جاکفشی نباید داخل منزل باشد

از آنجا که کفش‌ها به‌طور مستقیم با سطوح و خاک در تماس هستند میکروارگانیسم‌های زیادی با خود همراه دارند. سطوحی که معمولا با فضولات و ترشحات آلوده بدن (خلط و ترشحات تنفسی و بزاق …

از آنجا که کفش‌ها به‌طور مستقیم با سطوح و خاک در تماس هستند میکروارگانیسم‌های زیادی با خود همراه دارند. سطوحی که معمولا با فضولات و ترشحات آلوده بدن (خلط و ترشحات تنفسی و بزاق و...) آلوده شده‌اند....

مطالعات نشان می‌دهد که حتی در سطوح خشک نیز میکروب‌ها مدت‌های زیادی زنده باقی می‌مانند و برخلاف آنچه بیشتر مردم تصور می‌کنند، میکروب‌ها می‌توانند حتی ماه‌ها در سطوح خشک، زنده باقی بمانند. البته میزان پایداری میکروب‌ها در سطوح خشک مانند سطح زمین یا کف توالت و محیط‌هایی که احتمال آلودگی آنها با ترشحات بدن انسان زیاد است، در مورد میکروب‌های مختلف، متفاوت است؛ به‌عنوان مثال، میکروب‌های گرم منفی مقاومت بیشتری دارند و مدت زمان بیشتری زنده می‌مانند. عواملی مانند رطوبت نیز در میزان پایداری میکروب‌ها نقش دارند. دوام میکروب‌ها‌ در جاهای مرطوب، بیشتر است و بنابراین میکروب‌های مختلف، حتی میکروب‌های خطرناک و بیمارستانی نیز در سطوح، زنده باقی می‌مانند و از آنجا که با کفش روی این سطوح راه می‌رویم به راحتی میکروب به کف کفش می‌چسبد و اگر با این کفش آلوده داخل خانه شویم سطح فرش و موکت و به طور کلی سطح خانه به این میکروب‌ها آلوده شده و بعد از طریق دست، کف پا، زانو و... به بدن افراد سالم منتقل می‌شوند. از نظر علمی ثابت شده است که کفش می‌تواند بالقوه خطر انتقال میکروب‌ها (به خصوص میکروب‌های بیماری‌زا) را داشته باشد و از نظر تئوری هم کاملا با عقل و منطق جور درمی‌آید که کفش وسیله انتقال آلودگی است.

مطالعه‌ای که چندی پیش به‌طور اختصاصی روی آلودگی‌های منتقله از راه کفش انجام شده بود، نشان داد بیشترین میزان آلودگی با میکروب‌هایی بوده است که از طریق مدفوع دفع می‌شوند. به عنوان مثال ۲۷ درصد آلودگی را میکروب «ای‌کولای» به خود اختصاص داده بود؛ میکروبی که به راحتی از طریق مدفوع منتقل می‌شود. بنابراین خطر بیماری‌هایی همچون بیماری‌های دستگاه گوارش مانند اسهال‌های خونی، عفونت ادراری، عفونت‌های پوست و نسج نرم و... اعضای خانواده را تهدید خواهد کرد. جوراب‌ها هم به طور غیرمستقیم می‌توانند همین آلودگی‌ها را به منزل بیاورند. طبق تحقیقاتی که انجام شده، بیشتر آلودگی‌ها در سطوح خارجی کفش‌ها بوده‌اند ولی داخل کفش و جوراب‌ها هم ممکن است با احتمال کمتری آلوده شوند.

توصیه می‌کنم کفش‌‌های‌تان را جلوی درب ورودی خانه درآورید. در این صورت، خطر انتقال آلودگی‌ها به شدت کاهش پیدا می‌کند. ضمن اینکه جارو کردن مرتب و مداوم و شستشوی سطوح خانه با دستمال مرطوب می‌تواند میزان آلودگی را کاهش دهد. شستشوی مرتب دست‌ها و کف‌ پاها هم می‌تواند در کاهش انتقال عفونت نقش مهمی داشته باشد.

نکته مهم دیگری که لازم می‌دانم تذکر دهم این است که متاسفانه بسیاری از خانواده‌ها جاکفشی‌های‌شان را به داخل منزل می‌برند. این مساله کودکان را به شدت در معرض خطر قرار می‌دهد؛ به دلیل اینکه کودکان معمولا به همه قسمت‌های خانه رفته و بازی می‌کنند. حتی بارها شاهد بوده‌ایم که کودکان روی کفپوش جلوی درب خانه می‌نشینند و با اسباب‌بازی‌ها‌ی‌شان بازی می‌کنند. بنابراین کفش و جاکفشی نباید به هیچ وجه داخل خانه آورده شود. خانه حریم شخصی است و همان‌طور که اجازه نمی‌دهیم افراد غریبه وارد حریم شخصی‌‌‌مان شوند، میکروب‌ها را هم نباید وارد حریم شخصی‌مان بکنیم.

دکتر زهرا احمدی‌نژاد

متخصص بیماری‌های عفونی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران