زنگ انشا پرورش خلاقیت و آموزش قواعد

فکر می کنید فقط دانش آموزان ما هستند که از زنگ انشا فرار می کنند و آن را دوست ندارند نه این طور نیست تقریبا اکثر دانش آموزان در کشورهای مختلف, چنین حسی را نسبت به این درس دارند و می خواهند ساعات انشا را با کار دیگری بگذرانند

فکر می‌کنید فقط دانش‌آموزان ما هستند که از زنگ انشا فرار می‌کنند و آن را دوست ندارند؟ نه این طور نیست؛ تقریبا اکثر دانش‌آموزان در کشورهای مختلف، چنین حسی را نسبت به این درس دارند و می‌خواهند ساعات انشا را با کار دیگری بگذرانند.

در حقیقت در کنار پیشرفت فناوری و تغییر زندگی در این دوران، بسیاری از کارهای سخت گذشته، آسان شده است، اما نوشتن همچنان سختی های خودش را دارد و برای خیلی ها یکی از سخت ترین کارهاست. به همین دلیل هم اغلب دانش آموزان همچنان همان حس قدیمی را نسبت به این درس دارند و خیلی به آن علاقه نشان نمی دهند. معلم ها و مسئولان مدارس اما در کشورهای مختلف به فکر افتاده اند بچه ها را بیش از پیش به این درس علاقه مند کنند. آنها می دانند نوشتن انشا نه تنها از نظر آموزش و تقویت نکات زبانی به نفع بچه هاست که حتی می تواند به رشد بهتر فکری، پرورش خلاقیت و افزایش دانش آنها نیز کمک کند.

● انشا نمی نویسند؛ داستان می گویند

بچه هایی که تازه وارد مدرسه شده اند و نمی توانند خوب بخوانند یا بنویسند، معمولا به همین بهانه، استفاده از کلمات و جمله سازی را نادیده می گیرند و تا زمانی که کسی از آنها نخواهد، چنین کاری نمی کنند. علاوه بر بچه ها، پدر و مادرها و مربی های شان هم تصور می کنند آنها قادر به استفاده از کلمات نیستند. در حالی که امروزه در کشورهایی مانند انگلستان، آمریکا، فرانسه و آلمان از همان سال های ابتدایی به فکر پرورش این مهارت هستند و به بچه ها ـ حتی وقتی نمی توانند بنویسند ـ می آموزند چطور با استفاده از کلمات، نظرات شان را بیان کنند. به همین دلیل در دوره های پیش از دبستان، عکس هایی در اختیار کودکان قرار می گیرد تا با استفاده از آنها و همین طور کلماتی که معلم در اختیارشان می گذارد، داستانی بسازند و آن را برای بقیه تعریف کنند. زمانی که مهارت نوشتن را به دست می آورند هم باید با استفاده از حداقل ۸۰ کلمه داستانی را بنویسند و بخوانند.

معلم ها هم برای ارزیابی نوشته های بچه ها به دو موضوع اساسی توجه می کنند؛ محتوای متن و زبان آن. به این معنی که از نظر محتوا دانش آموز باید بتواند بتدریج داستانش را با استفاده از کلمات مناسب پیش ببرد و پرورش دهد تا متن قابل فهم و منطقی باشد و از نظر زبانی هم باید قواعد دستوری، املای صحیح کلمات و نقطه گذاری مناسب را رعایت کند و متنی روان و آسان بنویسد.

● نرم افزاری برای انشانویسی

این روزها تعداد زیادی از بچه ها تلفن همراه، لپ تاپ یا تبلت دارند و با آنها سرگرم می شوند. با استفاده از این لوازم بچه ها به راحتی می توانند بازی کنند، فیلم ببینند یا به موسیقی گوش دهند در حالی که علاوه بر اینها، کارهای دیگری هم می توان با استفاده از این لوازم انجام داد. به همین دلیل هم امروزه در کشورهای اروپایی نرم افزارهای خاصی را طراحی کرده و در اختیار دانش آموزان گذاشته اند تا به کمک آن بتوانند بهتر و راحت تر انشا بنویسند. این برنامه ها قدم به قدم به بچه ها می آموزد چطور درباره موضوعی مشخص مطلب بنویسند. البته این نرم افزار بچه ها را به استفاده از کلمات و شیوه ای خاص مجبور نمی کند و اجازه می دهد آنها خلاقیت شان را به کار گیرند و فقط راهنمایی های لازم را به آنها ارائه می کند.

