آذَرَخش

آذَرَخش نام دومین هواپیمای[۱]جنگنده ساخت ایران، پس از جنگنده صاعقه است. این جنگنده که در ایران و به روش مهندسی معکوس بر روی جنگنده بمب‌افکن اف-۵ ساخته و در ١٥ مرداد ١٣٨٦ در شاهین‌شهر …

آذَرَخش نام دومین هواپیمای[۱]جنگنده ساخت ایران، پس از جنگنده صاعقه است. این جنگنده که در ایران و به روش مهندسی معکوس بر روی جنگنده بمب‌افکن اف-۵ ساخته و در ١٥ مرداد ١٣٨٦ در شاهین‌شهر اصفهان آزمایش شده‌است.

جنگنده آذرخش حدودا ۱۵ درصد بزرگ‌تر از F-۵E است و از موتورهای RD-۳۳ لیولکا نیرو می‌گیرد.[نیازمند منبع]

] طراحی

طراحی هواپیمای صاعقه (نه آذرخش) به طرز چشم گیری شبیه هواپیمای جنگنده - بمب افکن F/A ۱۸ ساخت آمریکا است که به اختصار F۱۸ خوانده می‌شود. بیشترین شباهت در دو سکان عمودی زاویه دار نسبت به محور طولی و صفحات جانبی در کناره‌های هواپیما تا کناره کابین می‌باشد. لازم به ذکر است نمونه اولیه - هواپیمای اف۵ - دارای یک سکان عمودی بوده و فاقد صفحات مذکور در کنار بدنه می‌باشد. در ضمن لازم به ذکر است که سابقه طراحی هواپیما جنگنده در ایران به بعد از انقلاب می‌رسد و طراحی این گونه هواپیما‌ها کاملاً ایرانی و بومی بوده‌است متخصصین ایرانی طراح این هواپیما‌هااستادان دانشگاه هوایی شهیدستاری ومتخصصین صنایع دفاع هستند. ظاهراً ابزار ناوبری اویونیک این پرنده دستخوش تغییرات اساسی گردیده‌است و از سامانه‌های روسی در آن استفاده گردیده‌است. کابین این جنگنده از تجهیزات جدید شامل نشان دهنده‌های دی جی تال و مانیتورهای LCD یا پلاسمای مایع استفاده گسترده گردیده‌است. در بخش تجهیزات خدمه پروازی نیز تغییرات اساسی بچشم می‌خورد، به صورتی که از کلاه‌های پروازی هوشمند جهت هرچه کمتر گردیدن بار کاری خلبان و افسر کمک استفاده گردیده‌است.

نیروی پیشران

جنگندهٔ آذرخش از دو موتور روسی آردی-۳۳ استفاده می‌کند. این جنگنده بیشتر برای عملیات‌های هوا به زمین طراحی شده ولی در کنارآن توانایی جنگ هوایی را نیز دارد. پیشرانه این هواپیما دو دستگاه موتور RD-۳۳ (موتور جنگنده میگ٢٩)است که از موتورهای هواپیمای اف-۵ بسیار قدرتمندتر بوده و امکان پرواز تا سرعتهای ۱٫۵ تا ۱٫۷ ماخ را به این هواپیما می‌دهد.در گونه هایی از این موتور که دارای پس سوز نیز می باشد قدرت موتور از ( ۵,۰۹۸kgf (۵۰KN به (٨,٣٠٠kgf (۸۱.۳KN میرسد. این موتور طی درخواستی در سال ٢٠٠٥ به مبلغ ٢٥٠,٠٠٠,٠٠٠$ برای بهینه سازی اسکادران هوایی mig-٢٩ هند مورد استفاده قرار گرفته است. که البته کمی و یا مقداری کمتر از صاعقه (هواپیما) است. (ساخت کارخانه جات klimov )[۲])

مقایسه با اف۵

هواپیمای آذرخش را می‌توان یک جنگنده اف-۵ دانست که در آن مساحت بال‌ها تا حدودی افزایش یافته و موتورها و اویونیک آن با نمونه‌های جدیدتر روسی تعویض گشته‌است. مشهودترین تفاوت این هواپیما با جنگنده اف-۵، ورودی موتورهای به وضوح بزرگ‌ تر آن است که در نتیجه نصب موتور قدرتمند تر و نیاز به ورودی هوای بزرگ‌تر حاصل آمده‌است. همچنین تغییرات واضحی در سکان عمودی آن پدید آمده که می‌توان از آن‌ها به عنوان عوامل کنترل کنندهٔ مانور پذیری فوق العاده و بعضا خارج از کنترل F-۵ دانست. وزن این جنگنده در حالت عادی حدود ۸ تن و در حالت حد اکثر بین ۱۵ تا ۱۸ تن خواهد بود، گفتنی این جنگنده می‌تواند حدود ۴۰۰۰ تا ۴۵۰۰ کیلوگرم تسلیحات با خود حمل کند.

قابل ذکر است که اولین بار جنگنده اف۵، در دهه ۱۹۷۰ میلادی در ایالات متحده آمریکا ساخته شد.[۳]

امکانات

رادار این هواپیما از نوع N۰۱۹-ME که در ایران بهسازی شده تا کارایی آن بر ضد اهداف زمینی افزایش یابد و برد این هواپیما نیز مانند هواپیمای صاعقه در حدود ٨٠٠ تا ۱۰۰۰ کیلومتر است. این هواپیما یعنی جنگنده آذرخش بیشتر و در واقع برای حمله به اهداف زمینی طراحی و ساخته شده‌است و توانایی جنگ هوایی را نیز دارا است که کاملاً ساخت ایران بوده و برای جایگزینی است. هواپیمای اف۵ و به تبع آن آذرخش به دلیل کوچکی قابلیت حمل مقدار کمی سوخت را دارد که باعث کوتاه شدن برد هواپیما نسبت به هواپیماهای هم عصر خود مانند اف۴ می‌شود. (هواپیمای اف۴ می‌تواند هم وزن هواپیمای اف۵ سوخت با خود حمل کند.) به همین دلیل در زمان جنگ از این هواپیما بیشتر به عنوان هواپیمای گشتی شناسایی و یا جهت بمباران اهداف نزدیک استفاده می‌شد. و البته همین کمبود سوخت قابلیت درگیری با اهداف هوایی و انجام جنگ هوایی یا Dog Fightt را به شدت کاهش می‌دهد.

مراجع

http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/۲۰۰۷/۰۸/۰۷۰۸۰۵_ka-fighterplan.shtml

http://en.klimov.ru/production/aircraft/RD-۳۳MK

ارتش ایران؛ آموزش دیده ولی ضعیف در تجهیزات نظامی (رادیو فردا)