چرا دلار گران میشود دلیل بالا رفتن قیمت دلار

چرا دلار گران میشود عوامل متعددی در افزایش قیمت دلار تاثیرگذارند ازجمله پایین نگه داشتن هزینه های تولید و افزایش صادرات و این وضعیت به حدی رسیده است که در سال 97 دلار دارد به شش هزار تومان نزدیک می شود در ادامه دلایل مختلفی را درباره بالا رفتن قیمت دلار بخوانید

6 عامل اصلی موثر در کاهش ارزش ریال را می توان اینگونه بر شمرد:

اولا مسائل مربوط به مدیریت و سیاست گذاری در بانک مرکزی ایران وجود داشته نظیر مابه التفاوت میان نرخ ارز رسمی و ارز بازار آزاد، چالش هایی که بانک مرکزی در زمینه بازگرداندن منابع ارزی به داخل کشور با آن مواجه است و مداخلات مشکل آفرین بانک مرکزی در بازار ارز با هدف جلوگیری از کاهش ارزش ریال. شاید بتوان این عوامل را عوامل «بخش عرضه» دانست. اما از فاکتورهای مربوط به بخش تقاضا که موجب کاهش شدید ارزش ریال در ماه های اخیر شده می توان به فشار تورمی، تقاضای کلی برای بازگشت به سرمایه گذاری و وضعیت روانی بازار اشاره کرد. برای فهم بهتر این عوامل می توان نگاهی به آمارهای منتشر شده در سال گذشته انداخت.

آمار نخست مربوط به تورم است که ارقام مربوط به آن به صورت ماهیانه از سوی بانک مرکزی منتشر می شود. آمار بعدی نوسانات موجود در بازار مسکن است که اعداد و ارقام ماهیانه این بخش نیز توسط بانک مرکزی منتشر می شود. آمار سوم، می تواند قیمت ماهیانه طلای 18 عیار به ریال باشد. و در نهایت می توان نرخ رسمی ارز در پایان هر ماه را با نرخ ارز در بازار آزاد مقایسه کرد.

زمانی که این آمارها را در طی 12 ماه سال 96 کنار هم می گذاریم و مقایسه می کنیم، تضعیف ارزش ریال با روندی سریع کاملا مشهود به نظر می رسد. قیمت طلا در این مدت 30.15 واحد افزایش یافته در حالی که ارزش دلار در بازار آزاد شاهد رشد 30.75 واحدی بوده است که تقریبا دو برابر افزایش نرخ رسمی ارز در ایران به شمار می رود.

اما در این مدت، نرخ تورم بر اساس آمارهای بانک مرکزی تنها یک واحد افزایش یافته و به 9.6 درصد رسیده است. حتی اگر فرض کنیم که تلاش شده تا در آمارهای بانک مرکزی نرخ تورم کمتر از حد واقعی جلوه داده شود، اما نمی توان در متدلوژی محاسبه نرخ تورم خدشه وارد کرد.

قیمت مسکن نیز به همین نحو نسبتا با ثبات باقی مانده است. قیمت متوسط هر متر مربع مسکن در تهران در سال گذشته تنها 12 واحد افزایش یافته که به معنای یک وضعیت منحصر به فرد در بازار است، زیرا افزایش قیمت اخیر مسکن نه ناشی از افزایش تقاضا بلکه به دلیل بی میلی فروشندگان به نقد کردن دارایی هایشان بوده است.

اگر تمام این عوامل را کنار هم بگذاریم، مشاهده خواهیم کرد که علیرغم افت ارزش ریال در برابر دلار، ثبات نسبی نرخ تورم و قیمت مسکن نشان می دهد که قدرت خرید ریال برای مصارف روزمره نسبتا ثابت باقی مانده است. این گزاره به ویژه زمانی صحت بیشتری پیدا می کند که در نظر بگیریم که نرخ تورم و قیمت مسکن تا حد زیادی با نرخ بهره 18 درصدی بانک ها در سال گذشته خنثی شده است.

از این رو، کاهش اخیر ارزش ریال در برابر دلار با توضیح عموما پذیرفته شده برای کاهش کوتاه مدت ارزش پول ملی همخوانی ندارد. شاید این داده ها موید سخنان ماه فوریه حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران باشد که گفته بود، هیچ دلیل اقتصادی ای برای کاهش ارزش ریال وجود ندارد. هرچند این وضعیت ممکن است از برخی جهات مثبت به نظر برسد، اما اگر معیار ارزش گذاری ریال در برابر ارزهای خارجی از وضعیت واقعی اقتصاد ایران فاصله بیشتری بگیرد، در آن صورت، توانایی دولت برای تقویت ارزش ریال از طریق اتخاذ سیاست های پولی تضعیف خواهد شد.

نظر یکی از کارشناسان مسائل اقتصادی درباره گرانی دلار این چنین است:

باوجود اینکه یکی از برنامه های دولت تک نرخی شدن ارز بود، اما نه تنها اتفاق نیافتاد بلکه ما این روز ها با چند نرخ مختلف در حوزه ارز مواجه هستیم. یکی دلار مبادله ای است. بعدی نرخ دلار مداخله ای است که الان ۴۸۰۰ تومان است. یکی دیگر نرخ دلار اسکناسی کنار خیابانی است. بعدی نرخ دلار حواله ای است که قیمت های مختلفی دارد. یعنی در میدان فردوسی تهران یک قیمت است و در جای دیگر قیمت دیگری دارد. خلاصه ما این روز ها با یک بازار به شدت آشفته مواجه هستیم.

دلیل این آشفتگی چیست؟ یکی از دلایل تزریق دلار به بازار است که عرضه کننده در تلاش است بازار را در همین حالت فعلی نگه دارد. بزرگترین دارنده ارز، دولت است. زیرا با توجه به اینکه ارز ناشی از فروش نفت و گاز میعانات به خزانه دولت واریز می شود که مبلغ قابل توجهی هم هست؛ بنابراین دولت می تواند به عنوان بزرگترین دارنده ارز در بازار ارز ورود کند و تاثیرگذار باشد و نرخ تعیین کند. وقتی دولت با قیمت ۴۸۰۰ تومان دلار مداخله ای وارد بازار می کند تا بتواند بازار را تثبیت کند، پس قطعا توان تاثیرگذاری بر بازار را دارد.