چگونه مدارس دخترانه در پایتخت تاسیس شد؟

در تهران، دارالخلافه قاجار تا زمان انقلاب مشروطیت هیچ مدرسه دخترانه‌ای وجود نداشت، چراکه در نظر عامه مردم تاسیس مدرسه دخترانه امری ناپسند شمرده می‌شد و برخی از علما آن را …

در تهران، دارالخلافه قاجار تا زمان انقلاب مشروطیت هیچ مدرسه دخترانه‌ای وجود نداشت، چراکه در نظر عامه مردم تاسیس مدرسه دخترانه امری ناپسند شمرده می‌شد و برخی از علما آن را خلاف شرع اسلام می‌دانستند و بعضی می‌گفتند وای به حال مملکتی که در آن دختران تحصیل کنند و خانواده‌های تهرانی که به باسواد شدن فرزندان‌شان علاقه‌مند بودند، معلم سرخانه اجاره می‌کردند. بعد از انقلاب مشروطیت و تشکیل مجلس شورای ملی، پاره‌ای از نمایندگان و از جمله ناظم‌الاسلام از تاسیس مدارس دخترانه حمایت کردند و گفتند: در تربیت دوشیزگان وطن بکوشیم و به آنها لباس هنر و علم بپوشانیم و در جواب سیدمحمد صادق، رییس مدرسه پسرانه اسلام گفت: «فرضا حجت‌الاسلام منع معاندین را بردارند با جوانان جاهل و اشخاص عذب چه کنیم؟ و دیگر آنکه معلم مردانه نمی‌توان برای دختران آورد. پس باید به فکر معلم زنانه باشیم.»

بعد از تمامی مذاکرات، مخالفت‌ها و حمایت‌ها و با تمام دشواری‌ها، سرانجام، طوبی رشدیه نخستین مدرسه دخترانه را به نام «پرورش» در قسمت مجزای خانه خود با ۱۷ نفر از شاگردان دختر دایر کرد که فراشان دولتی بعد از چند روز تابلوی مدرسه را با فحش و تهدید برداشتند و مدرسه را تعطیل کردند. دومین مدرسه دخترانه به نام مدرسه «دوشیزگان» توسط بانو بی‌بی‌خانم وزیراف در تهران گشایش یافت. این اقدام جسورانه با مخالفت‌های بسیاری روبه‌رو شد و سرانجام وزارت معارف صلاح را در آن دانست که مدرسه را تعطیل کند. بعد از جریان به توپ‌ بستن مجلس شورای ملی، بی‌بی‌خانم پیش صنیع‌الدوله (وزیر معارف) رفت و با اصرار، قرار بر این شد که مدرسه بازگشایی شود مشروط بر آنکه کلمه دوشیزه از تابلوی مدرسه حذف شود و دختران بین چهار تا شش سال تحصیل کنند. سومین مدرسه نیز در سال ۱۳۲۶ توسط خانم طوبی آزموده در خیابان فرمانفرما نزدیک چهارراه حسن‌آباد به نام مدرسه ناموس تاسیس شد. این مدرسه بعدها به‌صورت یکی از مهم‌ترین و مجهزترین مدارس متوسطه تهران درآمد و اشخاص بنامی از این مدرسه فارغ‌التحصیل شدند. تمام مدارس فوق به‌صورت غیررسمی و به‌عبارتی غیردولتی بودند. گرچه از طرف نمایندگان مجلس به‌طور تلویحی حمایت می‌شدند اما هیچ قانونی تضمین نمی‌کرد که مدرسه تعطیل و منحل نشود و به همین دلیل بانوان تحصیلکرده با پافشاری و تقاضا و نامه‌های مکرر به مجلس، سرانجام مدارس دخترانه را رسمی کردند.