می رسد معمولا این بیماری زمانی که شدید نیست علائم چندانی ایجاد نمی کند و به همین دلیل تنها راه تشخیص این بیماری, کنترل مرتب فشار خون است

فشار خون، بیماری بسیار شایعی است و در برخی جوامع شیوع آن به حدود ۳۰ درصد می‌رسد. معمولا این بیماری زمانی که شدید نیست علائم چندانی ایجاد نمی‌کند و به همین دلیل تنها راه تشخیص این بیماری، کنترل مرتب فشار خون است.

با وجود ماهیت کم‌سروصدا و خاموشی که این بیماری دارد، عوارض متعددی ناشی از فشار خون بالا روی اعضای مختلف بدن ظاهر می‌شود.

تاثیر بر رگ‌های قلب و مغز و تشدید روند آترواسکلروز ـ که به معنی سخت‌شدن و تنگی رگ‌هاست ـ سردسته عوارض این بیماری است که در نهایت به سکته مغزی و قلبی منتهی خواهد شد.

کلیه‌ها نیز در درازمدت از فشار خون بالا آسیب‌دیده و ممکن است دچار نارسایی دائم شود. از دیگرعوارض مهم فشار خون، تنگ‌شدن رگ‌های بزرگ پا و در ادامه احساس ضعف و درد در پاهاست که به دنبال کمی فعالیت ورزشی ایجاد خواهد شد.

خوشبختانه به دلیل وجود انواع داروها بیشتر موارد فشار خون درمان شده و فرد بیمار از بروز عوارض در امان خواهد ماند البته این نکته مهم را باید به خاطر سپرد که درمان فشار خون، کاری دائم و بی‌وقفه است و بعد از کنترل کامل فشار خون همچنان باید ادامه یابد تا از بروز مجدد و عود آن جلوگیری شود.

هرگز نمی‌توانیم به صرف کنترل این بیماری درمان را متوقف کنیم؛ زیرا نه‌تنها باعث عود بیماری می‌شود، بلکه گاهی باعث بروز فشار خون‌های شدید خواهد شد.

اکنون نوبت آن است که فشار خون مقاوم را توصیف کنم. وقتی درمان فشار خون با یک دارو موفق نباشد باید داروی دوم و سوم را برای درمان اضافه کرد. مهم این است که یک داروی مدر ـ یعنی دارویی که باعث زیادشدن ادرار می‌شود ـ جزو داروهای بیمار باشد.

در این حالت اگر نتوانیم فشار خون را کنترل کنیم؛ یعنی به کمتر از ۱۴۰ روی ۹۰ برسانیم به معنی مقاوم بودن فشار خون خواهد بود.

داروهای ادرارآور موجود شامل هیدروکلرتیازید، تریامترن اچ، فورزماید و اسپیرینولاکتون است ـ همان‌گونه که گفته شد ـ نقشی اساسی در کنترل فشار خون ایفا می‌کند و حتما باید در بین داروهای دریافتی بیماران باشد.

● چرا فشار خون مقاوم به درمان می‌شود

دلیل اول و اصلی آن مصرف نامرتب و قطع داروها از سوی بیماران است. وقتی بیمار بعد از مدتی دارو را قطع می‌کند حتی با مصرف دوباره آن نیز ممکن است دیگر فشار خون کنترل نشود.

دلیل دوم، خوردن نمک زیاد یا مایعات شور است که کنترل فشار خون را ناممکن می‌‌کند و دلیل سوم، وجود بیماری‌هایی است که باعث فشار خون شده‌ است و پزشک نتوانسته آنها را تشخیص دهد.

● کدام بیماری‌ها فشار خون مقاوم ایجاد می‌کند

سردسته آنها، بیماری‌های غده فوق‌کلیه است. غده فوق‌کلیه چند هورمون ایجاد می‌کند که فشار خون را بالا می‌برد. به این ترتیب حتما باید کارکرد این غده در بیمارانی که فشار خونشان کنترل نمی‌شود، ارزیابی شود. جالب این است که با تشخیص و درمان این موارد، فشار خون بخوبی و کامل کنترل خواهد شد.

از دیگر بیماری‌هایی که کنترل فشار خون را سخت می‌کند، تنگی رگ‌های کلیه‌هاست. در این حال با بررسی رگ‌های کلیه و در صورت لزوم باز کردن آنها فشار خون بخوبی مهار خواهد شد.

دکتر رضا کریمی

فوق تخصص بیماری‌های غدد