فراخوان برای تغییر استراتژی امنیتی تل آویو

عضو مرکز پژوهش های امنیت ملی دانشگاه تل آویو در یک جمع بندی می گوید که مقابله با موشک های کوتاه برد حماس و حزب الله, نباید تنها منحصر به پاسخ به حملات موشکی باشد و باید افق وسیع تری به دیدگاه های خود ببخشیم تا این دو گروه یا هر طرف دیگری این نکته را درک کنند که حمله به جبهه داخلی اسرائیل بیش از آنکه سودی به دنبال داشته باشد, برای شان مایه ضرر است

عضو مرکز پژوهش های امنیت ملی دانشگاه تل آویو در یک جمع بندی می گوید که مقابله با موشک های کوتاه برد حماس و حزب الله، نباید تنها منحصر به پاسخ به حملات موشکی باشد و باید افق وسیع تری به دیدگاه های خود ببخشیم تا این دو گروه یا هر طرف دیگری این نکته را درک کنند که حمله به جبهه داخلی اسرائیل بیش از آنکه سودی به دنبال داشته باشد، برای شان مایه ضرر است. در این مرحله، همچنین سازمان اطلاعات می تواند نقش مهمی را در تعیین ذخیره ها و نیز برگه های استراتژیک تحت اختیار حزب الله و حماس ایفا می کند، ذخیره هایی که ضربه زدن به آنها می تواند در طولانی مدت به تحقق قدرت بازدارندگی اسرائیل کمک کند.

عامیر کولیک، از اعضای مرکز پژوهش های امنیت ملی در دانشگاه تل آویو از ارتش عبری خواست تا سازمان اطلاعات اسرائیل را به شکلی گسترده در برنامه های خود جهت مقابله با موشک های کوتاه برد حزب الله و جنبش حماس مشارکت دهد.

وی در ادامه تاکید می نماید استراتژی امنیتی کلاسیک ارتش عبری که ده ها سال بر اساس آن حرکت و فعالیت می کرد، باید مورد اصلاح قرار بگیرد؛ به ویژه در این شرایط که به دنبال خروج مصر از دایره مقابله نظامی با اسرائیل، توقف فعالیت های دمشق جهت دست یابی به یک توازن نظامی با تل آویو و نابودی صدام حسین به عنوان یک قدرت نظامی خطر بروز جنگ های کلاسیک (درگیری میان دو کشور) کاهش یافته است و در مقابل خطراتی همچون عملیات های انتحاری و حملات موشکی که در واقع جنگی فرسایشی علیه جبهه داخلی (جامعه صهیونیستی) می باشد، افزایش یافته است.

این عضو مرکز پژوهش های امنیت ملی خاطرنشان می سازد: "اگر چه اسرائیل با انجام ترور، در مقابله با انتحاریون موفق عمل کرده است ؛ ولی همچنان فاقد ابزارهای مناسب جهت مقابله با موشک های کوتاه برد می باشد و حملات موشکی مسئله ای است که در استراتژی نظامی جهت مقابله با حزب الله، حماس و سوریه نقش تعیین کننده ای را بازی می کند ؛ زیرا گروه های مذکور می دانند که ارتش عبری ابزار عملیاتی سودمندی را برای مقابله با این امر ندارد و حملات مذکور نیز تاثیر بسیاری زیادی در تضعیف جبهه داخلی اسرائیل به دنبال دارد و به جلوگیری از پیشروی نیروهای زمینی می انجامد.

استراتژی امنیتی که در دهه پنجاه قرن گذشته بنیان نهاده شد، بر سه اصل استوار است و بر اساس گزارش وینوگراد که درباره جنگ لبنان تنظیم شده، این سه اصل به ترتیب ذیل است: بازدارندگی، هشدار و تعیین سریع نتیجه جنگ. بر اساس راهبرد امنیتی مذکور، اسرائیل باید کشورهای عربی را از هر گونه هجوم نظامی باز دارد و اگر این بازدارندگی نتیجه ای به دنبال نداشت، سازمان اطلاعات اسرائیل باید به ارتش در خصوص احتمال بروز جنگ هشدار دهد و خواستار آمادگی نیروهای نظامی جهت مقابله شود. ضمنا اگر جنگی در این میان درگرفت، ارتش باید تمام توان خود را برای انتقال جنگ به خاک دشمن و تعیین سرنوشت جنگ در سریع ترین وقت ممکن به کار گیرد که دلیل این موضوع را باید در توان محدود اسرائیل جهت پایداری و تداوم جنگ جستجو کرد."

