عید رمضان آمد و ماه رمضان رفت

عید سعید فطر در کنار عید سعید قربان, دو عید بزرگ مسلمانان به شمار می رود و اهمیت آن به اندازه ای است که هیچ کشور مسلمانی در دنیا نیست که این روز را تعطیل رسمی اعلام نکرده باشد و در همه کشورها , عموم مسلمانان مناسک و مراسم خاصی برای این روز دارند

عید سعید فطر در کنار عید سعید قربان، دو عید بزرگ مسلمانان به شمار می رود و اهمیت آن به اندازه ای است که هیچ کشور مسلمانی در دنیا نیست که این روز را تعطیل رسمی اعلام نکرده باشد و در همه کشورها ، عموم مسلمانان مناسک و مراسم خاصی برای این روز دارند. عید فطر همچنین جزو روزهای تعطیل سازمان ملل متحد نیز به شمار میآید. فطر به معنای آفرینش بوده و می توان آنرا همتای نوروز ایرانی نیز به شمار آورد، اگر چه فلسفه نامیدن این عید به این نام با نوروز ایرانی تفاوت دارد. مسلمانان پس از یک ماه عبادت و تلاش برای آن که خود را ازآلودگی ها پاک کنند، نهایتا به عید فطر می رسند وپاداش خویش را می گیرند. پاداش روزه داران واقعی این است که آلودگی های گناه از آنها پاک می شود و گویی دوباره آفریده شده اند. علاوه بر این آداب و مراسم اجتماعی این روز، عید فطر را به جشنی همگانی تبدیل کرده که در کشورهای مختلف، به گونه های زیبایی برگزار می شود. نماز صبح عید فطر، مراسم مشترک همه ملتهای مسلمان است که به نوعی نشانه آغاز این عید بزرگ است.

● عید فطر در کشورهای عربی

عید فطر در کشورهای عربی به عنوان بزرگ ترین مناسبت سالانه از سوی همه اقشارجشن گرفته می شود. معمولا در میان احکام وفرایض دینی، روزه در کشورهای اسلامی به ویژه عربی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. آنان عید فطر را جشن می گیرند و از خدا شاکر هستندکه توانسته اند ماه مبارک رمضان را با سربلندی به پایان برسانند و فرایض دینی خود را انجام داده اند. در مصر و سوریه عید فطر با برگزاری جشن های خیابانی همراه است.

حتی افراد غیرمسلمان ساکن این کشورها نیز در جهت هرچه باشکوه برگزار شدن عید فطر تلاش می کنند. معمولا در این روز غرفه هایی در فضاهای وسیع وباز برپا می شود و جشن های خیابانی در آن برگزارمی شود. و رقابت غرفه داران در دعوت ازچهره های معروف کشور یکی از راه های رونق غرفه های این جشن است.

در یمن ، مردم با فرا رسیدن عید سعید فطر جشن می گیرند، بهترین لباس خود را می پوشند و با شیرینی به دیدن خانواده، دوستان و نزدیکان خودمی روند و به یکدیگر به ویژه کودکان هدیه می دهند.

شهروندان اماراتی در آخرین روزهای ماه مبارک رمضان با خرید لباس نو و تغییر برخی از لوازم منزل به استقبال عید سعید فطر می روند.

براساس یک سنت دیرینه مردم امارات عید را در کنار اعضای خانواده، دوستان و دیگر مسلمانان با شکرگزاری به درگاه خداوند سپری می کنند.مسلمانان اماراتی در روز نخست عید فطر بعد از خوردن خرما و برخی شیرینی های سنتی لباس های نوی خود را پوشیده و به مسجد می روند تا نماز عید فطر را اقامه کنند.عید فطر در امارات عربی متحده سه روز تعطیل است و معمولا یک روز قبل از فرارسیدن عید نیز تعطیل هستند.پس از بازگشت از نماز افراد کوچک تر به خانه بزرگترهای خود می روند تا عید را به یکدیگر تبریک بگویند. مسلمانان اماراتی پس از یک ماه روزه و عبادت در منازل خود با شیرینی، میوه و انواع خوراکی از میهمانان خود پذیرایی می کنند. برگزاری جشن های مختلف در منازل و مکان های مختلف به همراه اعضای خانواده، فامیل و دوستان و چراغانی این مکان ها از دیگر سنت های مسلمانان پس از یک ماه روزه داری است. بازی های دسته جمعی، نقاشی با حنا بر روی دست و داستان سرایی از دیگر مراسم هایی است که در امارات عربی متحده در ایام عید فطر برگزار می شود.

