جنگ بد است

بسیاری از صاحب نظران معتقدند روزنامه نگاران آمریکایی نقش زیادی در آغاز جنگ خونین آمریکا و کانادا در قرن ۱۹ میلادی داشتند. این روزنامه‌ها با بزرگ نمایی اختلافات پیش آمده و …

بسیاری از صاحب نظران معتقدند روزنامه نگاران آمریکایی نقش زیادی در آغاز جنگ خونین آمریکا و کانادا در قرن ۱۹ میلادی داشتند. این روزنامه‌ها با بزرگ نمایی اختلافات پیش آمده و دامن زدن به آنها هیزم به آتش کشمکش‌های پیش آمده بین دو دولت افکنده و باعث شکل گیری جنگ شدند.

بعد از جنگ اول خلیج فارس بود که این نحوه عملکرد رسانه‌ها مورد انتقاد وسیع جمعی از روزنامه نگاران و فعالان حقوق بشری قرار گرفت که خود را روزنامه نگاران صلح لقب داده بودند. آنها معتقد بودند که رسانه‌ها باید دست از این شیطنت‌های خواسته یا ناخواسته برداشته و به جای اینکه با تکیه شدید بر عنصر برخورد ذائقه مخاطبان خود را به سوی جنگ و نزاع سوق دهند روند معکوس را طی کرده و سعی کنند آتش نزاع بین انسان‌ها را خاموش کرده و به جای جنگ بر طبل صلح بکوبند. این صاحب نظران به رسانه‌ها توصیه می‌کنند برای رسیدن به این هدف ۴ کار را انجام دهند.

۱) راه حل گرا بودن: روزنامه نگاران به جای پرداختن شدید به اخبار بین نزاع دو طرف درگیری به بیان راه حل‌های کارشناسانه‌ای بپردازند که می‌تواند به این خصومت‌ها پایان دهد. آنها از گفت‌وگوهای سازنده و پادرمیانی دیگران حمایت کرده و سعی در وادار نمودن دیگران به مداخله صلح ْآمیز بین طرفین تخاصم کنند.

۲) فرآیند مدار بودن: روزنامه نگاران باید تحلیل تاریخی درستی به وقایع مختلف داشته باشند و با پرهیز از پرداختن خبری صرف به رویدادها و اسیر هیجانات شدن، ریشه‌های نابسامانی‌های بشری را پیدا کرده و به صلح دامن بزنند. آنها ریشه‌های تاریخی این اختلافات را بررسی کرده و به ارائه راه حل‌های اساسی برای آن می‌پردازند بدون اینکه ذهن مخاطبان خود را با پرداختن صرف کشتار بین آدم‌ها بیازارند.

۳) حقیقت گرایی: روزنامه نگار صلح باهوش و با درایت است. او به خوبی می‌داند که طرفین نزاع با انواع دروغ و بزرگنمایی واقعیت‌ها در تلاش برای هر چه بدتر نشان دادن طرف مقابل خود هستند و با این کار مردمان خود را علیه کشوری دیگر بسیج کرده و ریسک برخوردهای بی‌رحمانه خود را با شهروندان طرف مقابل کاهش داده و رفتار غیر انسانی خود را راحت‌تر توجیه می‌کنند. برای همین دقت زیادی در استفاده از اخبار منتشره توسط طرفین درگیری به خرج می‌دهد چرا که به خوبی می‌داند ممکن است تعداد کشته‌های یک حمله هوایی از سوی یکی از طرفین ۱۰۰۰ نفر اعلام شود تا این امکان را برای حمله متقابل فراهم کند حال آنکه این حمله ۱۰۰ کشته هم بر جا نگذاشته باشد.

۴) توجه به رنج‌های بشری: روزنامه نگار صلح به شدت نگران حال شهروندان است. او فراتر از آتش مسلسل و توپ‌ها یا بمباران هواپیما به رنج‌هایی توجه می‌کند که شهروندان عادی پشت جبهه‌ها را اسیر خود کرده است. او به همین خاطر به مصاحبه و گفت و گو با شهروندانی می‌پردازد که جنگ عزیزان آنها را گرفته یا آنها را از هستی ساقط کرده است. روزنامه نگاران صلح با این کار خود افکار عمومی را علیه جنگ وجنگ‌طلبی بسیج کرده و‌شانس بیشتری برای پایان جنگ فراهم می‌آورد.

محسن غضنفری