تاملی بر انتقادهای اخیر از دانشگاه ها و دانشجویان

آیا در نگاه این بزرگواران ریشه تمام این مشکلا ت فرهنگی و اجتماعی در دانشگاه هاست آیا این انتقادات سرآغاز طرح جدیدی است که سیاستگذاران امور آموزشی را به ایجاد تغییرات گسترده در دانشگاه ها فرا می خواند شاید طرح مساله بدین گونه مناسب تر باشد که منتقدان وضع کنونی دانشگاه ها چه نقشی برای مراکز آموزشی در شکل گیری فرهنگ عمومی قائلند

انتقاد اخیر امام جمعه موقت تهران از فضای دانشگاه‌ها و تذکار آنها بر <تبدیل دانشگاه و درس به عیاشی و رفیق‌بازی-> بر اساس آنچه در گزارش‌های خبری آمده بود-اگر بنایش نصیحت جوانان است، نصیحت را جامعه دانشگاهی با دل و جان می‌پذیرد اما اگر جریانی قصد دارد هر از گاهی جامعه دانشگاهی را زیر سوال ببرد و این اظهارات با هدف دیگری صورت می‌گیرد باید دید آن هدف چیست؟ به هر حال در کلیه نهادهای اجتماعی انحرافاتی دیده می‌شود که قابل تعمیم به رفتار کل آن جامعه نیست و نمی‌تواند مبنای حملا‌ت تند علیه دانشگاه‌ها باشد و اصولا‌ چنین تعابیری زیبنده تریبونی چون نماز جمعه و فضای دانشگاهی نیست.

آیا در نگاه این بزرگواران ریشه تمام این مشکلا‌ت فرهنگی و اجتماعی در دانشگاه‌هاست؟ آیا این انتقادات سرآغاز طرح جدیدی است که سیاستگذاران امور آموزشی را به ایجاد تغییرات گسترده در دانشگاه‌ها فرا می‌خواند؟ شاید طرح مساله بدین گونه مناسب‌تر باشد که منتقدان وضع کنونی دانشگاه‌ها چه نقشی برای مراکز آموزشی در شکل‌گیری فرهنگ عمومی قائلند.

اگر انتقادات آقایان به مسائل فرهنگی و وضعیت فرهنگی دانشگاه‌هاست، باید توجه داشته باشند که اساس مسائل فرهنگی در کشور ما در جایی دیگر سامان می‌یابد و هیچ‌یک از دستگاه‌های تبلیغاتی و فرهنگی کشور در دست دانشگاه قرار ندارد. اگر فرهنگ عمومی جامعه دچار مشکل است و اشتباهی در آن دیده می‌شود باید دید مبانی آن چیست. سرچشمه برخی رفتارها و پوشش‌های نامناسب و مغایر با اسلا‌م در درون دانشگاه‌ها نیست؛ چرا که دانشگاه نیز صرفا یکی از مراکز اجتماعی محسوب می‌شود. ‌ ‌ انتقاد آقایان و خطبای محترم جمعه از وضعیت فرهنگی دانشگاه‌ها در واقع اعتراض و انتقاد از خود است؛‌چرا که امروز تلویزیون، محراب و منبر و وعظ و خطابه در شهرهای بزرگ و کوچک و روستاهای سراسر کشور در دست خودشان است. اگر فرهنگ عمومی کشور مشکلی دارد، باید بررسی شود و سهم دانشگاه‌ها نیز در شکل‌دهی به فرهنگ کشور مشخص شده و روشن شود که دانشگاه‌ها تا چه میزان خطاکارند. با این حال دانشگاه‌ها تاکنون هم کم با مشکلا‌ت مواجه نبوده‌اند، پس بهتر است برای زیر سوال بردن، بسیاری از جاهایی را که مشکلا‌تی مهم‌تر و اساسی‌تر دارند زیر سوال ببرند. ‌