عامیر کولیک تصریح می دارد: "در برهه کنونی، عنصر هشدار ـ در معنای کلاسیک آن ـ غیر قابل اجرا است ؛ به ویژه در این شرایط که دشمن یک کشور نیست بلکه یک گروه نظامی است. در خصوص مسئله تعیین سریع سرنوشت جنگ باید گفت که فعالیت های اطلاعاتی می تواند نقش مهم و حیاتی را در مقابله با حملات موشکی حزب الله و حماس ایفا کنند."

وی در خصوص تبیین مفهوم تعیین سرنوشت جنگ در معنای کلاسیک آن، به نقل از "یسرائیل تال" معاون رئیس ستاد مشترک ارتش در دهه شصت می گوید: «این اصطلاح به معنای وارد آوردن سنگین ترین شکست به عرب ها است که مبتنی بر نابودی نیروی نظامی آنان، اشغال سرزمین شان یا کنترل مناطق گسترده ای از آن کشورها، ضربه زدن به همپیمانان دشمن، تخریب زیرساخت های اقتصادی آنان و نیز تهدید پایتخت های شان است.»

کولیک در ادامه ابراز می دارد که تعیین سرنوشت جنگ با دشمنی که به شلیک موشک های کوتاه برد مبادرت می ورزد بر سه اصل استوار است:

۱) توقف یا کاهش حجم موشک های شلیک شده

۲) سلب ثروت ها یا برگه های استراتژیک و راهبردی دشمن

۳) تقویت قدرت پایداری جبهه داخلی دشمن

سازمان اطلاعات نقش مهمی را در تحقق مورد سوم دارد و باید افکار عمومی را برای بدترین سناریوها ـ البته تا قبل از وقوع آن ـ آماده کند.

● ذخایر راهبردی حماس

با وجود آنکه پژوهشگر مذکور اعتراف می کند که اسرائیل در حال حاضر راهکار مناسبی برای جلوگیری از حملات موشکی حزب الله و حماس ندارد ؛ ولی به این باور رسیده است که اسرائیل می تواند حجم زیان های ناشی از این حملات را کاهش دهد. کولیک پیشنهاد می کند که در اولین گام باید شناسایی و تعیین محل سکوهای پرتاب موشک و ترسیم نقشه آن به عهده سازمان اطلاعات گذارده شود و می گوید باید این حقیقت را مد نظر داشته باشیم که میزان پرتاب موشک از یک منطقه به منطقه دیگر متفاوت است و این امر اقتضا می کند تا اماکنی که بیشترین حمله موشکی را به سمت مناطق یهودی نشین با تراکم جمعیتی بالا دارند، در هنگام پاسخگویی بیشتر مورد هدفگیری قرار گیرند. کولیک معتقد است راهکار پیشنهادی اش بهتر از حمله به مناطق مختلف نوار غزه در جریان پاسخگویی است.

این محقق اسرائیلی می افزاید: "عملا و از نظر اطلاعاتی، باید هدفگیری مناطق فوق الذکر در جریان جنگ و به شکلی دینامیک ادامه یابد ؛ البته تشخیص این مناطق با تحلیل داده های مربوط به مکان حملات موشکی و نیز وضعیت نیروهای اسرائیلی امکان پذیر است. ضمنا باید تعداد غیر نظامیان را در مناطق مختلف مشخص کرد و اگر شهری با جمعیت بالا هدف بمباران گسترده قرار داشت، باید سکوهایی که از آنجا مناطق مذکور هدف قرار می گیرد، شناسایی شده و از بین برود ؛ ولی این کار باید پیش از حمله به سکوهای دیگری که به دیگر مناطق حمله می کنند، انجام شود.

