استرس اگزما را تشدید می‌کند؟

مواجه شدن با بیماری، استرس‌زاست. این بیماری هرچه باشد و با هر علامتی خود را نشان داده باشد، فرد را نگران می‌کند.

«چند ماه پیش دچار یک ضایعه پوستی شدم که در فواصل کوتاهی در نقاط مختلف بدنم پدیدار شد و پس از مراجعه به پزشک فهمیدم که هنوز بیماری‌ام را به‌طور قطعی تشخیص نداده‌اند...

دکتر به من گفت که به بیماری‌های پسوریازیس و اگزما مشکوک است و چند هفته بعد، بعد از نمونه‌برداری، معلوم شد که بیماری‌ام اگزماست و اگرچه خطرناک نیست اما نگاه‌های گاه‌وبیگاه این و آن به زخم‌هایی که روی دستانم دیده می‌شود، آزارم می‌دهد و استرسم را بیشتر می‌کند؛ این در حالی است که دکترم گفته استرس بیماری‌ام را تشدید می‌کند...» این مقدمه ایمیل یکی از مخاطبان «سلامت» بود که ممکن است مشکل شما هم باشد.

مواجه شدن با بیماری، استرس‌زاست. این بیماری هرچه باشد و با هر علامتی خود را نشان داده باشد، فرد را نگران می‌کند. به‌خصوص که با وجود استرس و نگرانی، باید برای تشخیص مشکلش به انواع کارهای ضروری مانند انجام‌ آزمایش، عکسبرداری، سونوگرافی یا همانند این آقای جوان نمونه‌برداری تن دهد. همه این اقدام‌های تشخیصی ضروری دلهره‌آورند و در نهایت تازه به نقطه‌ای می‌رسد که پزشک بیماری را تشخیص می‌دهد و شروع می‌کند تا قدم به قدم درمان‌ها را اجرا کند. بحث مهم‌تر این است که گاهی تشخیص بیماری برای فرد خوشایند نیست. مثلا ممکن است بیمار دچار بیماری‌ مزمنی باشد که مجبور شود شیوه زندگی با آن را بیاموزد. شاید این آقای جوان خوشحال باشند که به پسوریازیس، که یکی از تشخیص‌های احتمالی ایشان بوده و رد شده، مبتلا نبوده‌اند اما بعد متوجه شده‌اند اگزما هم درمان قطعی ندارد و باید مانند بسیاری بیماری‌ها تحت‌کنترل و مراقبت قرار گیرد. این آقای جوان باید مراقب باشد و غذاها، محیط‌ها و مواد محرک را بشناسد و از آنها بپرهیزد و شاید همین موضوع، استرس و نگرانی مزمن و دائمی را در زندگی او تزریق کند. اتفاقا همین استرس بدترین محرک برای تشدید علایم بیماری‌های پوستی از جمله اگزماست.

به نظر من ایشان باید برای افزایش مهارت‌های زندگی به‌خصوص مدیریت استرس اقدام کنند و به نگاهی که اطرافیان به ضایعه‌های پوستی‌شان دارند، حساسیت نشان ندهد. اگر زندگی با اگزما را بیاموزند همان‌طور که یک دیابتی زندگی با بیماری‌اش را می‌پذیرد و می‌آموزد، با وجود این بیماری‌ هم می‌توانند از زندگی لذت ببرند و بیماری محدودشان نخواهد کرد.

دکتر پروین منصوری

متخصص پوست و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی تهران