سلامتی ارمغان دلار آمریکایی نیست

با وجود صرف هزینه هنگفت, بیماران آمریکایی تنها کمی بیش از ۵۰ درصد به خدمات درمانی که پزشک آنان توصیه می کند, دسترسی دارند

پس از بحثی طولانی با یک پزشک در مورد سیاست‌های سلامت از او خواستم از دیدگاه یک پزشک نظام ایده‌آل پزشکی را تعریف کند. پاسخ او این بود: «تمام افراد اجتماع بتوانند به خدمات مورد نیاز درمانی دسترسی داشته باشند، تنها پزشک و بیمار بتوانند در شرایط خاص در مورد درمان تصمیم‌گیری کنند و هزینه‌های دست‌اندرکاران خدمات درمانی به صورتی معقول بازپرداخت شود.» گذشته از اینکه دست‌اندرکاران خدمات درمانی برای خدمات خود پول دریافت می‌کنند و نباید پولی به آنان بازپرداخت شود، دیدگاه بازپرداخت هزینه‌ها معمولا به سوءمدیریت منجر می‌شود. در ضمن تعریف خدمات مورد نیاز پزشکی تعریفی بسیار وسیع و گنگ است. شاید شکل ایده‌آل این خدمات را بتوان این طور تعریف کرد: «آزادی عمل کامل پزشک و بیمار برای برخورداری از کلیه منابع مورد احتیاج برای درمان بدون نیاز به پاسخگویی و دغدغه برای درمان کیفی بهتر که با هزینه همه افراد اجتماع تامین شود.» ...

شاید بسیاری از کارشناسان با این نظر موافق نباشند و افسوس که بسیاری از تحقیقات نیز به ترویج این نظر منجر شود که با توجه به سیر طولانی تامین هزینه‌های پزشکی و دخالت گسترده بخش خصوصی در این مساله در ایالات متحده استقلال عمل پزشکان در مجموع به نفع جامعه نیست. در تحقیقی که به وسیله الیزابت مک گلین و همکارانش در Rand corporation انجام گرفته و بسیاری تحقیقات از این نوع می‌بینیم با وجود صرف هزینه ملی هنگفت بیماران آمریکایی تنها کمی بیش از ۵۰ درصد به خدمات درمانی که پزشک آنان توصیه می‌کند، دسترسی دارند. در مقاله دیگری از جان ونبرگ و همکارانش که پس از دو دهه تحقیق در اطلس خدمات سلامتی دورتموند چاپ شده، متوجه می‌شویم که در کیفیت خدمات پزشکی و بیمه‌های خصوصی در مناطق مختلف جغرافیایی تفاوت‌های قابل توجهی دیده می‌شود که این تفاوت با شیوع بیماری‌های مختلف، روند کیفی درمان، نتایج بالینی یا میزان رضایت بیمار ارتباطی ندارد. در تحقیقات همچنین آمده هزینه‌های مدیکر (خدمات درمانی سالخوردگان) برای هر فرد بسته به عوامل، نوع بیمارستان و محل‌های مختلف یکسان نیست. به نظر می‌رسد ارتباط نظام‌مندی بین هزینه‌های مدیکر و شاخص کیفی بیمارستان‌های طرف قرارداد مدیکر وجود ندارد.

مسوولان بیمارستان‌ها با دیدن این آمارها می‌گویند با توجه به حق انحصاری بخش خصوصی و ارجحیت پزشکان در خدمت این بخش آنان نسبت به، به کارگیری منابع خدمات درمانی و بالا بردن کیفیت مراقبت و درمان از بیماران دست باز ندارند. به علاوه این مدیران معتقدند با پیگیری بیش از حد نوع هزینه کرد دلارهای مدیکر، پزشکان بیماران خود را به بیمارستان‌های رقیب می‌برند.

شگفت‌ اینکه نه کنگره و نه دست‌اندرکاران درمان توجهی به این تفاوت‌های فاحش درمان ندارند و حتی نسبت به این امر کنجکاوی هم نشان نمی‌دهند. طبق نظر محققان دانشکده پزشکی دورتموند اگر بتوان پزشکانی را که راه‌های گران‌تر درمان را انتخاب می‌کنند به نوعی تشویق به انجام درمان‌های موثر موازی با هزینه کمتر و بدون صدمه به بیماران کرد حداقل درحدود ۳۰ درصد هزینه‌های مدیکر کاهش می‌یابد. گسترش این نگرش می‌تواند به کاهش هزینه‌های بیمه‌های خصوصی و یا افراد غیرسالمند نیز کمک کند.

