نخل‌گردانی در ‌تفت

یکی از آیین‌های عزاداری ایام سوگواری محرم در استان یزد نخل‌گردانی است که هر ساله این استان مذهبی را میزبان خیل عظیمی از عزاداران و مشتاقان معرفت اباعبدالله ‌(ع)‌ از گوشه گوشه …

یکی از آیین‌های عزاداری ایام سوگواری محرم در استان یزد نخل‌گردانی است که هر ساله این استان مذهبی را میزبان خیل عظیمی از عزاداران و مشتاقان معرفت اباعبدالله ‌(ع)‌ از گوشه گوشه کشور می‌کند.

نخل، شبکه‌ای منظم از چوب، به شکل سرو از درون تهی است که در گذشته برای بدرقه بزرگان به سوی خانه ابدی به کار گرفته می‌شد. اما آنچه به عنوان نخل‌گردانی در شهر تفت در استان یزد دیده می‌شود مراسمی کم‌نظیر با نخلی بی‌بدیل‌ است.

عصر عاشورا نخل ماتم میزبان عاشقان حسینی است که از سرتاسر تفت گردهم می‌آیند تا به جبران نبودنشان در روز عاشورا پیکر مولایشان را به‌طور نمادین تشییع نمایند. این حس و حال دیدنی است گویی مردم همه سال را به انتظار این روز سپری می‌کنند و روز عاشورا را نقطه عطفی در زندگی خود می‌دانند.

نخل ماتم و مردم عزادار، سیاه‌پوش در غم حسین (ع) می‌شوند‌ و هیأت نخل‌بردار با پای برهنه بر سینه و سرزنان (جوش‌‌زنان) به حسینه وارد می‌شود.

عزاداران با ذکر یا حسین همزمان با پخش اذان به نیت سومین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت نخل ماتم را سه‌بار دورتا‌دور حسینیه بر دوش گرفته و به حرکت در می‌آورند. پس از آن بر سر زنان در جلوی تکیه با حزن و اندوه به عزاداری و سینه‌زنی می‌پردازند. در این غروب غم‌انگیز که اندوه بر دل و جان مردم سایه افکنده، مراسم تشییع نمادین ذبیح ماه حرمت بر دوش‌های سنگین از بار غم صورت می‌گیرد. چرا که بدن مطهر و مقدس سالار شهیدان کربلا، بدون تشییع به خاک سپرده شد؛ هر ساله به جبران آن، این مراسم تکرار می‌شود.

۲ نمای روبه‌رو و پشت نخل را سرومانند و به شکل حرم امامین (ع) ساخته‌اند که یادآور راست‌قامتی و ایستادگی و عجین بودن معصومین و امامان شیعه و امام حسین(ع) با قلب و دل شیعیان است.

حرمین دو تاست و آن به ۲ اصل امامت و نبوت اشاره دارد‌ و به وسیله ۱۴ چوب رابط به عدد ۱۴ معصوم به هم متصل ‌شده است.

کنگره‌های سرومانند اطراف حرمین به شکل سروهای کوچک و به عدد شهدای کربلا یعنی ۷۲ کنگره بوده و در رأس هر حرم یک چوبه بلندی است که بر سر آن پرچم و شمش‌هایی قرار می‌گیرد که بیانگر اصل صلح و دوستی و اصل جهاد و شهادت است.

۲ طرف حرمین در رأس نخل، ۳ جسم چوبین ستونی شکل و مثلثی شکل در کنار هم قرار گرفته‌ که پیوستگی امام علی(ع) و امام حسین(ع) را یادآوری می‌کند و گویای آن است که رسالت هر ۳ بر خلاف مبارزاتشان یکی است.

اسکلت نخل گرچه در طول سال در جایگاه خود که به صُفّه نخل مشهور است قرار دارد اما مورد توجه و احترام مردم است و چه بسا مردمانی که به‌واسطه ذکر یا حسین‌شان در صُفّه نخل به حاجت رسیده‌اند. پایان‌بخش مراسم عاشورای تفت شام‌غریبانی است که در آن عزاداران با روشن نمودن شمع‌هایی به سوگواری می‌نشینند.