استان آذربایجان شرقی

آذربایجان شرقی در مرکز سرزمین آذربایجان جنوبی قرار میگیرد آذربایجان شرقی بین مدارات ۳۶º ۴۵′ و ۳۹º ۲۶′ عرض شمالی و نصف النهارات ۴۵º ۵′ و ۴۸º ۲۲′ طول شرقی قرار دارد

آذربایجان شرقی در مرکز سرزمین آذربایجان جنوبی قرار میگیرد. آذربایجان شرقی بین مدارات ۳۶º/۴۵′ و ۳۹º/۲۶′ عرض شمالی و نصف النهارات ۴۵º/۵′ و ۴۸º/۲۲′ طول شرقی قرار دارد .آذربایجان شرقی در شمال در طول ۲۰۰ کیلومتر با جمهوری آذربایجان و۳۵ کیلومتر با جمهوری ارمنستان هم مرز می باشد که توسط رود مرزی ارس از آنها جدا می شود .

در حال حاضر روابط همجواری با جمهوری آذربایجان از محورهای جلفا و خداآفرین وبا ارمنستان از طریق اوزال انجام می گیرد، که در این میان محور جلفا از اهمیت استراتژیک خاصی بر خوردار است.

آذربایجان شرقی در غرب و جنوب غربی خود در طول ۴۲۰ کیلومتر با آذربایجان غربی هم مرز می باشد . وحدت قومی وفرهنگی وجغرافیایی وپیوستگی های اقتصادی سبب شده است که این استان بیشترین سهم را در همجواری داشته باشد .این روابط از طریق ۵ محور مرند- بازرگان ، مرند- خوی، شبستر- سلماس، بناب- میاندوآب و محور دریاچه ارومیه انجام می گیرد .

استان زنجان نیز در طول ۱۴۵ کیلومتر جنوب این استان را می پوشاند .رشته کوههای البرز، زاگرس و مرکزی در این منطقه به هم پیوسته‌اند. سهند از مهم‌ترین ارتفاعات استان است. سهند با ۳۷۰۷ متر ارتفاع توده عظیم آتشفشانی است که قلل زیبای آن منظر جنوبی شهر تبریز را بوجود می آورد.کوههای اربط یا تخت سلیمان جنوبی ترین عارضه توپوگرافیک استان می باشد که از دامنه های جنوبی سهند شروع شده وبه سمت جنوب کشیده است.

تنوع شرایط اقلیمی وآب و هوا در مناطق مختلف این استان مشخصه بارز وضعیت طبیعی آن است . استان از لحاظ اقلیمی تحت تاثیر آب و هوای مدیترانه ای قراردارد به طوری که قسمت عمده ای از آن را اقلیم نیمه خشک وسرد، مناطقی از آن را اقلیم نیمه مرطوب سرد وقسمت دیگررا اقلیم نیمه خشک ومعتدل قرار گرفته است.

این استان دارای ۱۹ شهرستان، ۴۲ شهر، ۳۸ بخش، ۱۳۳ دهستان و ۳۱۴۹ آبادی است. شهرستانهای آن عبارتند از: اهر، بستان آباد، بناب، تبریز، سراب، سهند، شبستر، کلیبر، مراغه، مرند، میانه، هریس، هشترود، آذرشهر، اسکو، جلفا، ملکان، چاراویماق و ورزقان و مرکز آن تبریز است.

جمعیت استان آذربایجانشرقی در سال ۱۳۷۵ حدود ۳۳۲۵۵۴۰ نفر ذکر شده است. ۵۵ درصد مردم در شهرها و بقیه در روستاها زندگی میکنند.

تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی ۱۴۶۰۰۰۰ نفر جمعیت دارد. این استان در گذشته دومین قطب صنعتی کشور بود و اکنون نیز یکی از قطبهای مهم صنعتی کشور بشمار می‌آید.اکثر مردم استان ترک بوده و به زبان ترکی آذربایجانی تکلم می‌کنند ولی در عین حال گروهای قومی دیگر چون ارامنه نیز در تبریز زندگی می‌‌کنند.

مذهب اکثر مردم مسلمان شیعه هست و تعدا کثیری پیرو مذهب علوی یا اهل حق هستند. ایلهای افشار در مناطق شمال دریاچه ارومیه ایلات شاهسون در ییلاقهای سبلان و سهند این استان سنت دیرینه کوچ را ادامه می‌‌دهند.

صنایع بزرگی چون ماشین سازی و تراکتورسازی تبریز سبب شده که این کانون مهم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شود.این استان از کانون‌های مهم صنایع دستی کشور نیز به شمار می‌رود.

قالی بافی ازصنایع دستی مهم منطقه است. علاوه برآن این استان دارای معادن متعددی مانند مس، شن و ماسه و نمک و ذغال سنگ و ... نیز هست. در ضمن این منطقه،منطقه‌ای مناسب و مستعدی برای کشاورزی و زراعت هم هست. این استان از مناطق مستعد، دام پروری آذربایجان جنوبی هم بشمار می‌رود.

بندر شرفخانه، بندر آغ گنبذ، بندر حماندو،دریاچه قوری گؤل و رودخانه‌ها و تالابها و چشمه هاو جزیره‌ها و آبشارهای متعدد مراکز مهم توریستی آذربایجان جنوبی محسوب میگرددکاخ شهر داری تبریز، ساختمان شاهگلی، بقایای عمارت ربع رشیدی، قلعه جمهور، قلعهٔ پشتو، پل دختر، خانه مشروطیت و دژ ویل‌ها ومسجد جامع تبریز، مسجد کبود و مسجد ارگ تبریز در میان آثار تاریخی استان بشمار میاید .

آذربایجان شرقی و مخصوصا مرکز آن یعنی تبریز فرهیختگان بسیاری را در دامان خود تربیت کرده است که از میان آنها میتوان به ملا بابا مازید،خواجه عبدالرجیم آجابادی،شیخ حسن،عبدالقدیر نخجوانی،ملا احمد هراتی،هاشم تبریزی،خاقانی شروانی،اسد طوسی،فریابی،قطران تبریزی،شیخ محمد خیابانی،ستارخان و شهریار اشاره ورزید.

در مجیط وحش آذربایجان شرقی حیواناتی از قبیل خرس،روباه،گراز و خرگوش زندگی میکنند.