آن لباس که یافت می نشود, آنم آرزوست

وقتی خرید لباس ساده, ساده نیست

با تغییر فصل‌ها نوع لباس همه موجودات از جمله انسان‌ها به نوعی تغییر می‌کند، ‌‌این مسئله اتفاق عجیبی نیست، اتفاق عجیب آن است که در خیلی از مواقع با وجود ‌این همه فروشگاه لباس در اکثر نقاط شهر، باز هم لباس دلخواه خودمان را پیدا نمی‌کنیم، گاهی‌این مسئله به قدری مشکل می‌شود که مجبوریم برای خرید یک لباس چندین روز در بازار بچرخیم! خیلی از جوانان در اصطلاح «ساده پوش» هستند، کار برای‌این عده بسیار سخت‌تر است، ممکن است برای خرید یک شلوار جین که بدون سنگ‌شور، پارگی و چین و واچین‌های عجیب و غریب باشد، ساعت‌ها از‌این مغازه به آن مغازه بروند، خرید تی‌شرت، پیراهن، مانتو و... نیز وضعیت بهتری ندارد، خریدار معتقد است تولیدکننده لباس مناسبی تولید نمی‌کند و تولید کننده هم توپ را توی زمین خریدار می‌اندازد و بر این باور است که ذائقه خریدار تغییر کرده و در واقع این خریدار است که با نوع خرید خود مدل لباس را سفارش می‌دهد، ‌اما واقعا چرا لباس ساده و شیک در بازار به سادگی یافت نمی‌شود، واقعا چرا؟!

● دیوار کوتاه مصرف کننده

«جواد هنرمند» دانش‌آموز دوره پیش دانشگاهی است، خودش می‌گوید حدود ۲ سال است که خانواده‌اش اجازه داده‌اند بدون حضور آن‌ها برای خرید لباس به بازار برود، ‌‌اما با‌این وجود جواد نمی‌تواند لباس دلخواهش را در بازار پیدا کند، او می‌گوید: معمولا لباس دوخته شده نمی‌خرم، بیشتر سعی می‌کنم پارچه مورد علاقه‌ام را به خیاط بدهم تا پیراهن و شلوارم را آن طور که می‌خواهم برایم بدوزد. از او می‌پرسم مگر خیاط چگونه می‌دوزد که در بازار مانند آن وجود ندارد؟ پاسخ می‌دهد: مثلا نوع دوخت جیب‌های شلوار یا ‌اندازه فاق آن تفاوت دارد. او تنها راه حل به دست آوردن یک لباس مناسب را در دوختن آن می‌داند و ادامه می‌دهد: واقعا برای پیدا کردن یک لباس ساده باید حداقل یک جفت کفش پاره کنی و کلی بازار را زیر و رو کنی، مثلا خرید یک تی‌شرت بدون داشتن نشانه یا عکس بزرگ واقعا کار سختی است. البته ‌این را هم بگویم که سفارش لباس به خیاط همیشه مقدور نیست چون باعث می‌شود نسبت به لباس دوخته شده هزینه بیشتری پرداخت کنم.

ریحانه عاطفی دانشجوی حقوق دانشگاه آزاد ‌اما بر ‌این باور است که لباس‌های ساده در اغلب فروشگاه‌های لباس موجود است او می‌گوید: بستگی به ‌این دارد که تعریف ما از سادگی چه باشد؟ به نظر من خیلی از لباس‌های موجود در بازار ساده هستند ‌اما بنا به دلایلی فروشندگان آن‌ها در ویترین و معرض دید قرار نمی‌دهند، معمولا شما خبرنگارها بیش از حد مسائل را بزرگ جلوه می‌دهید وگرنه اوضاع آن قدرها هم که می‌گویید بد نیست.