آنچه بنده به عنوان یک معلم دانشگاهی دیده‌ام این است که دانشگاه‌ها در حال خدمات ارزنده‌ای به جامعه هستند که آثار و برکات آن به وضوح در جامعه اسلا‌می ما مشهود است و اگر آقایان مرتب در رسانه‌ها به پیشرفت‌های علمی کشور می‌بالند، محصول همین دانشگاه‌هاست. تمام نیروی انسانی که در بخش‌های گوناگون کشور در حال کار و تلا‌ش هستند، فارغالتحصیلا‌ن همین دانشگاه‌هایی هستند که مورد انتقاد آقایان هستند؛ از سویی در مراحل گوناگون دفاع از انقلا‌ب و جهاد و جنگ همواره دانشگاه‌های کشور پیشگام بوده‌اند و اگر امروز که آن روزها گذشته می‌خواهیم آنها را به دست فراموشی بسپاریم بحث دیگری است. دانشگاه‌ها خدمات‌شان به کشور بیش از این است که بتوان آنها را برشمرد و این امر بر هیچ فرد خبیر منصفی پوشیده نیست و قطعا آقایان هم به این مساله عنایت دارند.

دانشجو جوان است و مسائل را می‌بیند و بر این اساس ممکن است جایی هم منتقد باشد. آقایان به سخنان جوانان به عنوان سرمایه‌های عظیم انقلا‌ب گوش دهند و طبق فرموده قرآن کریم، بهترین سخن را برگزیده و طبق آن رفتار و عمل کنند. با چند انتقاد سیاسی جامعه دانشگاهی نباید دانشگاه را بی‌دین خواند؛ اتفاقا انتقادات جامعه دانشگاهی را باید نشانه دلسوزی آنها برای نظام و انقلا‌ب دانست. جوانان ما پس از دوره متوسطه وارد دانشگاه می‌شوند و در دانشگاه با مسائل سیاسی و اجتماعی به صورت علمی آشنا می‌شوند و ممکن است انتقاداتی هم به برخی عملکردها داشته باشند. ‌

قطعا آقایان چنین انتظار ندارند فرزندانشان درس بخوانند ولی چیزی نفهمند. سرمایه عظیم انقلا‌ب را نباید به باد فنا داد؛هر کس ظهر‌ها هنگام نماز ظهر به دانشگاه بیاید و سری به نمازخانه‌ها بزند، خواهد دید که نمازخانه‌ها چگونه پر و خالی می‌شود و چه کسانی در نمازخانه‌ها حضور می‌یابند. عمل فرزندان ما در دانشگاه‌ها تابعی از محیط اجتماعی است و اگر مشکلی هم دیده می‌شود،‌ کم‌لطفی است که آن را بر سر جامعه دانشگاهی خراب کنیم و در سخنرانی‌ای با وسعت خطبه‌های نماز جمعه، دانشگاه و فرزندان را متهم کنیم. انتقاداتی از قبیل روابط آزاد دختر و پسر در دانشگاه‌ها و مسائل اخلا‌قی باید معطوف به این واقعیت باشد که دختران و پسران دانشجوی ما به دور از فرهنگ عمومی حاکم بر جامعه عمل نمی‌کنند، اگر بعضا رفتار جوانان ما در دانشگاه‌ها دچار تحولی شده، ناشی از تحولا‌ت ایجاد شده در فرهنگ عمومی جامعه است. ‌

مسوولین امور،دلسوزان و آقایان در جایگاه پیران معتمد، مؤمن و عاقل و دلسوز بیایند،‌ بنشینند و به سخنان و دغدغه‌های دانشجویان به عنوان سرمایه‌های عظیم انقلا‌ب گوش کنند. بهتر این است که پنج نفر عالم عاقل باتجربه را به دانشگاه‌ها بفرستیم تا به صورت علمی و در گفت‌وگو با اساتید و دانشجویان بررسی کنند که چه چیزهایی عوامل نگرانی در دانشگاه‌ها محسوب می‌شوند.

نجفقلی حبیبی