● موضوعات دوست داشتنی برای نوشتن انشا

تقریبا اکثر بچه ها از زنگ انشا و نوشتن درباره موضوعی مشخص بدشان می آید و برای همین هم سال ها پس از فارغ التحصیل شدن، بدترین خاطراتی که از مدرسه دارند به این درس مربوط می شود، اما تا به حال فکر کرده اید چرا اکثر دانش آموزان از زنگ انشا دل خوشی ندارند؟

یکی از معلم های چینی نظر جالبی دارد و می گوید: انشا تنها درسی است که بچه ها برای نوشتن آن باید به موضوعات مختلف فکر کرده و آنها را تجزیه و تحلیل کنند. علاوه بر این، ممکن است مجبور شوند به مواردی توجه نشان دهند که هیچ علاقه ای هم به آنها ندارند و برای همین به شیوه های مختلف از نوشتن انشا فرار می کنند. در حالی که او روش دیگری را در کلاس هایش به کار گرفته و با استفاده از سوژه های جذاب و دوست داشتنی برای بچه ها، زنگ انشا را به یکی از هیجان انگیزترین درس ها تبدیل کرده است.

چنین شیوه ای در بسیاری از کشورهای پیشرفته نیز به چشم می خورد و معلم ها برای تشویق بچه ها به نوشتن، سوژه های متعددی را انتخاب می کنند و به آنها مناسب با حال و شرایطشان یکی را پیشنهاد می دهند.

● انتخاب دانشجو براساس نوع نوشتار

در کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا نوشتن مطالب کوتاه یا همان انشانویسی در مدرسه ، از بخش های مهم و اساسی سیستم آموزشی است و بچه ها از همان دوره ابتدایی این مهارت را می آموزند و تمرین می کنند. البته در این کشور علاوه بر آموزش نکات و قواعد دستوری، بچه ها با نوشتن درباره موضوعات مختلف خلاقیت شان را هم پرورش می دهند و نحوه تفکر صحیح را می آموزند. دانش آموزان پس از پشت سرگذاشتن دوره ابتدایی و زمانی که به دوره متوسطه راه پیدا می کنند نیز با قوانین و روش های پیشرفته تری آشنا می شوند تا بتوانند بهتر از قبل بنویسند. اهمیت این موضوع تا حدی است که برای پذیرفته شدن در برخی دانشگاه ها و رشته های خاص، براساس نوع نگارش متقاضیان تصمیم گیری می شود. به این معنی که ممکن است در امتحان ورودی از فرد بخواهند درباره موضوع مشخصی مطلب بنویسد یا توضیحاتی را ارائه دهد تا به کمک آن میزان تسلط و مهارتش مشخص شود.

● کلاس های آنلاین در خدمت انشانویسی

هنوز هم بچه ها از نوشتن انشا و خواندن آن می ترسند و باور دارند سخت ترین کاری که معلم از آنها می خواهد، همین نوشتن انشاست. بسیاری از آنها هم فکر می کنند برای نوشتن فقط کافی است مدادشان را روی کاغذ بگذارند و هر چیزی را که به ذهن شان می رسد، بنویسند و در این شرایط است که وسط کار دیگر نمی توانند پیش بروند و از این شیوه پشیمان می شوند. در بسیاری از کشورهای اروپایی اما برای این که سختی های این کار کاهش یابد از شیوه های مخصوصی کمک گرفته اند. یکی از این روش ها استفاده از کلاس های آنلاین آموزش انشانویسی است. در این کلاس ها دانش آموزان در سنین و سطوح مختلف حضور دارند و می آموزند چطور باید متنی را نوشت و آن را پرورش داد.

از طرف دیگر، معلم هایی که می خواهند شیوه صحیح نوشتن را به بچه ها آموزش دهند نیز با مشکلات زیادی روبه رو هستند و به کمک این کلاس ها چنین مسائلی هم کمتر از قبل می شود. در انگلستان و برخی دیگر از کشورهای اروپایی، معلم ها ابتدا سعی می کنند قواعد دستوری، نقطه گذاری، ساختار جمله و انواع جمله ها را به بچه ها بیاموزند و در مراحل پایانی دوره ابتدایی نیز بچه ها با نوشتن متنی کوتاه و پیش بردن آن به شیوه صحیح آشنا می شوند. البته با توجه به این که بچه ها دلیل انشا نوشتن و خواندن ان را نمی دانند، طبیعی است احساس خوبی هم به این درس نداشته باشند، اما در کشورهایی مانند آمریکا و کانادا معلم ها پیش از آن که از بچه ها بخواهند انشایی بنویسند، درباره اهمیت و دلایل این کار توضیح می دهند تا دانش آموزان به درستی درک کنند انشا نوشتن فقط برای گرفتن نمره نیست.

● می خوانند تا بنویسند

مسئولان مدارس اروپایی علاوه بر این که سعی می کنند شیوه های صحیح نوشتن را به دانش آموزان بیاموزند، نمونه هایی از نوشته های خوب را هم در اختیار آنها می گذارند و زمانی را هم به کتابخوانی اختصاص می دهند تا بچه ها با خواندن نمونه های خوبی از داستان ها بتوانند بهتر بنویسند. علاوه بر این، این ساعت ها فرصت خوبی است برای درک بهتر مفاهیم، آشناشدن با لغت های جدید و دستور زبان و شیوه ساخت جملات. بنابراین زنگ انشا و کتابخوانی در بسیاری از مدرسه ها مکمل یکدیگر است و هر دو در کنار هم برگزار می شود.

نیلوفر اسعدی بیگی