سازمان اطلاعات وظیفه دارد تا اطلاعات دقیقی را در زمینه نقاط ضعف حزب الله، سوریه و حماس جمع آوری کند یعنی همان نقاطی که با هدف قرار دادن آنها، بیشترین تعداد سکوی پرتاب موشک از کار می افتد یعنی اینکه سازمان مذکور باید اطلاعات کافی را در زمینه مقر استقرار رهبران و مقامات این سه گروه و نیز پایگاه های ارتباطی آنها داشته باشد تا در زمان هر گونه حمله موشکی، آنها را هدف قرار دهد. ضمنا باید اهداف مرکزی که قرار به هدفگیری شان است، اولویت بندی شوند که اساس آن نیز به میزان خطری باز می گیرد که این اهداف برای اسرائیل به دنبال دارد ؛ البته در این میان باید توانایی های ارتش را نیز مد نظر قرار داد."

پژوهشگر اسرائیلی یادشده عنوان می دارد: "اسرائیل باید در واکنش خود به حملات موشکی گروه های مذکور، هدفگیری مراکزی را مد نظر قرار دهد که در نظر حزب الله و حماس به عنوان یک ذخیره استراتژیک و راهبردی تلقی می شود و با وجود آنکه گروه های مذکور یک کشور نیستند، می توان زیر ساخت های آنان را نیز هدف قرار داد ؛ البته نباید فراموش کرد که هر کدام از این گروه ها ذخیره های استراتژیک و راهبردی متعددی دارند. از نظر جغرافیایی، مرکز ثقل این ذخیره های راهبردی مناطقی است که به یاری این سازمان های نظامی می پردازند و از آن جمله می توان به اردوگاه های آوارگان در نوار غزه اشاره کرد که به عنوان پایگاه فعالیت های حماس تلقی می شود. از دیگر مراکز ثقل باید به جنوب لبنان، منطقه بقاع، شمال بقاع و محله های جنوب بیروت اشاره کرد که به عنوان خاستگاه حزب الله تلقی می شوند. در واقع، حمله نظامی به این مناطق یا اشغال آنها به صورت کامل یا جزئی می تواند یک زیان راهبردی برای حزب الله یا حماس تلقی شود."

وی همچنین یادآور می شود: "باید در میان مراکزی که هدف قرار می گیرد، نهادهای وابسته به حزب الله و حماس را که در زمینه بهداشت، آموزش، ساخت و ساز، رفاه اجتماعی، فرهنگی و دین خدمات ارائه می دهند نیز قرار داد. نهادهای مذکور مسئولان، ساختمان ها و انبارهایی دارند که از نظر گروه های مذکور به عنوان یک ذخیره استراتژیک تلقی می شود. ضمنا فردی که به عنوان یکی از رهبران آتی حزب الله یا حماس تلقی می شود و یا از توان اقتصادی بالا جهت تامین هزینه های مسئولان عالی رتبه این دو گروه برخوردار است، در حکم یک ذخیره استراتژیک به شمار می رود و هدف گرفتن وی و حذفش، در نظر گروه های مذکور به عنوان یک شکست سنگین تلقی می شود ؛ البته باید همیشه این نکته را مد نظر داشت که این شکست های سنگین هستند که به مرور زمان، قدرت بازدارندگی اسرائیل را می سازند."

عضو مرکز پژوهش های امنیت ملی دانشگاه تل آویو در یک جمع بندی می گوید که مقابله با موشک های کوتاه برد حماس و حزب الله، نباید تنها منحصر به پاسخ به حملات موشکی باشد و باید افق وسیع تری به دیدگاه های خود ببخشیم تا این دو گروه یا هر طرف دیگری این نکته را درک کنند که حمله به جبهه داخلی اسرائیل بیش از آنکه سودی به دنبال داشته باشد، برای شان مایه ضرر است. در این مرحله، همچنین سازمان اطلاعات می تواند نقش مهمی را در تعیین ذخیره ها و نیز برگه های استراتژیک تحت اختیار حزب الله و حماس ایفا می کند، ذخیره هایی که ضربه زدن به آنها می تواند در طولانی مدت به تحقق قدرت بازدارندگی اسرائیل کمک کند.

منبع: سایت - مرکز اطلاع رسانی فلسطین - تاریخ شمسی نشر ۰۸/۱۲/۱۳۸۸ - به نقل از معاریو ۲۴/۱/۲۰۱۰