از سویی دیگر تماس تلفنی و یا ارسال نامه های تبریک نیز مهم ترین اهداف رهبران کشورهای اسلامی به شمارمی رود که به مناسبت عید فطر می باشد. درحقیقت عید فطر یک سنت حسنه میان مسلمانان است که پیوند طبیعی بین مناسبت دینی و جامعه ایجاد می کند.

● عید فطر در مصر

مسلمانان مصر جشن و سرور خاصی در عید سعید فطر دارند که میراث گذشتگان آنها به شمار می رود. یک هفته قبل از شروع عید سعید فطر خیابانها و کوچه های این کشور رنگ و بوی خاص عید را به خود می گیرند و بازارهای مختلف از ازدحام و شلوغی خاص عید برخوردار می شوند.

مسلمانان مصری در عید سعید فطر برای کودکان خود لباس و کفش می خرند و حتی جوانان نیز به خرید لباس نوی عید می پردازند. شب عید فطر مصری ها آوازهای خاصی که یکی از آنها " ای شب عید " است را می خوانند، این آواز که از سروده های قدیمی مصر باستان به شمار می رود ریشه در افسانه ها و اساطیر دارد.خواندن سرودها و آوازهای گروهی در این ایام به همراه برخی از آداب و رسوم و حرکات خاص، از زمان فراعنه سرچشمه گرفته است و اینک با گذشت قرنها همچنان آن را حفظ کرده و در عید فطر برگزار می کنند.

زنان و دختران مصری یک روز قبل از فرارسیدن عید فطر شیرینی های خاص این روز را تهیه می کنند و هنگامی که به عید دیدنی می روند، آن را به دیگران و همسایگان هدیه می دهند و یا شب عید فطر به همراه گوشت، میوه، سبزی و شیرینی به خانواده های نیازمند می دهند تا آنها نیز این روز را به شادی و شعف سپری کنند.

مصری ها پس از اینکه نماز عید فطر را برپا کردند و لباس نوی عید پوشیدند، بر اساس تعالیم دینی به دیدار دوستان و نزدیکان خود می روند و فرارسیدن عید فطر را به یکدیگر تبریک و تهنیت می گویند و طی این دیدار دوستان خود را برای یک وعده غذایی دعوت می کنند. سپس به دیدار اموات در قبرستان می روند و برای آنها دعا می خوانند. شادی و شعف کودکان در این ایام بسیار زیاد است، آنها لباسهای رنگی خود را می پوشند و از صبح بسیار زود به خیابان های محل خود در شهر یا روستا میآیند تا همراه خانواده های خود به باغها و بوستانها بیایند و یک روز عید یا بیشتر را در این اماکن سرسبز سپری کنند. بیشتر مصریها در شهرهای ساحلی اسکندریه به تفریح می پردازند و غم های خود را فراموش می کنند.

برگزاری مراسم عروسی در این روز بسیار شایع است. کودکان در این روز هدیه عید دریافت می کنند. در این ایام بازی های مختلف چون بازی با چوب و آتش بازی بسیار رایج است و همه در آن شرکت می کنند. برگزاری مسابقه و جشنواره های ورزشی از سوی جوانان در این روز به اوج خود می رسد و همه افراد سعی می کنند که این روز را به بهترین نحو سپری کنند.

● عید فطر در مالزی

عید فطر در مالزی بسیار باشکوه برگزار می شود. در ایام عید فطر، دانشگاه ها و مدارس مالزی یک هفته تعطیل است، هرچند ادارات و موسسات دولتی تنها دو روز تعطیل هستند. سابقا تعطیلی عید فطر، دو هفته بود; که به دلیل بعضی مخالفت ها به یک هفته کاهش داده شد.

عید فطر در این کشوربنام "هری رایا" معروف است که مراسمی دیدنی دارد. در این روز، مسلمانانی که توانسته اند با عنایت خداوند، یک ماه تمام را روزه بگیرند و طبق دستورات الهی، گناه کمتری مرتکب شده، ثواب بیشتری در پرونده اعمال خود به ثبت رسانند، پیروزی شان را جشن می گیرند.

جشن هری رایا، درست از لحظه رویت هلال ماه شوال آغاز می شود. مسلمانان مالزی، شب عید فطر را در منازل خود سپری می کنند و صبح روز عید، اول وقت برای نماز هری رایا به مساجد می روند. معمولا در شب پیش از عید فطر، خانواده های مالایی، به ویژه زنان خانه دار به تهیه غذاها و شیرینی های سنتی مخصوص این عید می پردازند.

