نقش مدیریت اطلاعات بهداشتی در مدیریت بیمارستان

منبع تمام فعالیت های مدیریت, اطلاعات است اطلاعات جریان حیاتی فرآیند برنامه ریزی است امروزه اطلاعات به عنوان یكی از مهمترین منابع قدرت در جهان مطرح می باشد مدیران بدون داشتن اطلاعات كامل در مورد یك موضوع قادر به تصمیم گیری موثر نخواهند بود

منبع تمام فعالیت های مدیریت، اطلاعات است. اطلاعات جریان حیاتی فرآیند برنامه ریزی است. امروزه اطلاعات به عنوان یكی از مهمترین منابع قدرت در جهان مطرح می باشد. مدیران بدون داشتن اطلاعات كامل در مورد یك موضوع قادر به تصمیم گیری موثر نخواهند بود. فن آوری اطلاعات در سال های اخیر به واسطه رشد . گسترش روز افزون و بكارگیری امكانات رایانه ای و انتقال داده ها و ایجاد شبكه های جهان گستر مانند اینترنت اطلاعات ارزشمند و خدمات متنوع، محیط های تبادل اطلاعات را به شدت دچار تغییر كرده است.

در بخش بهداشت نیز استفاده از سیستم های اطلاعاتی كارآمد برای تحقق اهداف كارآیی ، اثربخشی و كیفیت خدمات و نیز رضامندی مراجعین ضروررتی انكار ناپذیر بشمار می رود.در عصر تكنولوژی اطلاعات و اطلاع رسانی، مدارك پزشكی بعنوان مهم ترین ،غنی ترین و واقعی ترین منابع اطلاع رسانی پزشكی و بهداشتی است زیرا مبتنی بر واقعیات علم پزشكی است. مدیریت اطلاعات بهداشتی عبارت از توسعه ، اجراء،‌ نگهداری،‌و مدیریت سیستم ها به منظور تولید،‌ذخیره، بازیابی و انتشار اطلاعات بهداشتی بیمار بصورت موثر و كارا می باشد.

مدیریت اطلاعات بهداشت همچنین تحت عنوان اداره مدارك پزشكی نیز شناخته شده است. مدیریت اطلاعات بهداشتی در تمامی محیط های مراقبت بهداشتی مشابه می باشد. اگرچه یكی از این روشها در مطب پزشك ممكن است دارای پیچیدگی و ابهام كمتری نسبت به بیمارستان ها و مراكز بهداشتی بزرگ می باشد ،‌با وجود این اهداف مشابه و یكسان است:« مدیریت موثر و پویای اطلاعات بهداشتی ارائه شده به بیمار.»اطلاعات اساس تصمیم گیری و برنامه ریزی می باشد و منبع اولیه اطلاعات مراقبت بهداشتی ،‌مدرك بهداشتی بیمار می باشد.

اطلاعات نیروی حیاتی ارائه مراقبت بهداشتی است . مدارك پزشكی، به شكل دستی یا خودكار ، اطلاعات پزشكی را،یعنی تمام جنبه های مراقبت از بیمار را در خود دارد. پزشكان ،پرستاران، و سایر مراقبین بهداشتی برای درمان یك بیمار به اطلاعات پزشكی نیاز دارند. مدرك پزشكی ،‌ همچنین برای حمایت از علائق بیمار،‌ مراقبت بهداشتی، مركز مراقبت بهداشتی ارائه خدمت می كند.مدیریت اطلاعات بهداشتی نیازمند سیستم هایی است كه جهت ذخیره سازی،‌بازیابی،‌نگهداری و امحاء مدارك بهداشتی (بر اساس قانون) ،تنظیم و قوانین و امور حرفه ای حركت نماید.در تعریف استاندارد شغلی مدارك پزشكی خدمات ارائه شده به بیمار بصورت ذیل بیان شده است:

۱. بیمار چه كسی است؛

۲. علائم و نشانه های بالینی بیمار چیست؛

۳. چه مراقبت و اقداماتی برای بیمار انجام شده است؛

۴. مسئول مراقبت از بیمار چه كسی است؛

۵. توسط چه كسی و در كجا این مراقبت ها ارائه شده است و

۶. نحوه چگونگی انجام و ارائه مراقبت چگونه بوده است.

● مدارك پزشكی در نظام اطلاع رسانی بهداشتی

هر موسسه درمانی در درمان موفق خود نیاز به مدارك پزشكی دارد. مداركی می تواند جوابگوی موسسات درمانی باشد كه مستند، ‌درست ، كامل، و علاوه بر این چند رسانه ای* بوده و نیاز روافزون جامعه پزشكی،‌ پزشكی قانونی،‌و امور آموزشی و پژوهشی را بر آورده سازد،‌ در تولید،‌سازماندهی،‌حفاظت و اشاعه آن بر اساس اساسنامه ها و مقررات مربوطه با تكنولوژی نوین نیز هماهنگی داشته باشد.نقش مدیر اطلاعات بهداشتی نقش حیاتی در مراكز مراقبت بهداشتی است ،‌ زیرا اطلاعات به دست آمده دارای یك اهمیت كاملا منحصر به فرد است،‌ علاوه بر این فقدان یا كاهش اطلاعات بهداشتی ممكن است مراقبت بهداشتی بیمار را به مخاطره بیندازد. در نظام پزشكی، مدیریت اطلاعات بهداشتی و مدارك بهداشتی تبادل داده های بالینی و تفكیك و تحلیل این داده ها به منظور ارائه اثر بخش و كارآ مستلزم داده های كامل بوده و در این راستا رعایت استانداردهای كامل اطلاع رسانی از اهمیت خاصی برخوردار می باشد.(ربیعی، ۱۳۸۰، ص. ۲۸)مدیر مدارك پزشكی نه تنها به عنوان مدیر مدارك انجام وظیفه می نماید، بلكه اطلاعات بهداشتی را برای تامین بسیاری از نیاز های بیماران ، پزشكان،‌و نمایندگی های معتبر و قانونی و بیمه شخص ثالث تهیه می كند.

