اهمیت و جایگاه مساجد

پیش از آنکه اسلام با بعثت پیامبرگرامی ص تولد یابد, دو مسجد مهم و با عظمت بر روی زمین وجود داشت یکی مسجدالاقصی و دیگری مسجدالحرام بود مسجدالاقصی و دیگری مسجدالحرام بود مسجدالاقصی در بیت المقدس, با دست حضرت سلیمان ع بنا شده بود و دیگر پیامبران بزرگ الهی, آن را تعمیر و تجدید بنا نمودند مسجدالحرام نیز یادگار دو پیامبر بزرگ حضرت ابراهیم و حضرت اسماعیل ع بود بر پایه برخی از روایات, حد و مرز این مسجد توسط این دو پیامبر بزرگ تعیین و ترسیم گشته است

پیش از آنکه اسلام با بعثت پیامبرگرامی (ص) تولد یابد، دو مسجد مهم و با عظمت بر روی زمین وجود داشت؛ یکی مسجدالاقصی و دیگری مسجدالحرام بود. مسجدالاقصی و دیگری مسجدالحرام بود.مسجدالاقصی در بیت‌المقدس، با دست حضرت سلیمان (ع) بنا شده بود و دیگر پیامبران بزرگ الهی، آن را تعمیر و تجدید بنا نمودند. مسجدالحرام نیز یادگار دو پیامبر بزرگ حضرت ابراهیم و حضرت اسماعیل (ع) بود. بر پایه برخی از روایات، حد و مرز این مسجد توسط این دو پیامبر بزرگ تعیین و ترسیم گشته است.

فضیلت مسجدسازی، تعمیر و آباد نگه‌داشتن آن

مسجد در صدر اسلام، خانه خدا، محل عبادت، جایگاه قضاوت و محل رسیدگی مسلمین برای ادای فریضه، آموزش و حتی طلبکمک و دادخواهی روانه مسجد می‌شده است. کما اینکه در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی نیز مساجد از پایگاه‌های مهم مبارزه با طاغوت و فعالیت‌های سیاسی بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز مساجد از پایگاه‌های مهم مبارزه با طاغوت و فعالیت‌های سیاسی بود. پس از پیروزی انقلاب نیز در شرایط بحرانی شوراهای مسجد در خدمت مردم بودند لذا بر هر مسلمانی، به‌خصوص متمکنین فرض است در مورد تعمیر، نگهداری، بازسازی و ساختن مسجد جدید و یا مدرسه از هیچ نوع کمکی دریغ نکنند و اقدامی همه‌جانبه داشته و در این امر مهم و حیاتی سهمی داشته باشند و در ماه مبارک و پربرکت رمضان کمک‌های نقدی و غیرنقدی خود را با هماهنگی امام جماعت و متولیان مساجد به هزینه‌های جاری و روزمره اختصاص دهند. کما اینکه در دین مقدس اسلام یکی از مستحبات، مسجد ساختن و تعمیرکردن آن است.در رساله عملیه آمده است که ”ساختن مسجد و تعمیر مسجدی که نزدیک به خرابی باشد مستحب است...“ (رساله توضیح‌المسائل حضرت امام‌خمینی (ره) مسئله ۹۱۱).ضمناً سه مورد در روایاتی که از معصومین وارد شده، همواره سه موضوع ساختن، تجدیدبنا و مرمت آن همین‌طور رفت‌و‌آمد به مسجد مورد تأکید و تشویق قرار گرفته است. بنابراین طبق توصیه‌های موکد حضرت امام‌خمینی (ره) که بارها نسبت به خالی نگه‌داشتن مساجد، به‌عنوان سنگرهای اسلام تأکید فرموده‌اند، باید مسجدها را خالی نگذاریم. به صف مؤمنان بپیوندیم و نماز را سرق وقت به‌جا آوریم.پیامبر اکرم (ص) در حدیثی ضمن برشمردن پاره‌ای از موهبت‌ها و پاداش‌هائی که خداوندمتعال برای سازندگان مسجد در نظر گرفته است، آنان را ”ولی‌الله“ یعنی دوستان و یاوران خداوند خوانده است. در وصیت‌نامه آن حضرت آمده است: ای ابوذر کسی‌که دعوت‌کننده به‌سوی خدا را اجابت کند و مساجد خدا را نیکو آباد نماید، پاداشی که خداوند به وی عطا می‌کند، بهشت است.

اهمیت و فضیلت مسجد

خداوند متعال می‌فرماید: در تورات نوشته شده است که مسجدها، خانه‌های من در زمینند. خوشا برای کسی‌که خود را در خانه‌اش پاک و تمیز کند و سپس در خانه من به زیارتم بیاید و حق زائران است که میزبان او را محترم شمارد.در حدیث قدسی آمده است: همانا مساجد خانه‌های من در روی زمینند، همان‌گونه که ستارگان برای اهل زمین می‌درخشند، مساجد نیز برای اهل آسمان درخشش دارند.رسول گرامی اسلام (ص) فرموده است: المسجد بیت کل مؤمن. یعنی مسجد خانه هر انسان مؤمن است و نیز می‌فرماید: ریاض الجنه المساجد. (مسجدها، باغ‌ها و بستان‌های بهشتی‌اند). و در جای دیگر می‌فراید: روز قیامت همه زمین‌ها از بین می‌روند مگر مساجد که پیوند به‌هم باقی می‌مانند.مسجد صرفاً محلی برای اعمال عبادی و مذهبی نیست و طبعاً نگاه تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان امور مساجد و رویکرد پژوهشگران و برنامه‌ریزان علوم اجتماعی و... نیز باید سمت‌و‌سوئی داشته باشد. اگر ما نگاهمان به مسجد در حد مکانی برای گزاردن نماز و خواندن دعا و همین امور باشد، مسلماً مسجد، مهجور، غریب و کم‌اثر برای تربیت نسل جوان و بانشاط و با روحیه اسلامی خواهد بود.مسجد تقویت‌کننده روحیه اجتماعی است و لازم است که در جوامع اسلامی و به‌ویژه جامعه جوان ما نگاه به مسجد، نگاه اجتماعی و مؤثر در حیاط و نشاط جامعه باشد. حضرت امام‌خمینی (ره) معتقد بودند که تدبیر ممالک از مسجد شالوده‌اش ریخته می‌شده است.

نقش خادمان مساجد

خادمان مساجد، افراد فراموش‌شده‌ای هستند که برای حفظ و تمیزی و پاکیزگی مساجد، زحمات زیادی را متقبل می‌شوند و خالصانه بدون هیچ‌گونه چشمداشتی به مادیات و فقط به خاطر عشق به الله مساجد را زیبا و پاکیزه و عطرافشانی می‌کنند تا نمازگزاران و افرادی‌که به مسجد مراجعه می‌کنند با بهره‌گیری لازم از مساجد امور دینی و مذهبی و یا کار فرهنگی انجام دهند که نقش خادمان در این امر مهم بسیار پراهمیت و باارزش است. امید است مسئولان رسیدگی به امور مساجد نیز به فکر این‌گونه افراد باشند و آنان را یاری نمایند تا بتوانند در حفظ و نگهداری هر چه بهتر مساجد کوشا باشند.به امید روزی‌که مردم این مرز و بوم و مومن خداجوی برای کمک همه‌جانبه نسبت به امر ساخت‌وساز مساجد با کمک‌های خود اقدامی در خور توجه از خود نشان دهند و به یاری این اماکن متبرکه بشتابند.

علی‌اکبر فرقانی