● بی‌توجهی سوال‌برانگیز

چگونه ملتی که این هزینه‌های سرسام‌آور را می‌پردازند به این تحقیقات بی‌توجه هستند؟ از سوی دیگر نظرات مخالفی هم وجود دارد. برخی محققان معتقدند صرفه‌جویی در هزینه‌های خدمات درمانی به بروز نتایج ضعیف‌تر و به قولی میزان مرگ و میر بیشتر منجر می‌شود. مثلا درست است که ملاحظات اقتصادی در مورد انجام عمل‌های فوری مثل آپاندیسیت هزینه‌ها و ریسک عمل‌های غیرضروری را کاهش می‌دهد، ولی تاثیر در انجام عمل باعث بروز مشکلات دیگر می‌شود و یا با مرخص کردن زودهنگام مادر و کودک بسیاری از بیماری‌هایی که در چند روز اول بروز می‌کنند و تشخیص آنان می‌تواند زندگی فرد را متحول کند از چشم پزشکان پنهان می‌ماند. به هر حال در جامعه آمریکا که تولید ثروت قابل ملاحظه‌ای صورت می‌گیرد، بهتر است این ثروت به جای هزینه شدن برای کالاهای مصرفی مثل اتومبیل یا خانه‌های لوکس‌تر یا لوازم خانگی غیر ضروری برای سلامت افراد جامعه هزینه شود.

● دلارهای بی‌خاصیت

از طرف دیگر بسیاری از منتقدان نظام سلامت آمریکا بر این باور هستند که دلارهای مالیات‌دهندگان آمریکایی که در یک نظام نادرست و گاه برای انجام آزمایش‌های غیرضروری در روند چکاپ یا درمان هزینه می‌شوند، باعث افزایش کیفیت درمان در این کشور نشده است. همچنین به دلیل وجود امکانات قانونی وسیع برای شکایت و تقاضای خسارت که در قوانین آمریکا وجود دارد پزشکان همیشه به دلیل ترس از این نوع قوانین، محافظه‌کارانه عمل می‌کنند و سعی دارند با انجام حداکثر آزمایش‌های ممکن که گاه حتی از دید خود پزشک هم غیرضروری است، امکان هر نوع خطا یا شکایت را به حداقل برسانند. در واقع با اعمال این قوانین سفت و سخت آزادی عمل پزشکان معنی حقیقی خود را از دست می‌دهد. از سوی دیگر پولی که شرکت‌های خصوصی بیمه برای انجام هر آزمایش یا خدمات درمانی به پزشکان پرداخت می‌کنند یکی از عوامل تشویق‌کننده طولانی و مفصل‌تر کردن روند ارایه خدمات درمانی است. شاید بهتر است به عنوان گام اول نوع پرداخت شرکت‌های بیمه خصوصی برای خدمات پزشکی به پزشکان را در معیاری واحد تعریف کرد تا تفاوت‌های این خدمات در مناطق مختلف جغرافیایی کشور در حد امکان کاهش پیدا کند.

طرحی که اکثر سیاستمداران دموکرات پیشنهاد می‌کنند کنترل بیشتر دولت برای درمان و پرداخت‌هایی است که شرکت‌های بیمه خصوصی به پزشکان و بیمارستان‌ها پرداخت می‌کنند. این دیدگاه در واقع نقطه‌نظر تعدیل شده بسیاری از کشورهای پیشرفته صنعتی است که دولت با دخالت در مساله سلامت و درمان و سیاستگذاری‌های خاص قادر شده کل افراد جامعه را زیر پوشش بیمه خدمات درمانی قرار دهد؛ کاری که در آمریکا به عنوان ثروتمندترین کشور دنیا هنوز محقق نشده است. در صورتی که سیاستمداران جناح راست (که بیشتر وابسته به حزب جمهوری‌خواه هستند) با توجه به غلبه تفکر بازار آزاد و عدم مداخله دولت در این بازار معتقدند باید دست بخش خصوصی را باز گذاشت تا قوانین حاکم بر بازار آزاد خود تنظیم‌کننده هزینه‌ها باشد و دولت باید بدون مداخله مستقیم تنها از راه تسهیل رونق اقتصادی و ایجاد مشاغل بیشتر امکان برخورداری افراد جامعه را از خدمات درمانی افزایش دهد. این نظری است که با توجه به بحران دامنگیر اقتصادی فعلی جای صحبت فراوان دارد.

مترجم: مرجان یشایائی