● سیر تاریخی مدیریت اطلاعات بهداشتی

لیندا در تعریف جدید مدیریت اطلاعات بهداشت خاطر نشان می سازد كه: آخرین باری كه شما در باره بكارگیری یخچال، درشكه بدون اسب، یا همان ماشین گفتگو می كردید؟ چه زمانی بود؟ درست همانطوریكه زمان و ابداع و اختراعات ایده های ما را در باره اشیای آشنا عوض كرد، آنها همچنین تعریف حرفه ما را نیز عوض كردند. متخصصان مدیریت اطلاعات بهداشت راه طولانی را از زمانیكه سازمان انجمن كتابداران مدارك پزشكی امریكای شمالی در سال ۱۹۲۸ آغاز شده بود پیمودند.بطور خلاصه در رابطه با تاریخچه مدارك پزشكی می توان به مطالب زیر نیز اشاره كرد:تاریخچه مدارك پزشكی به قدمت علم پزشكی می باشد.در دوران مصر، اولین پزشك مصری ك مبادرت به نوشتن مدارك پزشكی نمود، ایمهوتپ می باشد كه در ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ قبل از میلاد در اهرام ثلاثه می زیسته است.

ابزار كتابت در مصر پاپیروس بوده است.در دوره یونان اطباء در معابد به معالجه بیماران می پرداختند.اولین پزشكی كه جادو گری و خرافات را كنار گذاشته و به پدر علم طب معروف بوده، كسی جز بقراط نمی باشد. از مهمترین دستآورد این پزشك معروف، سوگندنامه پزشكی می باشد.در دوران یونان و روم، پزشكی بنام گالن برای اولین بار نشان داد كه شریانهاحاوی خون هستند و وظائف آنها را شناخت.در دوره یهود منبع بیشتر عقائد طبی ، كتابهای مقدس تورات و تلموت بود و برای جلوگیری از بیماریها راه های قابل توجهی پیشنهاد می شد.در دوره اسلام دانشمندان به ترجمه كتب و آثار بقراط و گالن به عربی پرداختند.زكریای رازی كاشف الكل و اولین كسی بود كه از روده تابداده گوسفند برای بخیه استفاده كرده است.او بزرگترین طبیــــب مسلمان و از اولین اطبائی است كه در هزار سال قبل مانند روش بیمارستا نهای امروزی، گزارش حال بیماران را با ترتیب صحیح و شكل منظم یادداشت نموده است.

در دوران بعد از قرون وسطی بیمارستان سن بار تولومیو در سال ۱۱۳۷ میلادی در لندن تاسیس گردید. در این بیمارستان مدارك همه بیماران نگهداری می شد و بعضی از آنها تا به امروز باقی است.در دوره رنسانس در قرون ۱۶ و ۱۷ و آغاز تحول فرهنگی و اجتماعی در اروپا پیشرفت زیادی دز زمینه علم پزشكی به چشم میخورد و مدارك پزشكی جالبی از آن زمان باقی مانده است. در واقع با تجدید تمدن اروپایی و سلطنت هانری هشتم اوضاع بیمارستان سنت بارتلومیو به بهبودی رفت و اصول و مقرراتی برای اداره آن وضع شد كه یكی از این قوانین و دستورات برای اداره بهتر بیمارستان سنت بارتلومیو ایجاد مدارك پزشكی بوده است و نخستین بار تهیه و نگهداری پرونده كتبی برای بیماران را آغاز كرد.در دوران رنسانس تحول فرهنگی و اجتماعی در اروپا شروع شد و پیشرفت علم طب آغاز گشت.

در این دوره علم تشریح به وسیله طبیب معروف بلژیكی به نام آندره وسالیوس پایه گذاری شد( قبل از این دوره تشریح از سوی كلیسا غیر قانونی و خلاف دین شناخته می شد).در قرن هفدهم اهمیت مدارك پزشكی به مراتب بیشتر شد. در بیمارستان سن بارتولومیو لندن،‌ به وسیله دكتر ویلیام هاروی به پزشكان دستور اكید داده شد كه مشاهدات خود را بنویسند و با سایر اوراق مربوط به بیمار نگهداری شود.در این دوره در سال ۱۶۶۱ برای اولین بار آمار حیاتی به وسیله كاپیتان جان گرانت مورد مطالعه قرار گرفت.در قرن هجدهم اولین بیمارستان در امریكا بوسیله بنیامین فرانكلین تاسیس شد. ایندكس بیماران كه تا سال ۱۹۰۶ در دفتر نگهداری میشد در این سال تبدیل به كارت گردید. در این دوره اولین كوشش ها برای ایندكس كردن بیماریها به عمل آمد(۱۸۶۴) ولی در سال ۱۹۱۴ بود كه نامگذاری بیماریها تهیه گردید.

---