تجارت آب جای تجارت نفت را می گیرد

دیگر اوپك را فراموش كنید كارشناسان می گویند كارتل بعدی دنیا سازمانی از كشورهای صادركننده آب است نه نفت

بعضی تری اسپراگ را یك احمق می‌دانند و بعضی دیگر نابغه. اما حقیقت آن است كه او به پركردن كیسه‌های غول‌پیكر اقیانوس پیمایی اعتقاد دارد كه آب را به مناطق كم آب حمل می‌كند و تشنگی مردم این مناطق را برطرف كرده و شاید به برقراری صلح كمك كند.اگر این كار به نظر مسخره می‌آید، از یاد نبریم كه كمتر از 5/2‌درصد از آب‌های دنیا آب تازه و نوشیدنی است. این منبع و منشا حیات در معرض خطر آلودگی، بیماری‌های آبی و تغییر الگوی بارش در اثر گرم شدن زمین قرار دارد. این حقایق كه در نتیجه تحقیقات جهانی به دست آمده، نشان می‌دهد كه دنیا در آینده‌‌ای نزدیك صحنه رقابت شركت‌‌‌ها و كشورها برای به دست آوردن آب و دسترسی به آن خواهد شد.دیگر اوپك را فراموش كنید.كارشناسان می‌گویند: كارتل بعدی دنیا سازمانی از كشورهای صادركننده آب است نه نفت. بعضی دیگر از كارشناسان خصوصی‌سازی محلی آب را برای آینده جهان خطرناك دانسته و می‌گویند، با این كار دسترسی به آب برای كشورهای فقیر یا مردم فقیر كشورها محدود و دشوار می‌شود. آب طلای آبی و بسیار ارزشمندی است. یك مقام كانادایی و از مسوولان آب این كشور می‌گوید: در آینده‌ای نزدیك شاهد جنبشی جهانی برای تصرف مناطق آبی و دسترسی به آب تمیز و نوشیدنی خواهیم بود، همان‌طور كه درباره نفت شاهد بودیم. قرن آینده قرن آب است.نشانه‌های تمایل شركت‌ها به سرمایه‌گذاری در آب در حال ظهور كردن است.انگلیس كه با كمبود آب مواجه، در حال بررسی طرح خطوط لوله آب است تا آب اسكاتلند را به انگلیس منتقل كند. تركیه هم قرار است در طرحی مشابه به اروپای مركزی و قبرس، یونان، مصر و مالت آب بفروشد.كیسه‌های غول‌پیكر آب آقای اسپراگ هم مورد توجه قرار گرفته‌‌اند. این تاجر كالیفرنیایی در تلاش است كاخ سفید را متقاعد كند ابتدا از طریق پر كردن 20 تا 30‌كیسه از <كیسه‌های اسپراگ> از آب تركیه و فرستادن آن برای فلسطینی‌ها و اسرائیل، میانجیگری در صلح خاورمیانه را آغاز كند. او می‌گوید، هزینه انتقال چند صد مایلی آب از این طریق كمتر از یك پنی در هر بشكه است.در اواخر دهه ۱۹۹۰، شركت حمل و نقل آب آكواریوس، اولین شركتی بود كه این كیسه‌‌‌‌های غول‌پیكر را برای حمل آب و صادرات آن انتخاب كرد تا از این طریق به جزایر یونان آب منتقل كند.در سال ۲۰۰۰، یك شركت دیگر با نام نوردیك، شروع به استفاده از این كیسه‌ها برای حمل ۵‌میلیون بشكه آب كرد. این حجم آب ۱۰‌برابر محموله شركت آكواریوس بود و از تركیه به شمال قبرس می‌رفت.تركیه برای فروش آب به اسرائیل بی‌میل نیست و دو طرف مشغول بحث درباره قیمت و شیوه انتقال آن هستند.اسپراگ می‌گوید، در آن منطقه، آب موضوع حساس و حیاتی است. وقتی كشورها از نظر آب به استقلال برسند، خیلی از مشكلات حل می‌شود.صادركنندگان دیگر آب از شیوه‌های حمل و نقل دیگری استفاده می‌كنند. نیاز بیش از ۵۰‌كشور دنیا به آب، صادرات این مایع حیات را پررونق كرده است. در بسیاری از این كشورها آب یا كافی نیست، یا آلوده است یا اصلا وجود ندارد.یك شركت صادرات آب در ونكوو كانادا حق انحصاری برداشت ۸/۴‌میلیارد بشكه آب در سال از یخچال‌های طبیعی را به مدت ۳۰‌سال از شهر ستیكا در آلاسكا به دست آورده است. این شركت در فكر صادرات این آب به آسیا و خاورمیانه است. در ماه سپتامبر این شركت اعلام كرد، پایگاه حمل و نقلی را در شهر ستیكا ساخته است كه قادر به انتقال ۵۰هزارتن آب است. آب‌های بطری شده یكی دیگر از چالش‌های آینده است. تجارت این آب روبه رونق است و فروش آن در دهه گذشته در سراسر جهان به ۵۰میلیارد دلار رسیده است و سالانه ۱۰درصد رشد می‌كند. در گزارش دو سالانه <آب جهان> كه توسط چند نویسنده و ناظر بین‌المللی تهیه شده آمده است، تنها 10كشور در سال گذشته نزدیك به 29میلیاردبشكه از آب‌های بطری شده را مصرف كرده‌اند.نكته قابل توجه این است كه رشد فروش آب‌های بطری شده بیشتر در كشورهای در حال توسعه دیده می‌شود. مثلا مصرف چین بین سال‌های1997و2002،‌ چهار برابر شده و به 6/2میلیاردبشكه رسیده است. با پول همین مقدار آب می‌توان برای بقیه مردمی كه از این آب استفاده نكرده‌اند، آب خرید.اما نشانه‌هایی وجود دارد حاكی از اینكه بعضی كشورهای در حال توسعه میلیون‌ها دلار پول مورد نیاز برای هزینه در زیرساخت‌های آب تمیز را آماده نكرده‌اند. این كشورها به جای آماده سازی و سرمایه‌گذاری این پول بیشتر به بخش خصوصی تكیه كرده‌اند كه آب پاكیزه و قابل شرب را سریع‌تر از سیستم‌های عمومی و دولت، به مناطق نیازمند می‌برد، البته هزینه این كار هم بالاتر است. عدم دسترسی به آب تمیز قابل شرب جان 35میلیون‌نفر را در دهه آینده تهدید می‌كند.این تهدید و دورنمای نگران كننده وضعیت آب در جهان، در كنار احتمال ایجاد یك كارتل آبی همچون كارتل نفتی، احتمال درگیری‌های محلی بر سر استفاده خصوصی از منابع آب را هم دامن زده است. یكی از نمونه‌های این درگیری كه از هم‌اكنون آغاز شده اختلاف بر سر آب زیرزمینی در آمریكا میان شركت‌های آب بطریی و شهروندان محلی است. صنعت آب بطری شده می‌گوید كه مورد بی‌عدالتی واقع شده، اما مدافعان حفظ و حفاظت از منابع آب زیرزمینی نظر دیگری دارند.شركت‌های آب بطری شده، بخش خصوصی، شركت‌های حمل و نقل و خطوط لوله كشی از هم‌اكنون دست به كار شده‌اند. سازمان ملل هم برای طراحی سیستمی برای دسترسی به آب به عنوان یك حق بشری تحت فشار قرار دارد.