از مهم ترین این غذاها، رندانگ است که از گوشت گاو و مرغ پخته شده در شیرنارگیل درست می شود. دیگر غذای سنتی مخصوص عید فطر، کتوفات است که از برنج پیچیده شده در برگ خرما تهیه می شود.

آنها سپس با حلقه های گل، به مزار عزیزانی می روند که این رمضان در کنار ایشان نبوده اند و برایشان نماز می خوانند. سپس به بازدید بزرگان خانواده می روند و صله رحم را به جا میآورند. آنها همچنین با پخت غذاهای مخصوص، آن را به عنوان خیرات در بین کوچه ها و معابر، میان دیگران تقسیم می کنند. مردم همچنین در خیابان ها ، دکه هایی تزئین شده با گل رامشخص می کنند و به ارائه شیرینی ، میوه و پوشاک می پردازند. پختن شیرینی موزی یکی از رسوم پخت شیرینی عیدفطر است. این دکه ها نمایی جالبی به خیابان ها وگذرها می دهد.

مردم نیز پس از خرید هدایا به دیدن یکدیگر می روند. مردم مالزی دوست ندارند فردی با کفش وارد خانه شان شود لذاکفش ها را در آستانه خانه در میآورند و به همراه گل و شیرینی و هدیه وارد خانه می شوند. آنان تاشب هنگام به پذیرایی مهمانان می پردازند. زنان لباس های خود را باحلقه های گل تزئین می کنند ومردان شیک ترین لباس های خود را بر تن کرده وعید فطر را هرچه با شکوه تر جشن می گیرند.

آتشبازی در شب های عید فطر مرسوم است; البته برای آتش بازی محدودیت های قانونی وجود دارد، اما مواد آتش بازی به طور غیرقانونی از بازارسیاه خریده می شود; با وجود ممنوعیت آتشبازی، این مراسم به ویژه در بین بچه های مالایی از محبوبیت برخوردار است. آتشبازی از روزهای آخر ماه رمضان شروع شده و تا یک هفته پس از پایان ماه رمضان نیز ادامه دارد.عید فطر در مالزی، تنها یک عید مذهبی و دینی نیست; بلکه عید ملی است[و تمام چینی های مقیم مالزی و پیروان دیگر ادیان نیز در این جشن شرکت می جویند.

● عید فطر در اندونزی

در اندونزی، این عید، عید الفطری نامیده می شود. به دلیل وجودچند فرقه مختلف در بین مسلمانان اندونزی، اکثر مردم برای پرهیز از اختلاف به زمانیکه از طرف دولت اعلام می شود اقتدا میکنند. این روز، یک تعطیلی عمومی است و تعطیلات چند روز قبل از عید آغاز شده و تا چند روز بعد ادامه دارد و مدارس نیز برنامه خاصی برای این مدت در نظر می گیرند.

یک رسم دیگر در اندونزی، مودیک(mubik) نام دارد و به معنای بازگشت به سرچشمه است و در طی آن، مهاجرینی که از شهرهایی چون جاوه یا جزایر دیگراندونزی به جاکارتا آمده اند، برای چند روز به موطن خود باز میگردند و از والدین واقوام خود دیدن میکنند.

● عید فطر در ترکمنستان

جشن عید فطر یکی از مراسم دیدنی و زیبا درمیان ترکمن های مقیم ترکمنستان می باشد که همراه با رسوم خاصی اجرا می شود. اکثر مراسم عروسی و عقدکنان دخترها و پسرها در این روزفرخنده برگزار می شود. کوچک ترها به دیدن بزرگ ترها و ریش سفیدهای فامیل می روند و باشیرینی و نان های مخصوصی که از عسل و شیر تهیه شده پذیرایی می شوند. ریش سفیدها شروع به آواز خواندن و نواختن آلات موسیقی مخصوص ترکمن ها را می کنند و کوچک ترها نیز آنان راهمراهی می کنند. در میان زنان نیز شور وهلهله ای برپا است . آنان با لباس های رنگارنگ وطلا و جواهرات خود در این مراسم شرکت می کنند و به آماده کردن بساط نهار و شام می پردازند. مردم در پایان جشن عید فطر به همسران شان هدیه می دهند. مسابقه اسب دوانی و کشتی نیز جز مراسم جشن فطر می باشد و برنده از ریش سفید قبیله جایزه دریافت می کند و او ازآن به عنوان برکت زندگی اش یاد می کند.