اما همکلاسی ‌این دانشجو که به اتفاق وی برای خرید لباس به یکی از فروشگاه‌های مرکزی شهر آمده است می‌گوید: به هر حال لباس هر شخص بیانگر شخصیت اوست، واقعیت ‌این است که در محیط دانشگاه یا در محیط کار خیلی از ‌این لباس‌هایی را که در بازار وجود دارد نمی‌توان پوشید، از طرف دیگر وضعیت اقتصادی بسیاری از افراد نیز اجازه نمی‌دهد که چندین دست لباس متفاوت داشته باشند. «نسرین ذاکری» مقصر اصلی را تولیدکننده و مسئولان نظارتی می‌داند و می‌گوید: «چرا تولیدکننده باید ‌این اجازه را داشته باشد که ‌این مانتوی کوتاه، تنگ و نازک را تولید کند و چرا هیچ مسئولی از فروش‌این لباس جلوگیری نمی‌کند؟ واقعا برایم جالب است همین مانتو تا زمانی که پشت ویترین مغازه هست هیچ مشکلی ندارد ‌اما وقتی تن من می‌شود، درست در مقابل همین پاساژ مامور انتظامات یا نیروی انتظامی به من تذکر می‌دهند که خواهرم لباست مناسب نیست!» او ادامه می‌دهد: «اگر ‌این لباس بد است باید با تولیدکننده و فروشنده نیز برخورد شود نه ‌این‌که فقط گریبان مصرف کننده را گرفت به این دلیل که او از همه دم دست‌تر است.»

● وقتی تنها سودآوری مهم است

کمتر فروشنده پوشاکی را می‌توان پیدا کرد که حاضر باشد در باره سوژه گزارش ما صحبت کند، آن‌ها به شدت معتقدند که منطبق با قوانین فعالیت می‌کنند و از حد و مرزی که اتحادیه برای آن‌ها مشخص کرده است پا را فراتر نگذاشته‌اند، البته وقتی از روش‌های دیگری وارد می‌شویم می‌توانیم برخی اطلاعات را کسب کنیم، یک فروشنده شلوار لی می‌گوید: کشش بازار (یعنی میل مخاطب) بیشتر به سمت اجناس خارجی است، برای همین برخی از فروشندگان لباس، کارهای تولید شده در تهران یا مشهد را به نام جنس ترک (محصول ترکیه) معرفی می‌کنند. او که تمایلی به معرفی خود ندارد ادامه می‌دهد: خیلی از البسه موجود در بازار، کالای قاچاق است که چتر بازها از قشم می‌آورند، چون اگر بخواهیم همان لباس را از کارگاه‌های تولیدی خودمان بخریم مجبور هستیم هزینه بیشتری پرداخت کنیم، در واقع «سودآوری بیشتر» فروشنده را به خرید پوشاک قاچاق سوق می‌دهد نه «کیفیت پایین تولیدات داخل». طبیعی است که البسه خارجی انواع متفاوتی دارند و شاید در برخی موارد با سلیقه‌ایرانی نیز همخوانی نداشته باشند با‌این حال جوانان آگاهانه یا ناآگاهانه ‌این لباس‌ها را می‌خرند و ‌این همان چیزی است که فروشنده انتظار دارد.

● تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ‌ایرانی در صنعت پوشاک جدی گرفته نشده است

تولید کنندگان لباس بر‌این عقیده‌اند که «تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه‌ایرانی» در صنعت پوشاک جدی گرفته نشده است. «رضا الف» یکی از تولید کنندگان لباس در تهران است او می‌گوید: در سال‌های گذشته واردات بی‌رویه اجناس چینی با قیمت و کیفیت پایین، باعث ورشکست شدن بسیاری از تولید کنندگان و خیاطان شده است، چرا که به عنوان مثال خرید یک دست کت و شلوار چینی تنها به‌اندازه پول دوخت یک کت و شلوار هزینه دارد و طبیعی است که قشری از خریداران که تنها «قیمت کالا» ملاک خرید آن‌هاست به خرید البسه چینی روی آورند. وی هم‌چنین درباره سهم تولیدکننده در بدعت‌گذاری و ترویج انواع نامناسب لباس می‌گوید: تولیدکننده نقش پر رنگی ندارد، در واقع‌این مردم هستند که با اسقبال از یک نوع خاص به تولیدکننده سفارش می‌دهند، در زمینه پوشاک بارها دیده‌اید که لباس‌هایی وارد بازار می‌شود ولی به دلیل استقبال نکردن خریدار، دیگر به تولید نمی‌رسند. مانند تی‌شرت‌هایی که عکس مفاخر ایرانی داشتند و یا منقش به ابیات شاعران نامی این سرزمین بودند. به عقیده وی اگر فرهنگ استفاده از کالای‌ایرانی در بین مردم نهادینه شود و مسئولان نیز از تولید کنندگان‌ایرانی حمایت کافی کنند مسائل جنبی از جمله ترویج انواع نامناسب پوشاک نیز خود به خود حل خواهد شد، چرا که تولیدکننده دیگر نگران فروش کالای خود نیست و تنها به کیفیت می‌اندیشد.

نویسنده: سعید برند