● عید فطر در پاکستان

مسلمانان پاکستان نیز مانند دیگر کشورهای مسلمان نشین، روز عید را با اقامه نماز عید فطر و صرف صبحانه ای ساده آغاز می کنند. سپس به دیدار بزرگان خانواده می روند و صله رحم را به جا میآورند.البته جشن واقعی عید فطر در پاکستان، از ظهر آن روز شروع می شود. شوهرها و پدرها به فرزندان و همسرانشان عیدی می دهند و خانم های خانه، غذای خوش طعمی را که به "خرمای شیرین شده" معروف است، آماده می کنند و همگی با هم به هنگام صرف ناهار، روز عید را جشن می گیرند. همچنین مردم پاکستان در این ایام این است که دامادهایی که هنوز عروسی نکرده اند، به همراه خانواده و فامیل برای عروس عیدی می برند. ونیز تازه عروس ها وتازه دامادها به دیدار خانواده های خود می روند. همچنین طبخ غذاها و شیرینی های مخصوص از دیگر رسوم مردم این کشور در عید سعید فطر است.

تعطیلات عید فطر در پاکستان سه روز است و در آن، مدارس و اداره ها تعطیل می شود و همه به تفریح و شادی می پردازند و بیشتر وقت خود را با اقوام و آشنایان می گذرانند.

● عید فطر در هندوستان

مسلمانان کشور هندوستان نیز در روز عید فطر آداب ویژه ای دارند. پس از نماز، بزرگترین فرد خانواده در منزل به انتظار اقوام و آشنایان می ماند و برای پذیرائی از آنها، غذای عید فطر را تهیه می کند. کوچکترها با حلقه های گل به دیدار ریش سفید خانواده می روند و ظهر عید فطر را با هم می گذرانند. در این روز، موسیقی سنتی هندی در کوچه و بازار نواخته می شود و مردم لباس های نو به تن می کنند. در حقیقت نمایش نمادهای سنت و فرهنگ اصیل هندی، بخشی از جشن عید فطر را به خود اختصاص می دهد; به طوری که بدون آن، عید مفهومی ندارد و با آن، رنگ و بوی دیگری می گیرد. از این رو جشن عید فطر، در میان مسلمانان هندی به دلیل سبک خاص فرهنگی که دارند، اندکی متفاوت است.

● عید فطر در ژاپن

مسجد جامع توکیو هر ساله شاهد برگزاری عیدفطر و نماز فطر می باشد. مسلمانان ساکن در توکیوهمه ساله قبل از طلوع آفتاب به سوی مسجدجامع توکیو می آیند تا در نماز فطر شرکت کنند.این مسجد یکی از زیباترین و بزرگ ترین مساجدژاپن به شمار می رود. خادمین و بانیان ودست اندرکاران این مسجد اهل کشور ترکیه می باشند. این مسجد دارای دو طبقه است وحیاطش در طبقه دوم قرار دارد. مسلمانان در هردو طبقه به جماعت می ایستند. امام جماعت مسجد نیز از اهالی ترکیه است و به ترکی صحبت می کند، اما گفته های او به انگلیسی و ژاپنی هم ترجمه می شود. به طور کلی مراسم عید فطر دراین مسجد حدود ۲ ساعت برگزار می شود. پس ازنماز به نمازگزاران صبحانه مفصلی داده می شود وبا شکلات و شیرینی از آنان پذیرایی می شود.مسلمانان در ژاپن که از کشورهای مختلف بانژادهای گوناگون هستند این مراسم را در مسجدبرپا می کنند و آن روز به سرکار نمی روند ومرخصی می گیرند تا در خانه نیز به جشن ادامه دهند.

● عید فطر در چین

منطقه خودمختار (هوی نینگ شیا)بزرگ ترین منطقه مسلمان نشین چین است . ازمیان جمعیت ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار نفری این منطقه ، (هوی ها) یک سوم آن را تشکیل می دهند. بقیه جمعیت این شهر را نیز مسلمانان تشکیل می دهند. این مسلمانان در (نینگ شیا)پیش از سه هزار مسجد ساخته اند. مسجد (تون شین ) یکی از مساجد تاریخی و بزرگ این منطقه است که نماز عید فطر در آنجا برگزار می شود. هنگامی که عید فطر فرا می رسد مقامات این شهربرای تبریک به مسلمانان و دیدار از روحانیان به این مسجد میآیند و نشست های مذهبی برگزارمی کنند و در این منطقه فعالیت های مذهبی منع ندارد و مردم مسلمان می توانند به راحتی درخیابان ها به جشن بپردازند. آنان در خیابان هاشکلات و شیرینی های خانگی پخش می کنند وسپس به دیدن بزرگ ترها می روند و صله رحم انجام می دهند.