گلیم بافی

گلیم به عنوان نخستین زیرانداز سابقه طولانی دارد و اگر چه در مقایسه با قالی دارای شیوه بافت آسان تری است به همان نسبت قیمت ارزان تری دارد.خلاقیت، ابتکار و نوآوری در طرح ها و رنگ …

گلیم به عنوان نخستین زیرانداز سابقه طولانی دارد و اگر چه در مقایسه با قالی دارای شیوه بافت آسان تری است به همان نسبت قیمت ارزان تری دارد.خلاقیت، ابتکار و نوآوری در طرح ها و رنگ ها، گلیم را به عنوان رشته ای هنری تر از قالی مطرح کرده است که ذوق و خلاقیت روستانشینان و عشایر ایران در تولید آن نقش بسزایی دارد، به طوری که نقش و رنگ گلیم، راه مناسبی برای شناسایی یک قوم و آشنایی با رسم و رسوم و اعتقادات هر منطقه است.در تعریف گلیم باید گفت: نوعی فرش بدون پرز که با نخ پشمی یا پنبه ای یا کنفی است که برای زیرانداز استفاده و با درگیری تار و پود و با تزئینات زیاد بافته می شود.می توان از مقایسه دستگاه های ساده بافندگی ادعا کرد شروع گلیم بافی قبل از پیدایش پارچه بافی بوده و حدس زده می شود که هر دو صنعت را از سبدبافی گرفته باشند.انواع گلیم بر اساس جنس تار و پود پنبه ای، پشمی و ابریشمی است.

نحوه بافت

مراحل بافت و چله کشی گلیم همانند قالی است ملیله بافی یکی از تزئیناتی است که گاهی در ابتدای بافت گلیم و پس از ساده بافی، با نخ رنگی به منظور زیباسازی اجرا می شود.شیوه پودگذاری به دو صورت ساده و سوزنی یا پیچ (سوماک) است و در بافت ساده تار و پود به صورت زیر و رو و سر راست قرار می گیرند اما در بافت سوزنی که بیشتر در شمال خراسان و منطقه قاینات خراسان جنوبی رواج دارد، پودها با پیچش بر دور تارها بافته و نقش ایجاد می کنند که بیشتر برای بافته های کوچک و ظریف همانند خورجین، جوال، نمکدان و... به کار می رود.از انواع نقوش به کار رفته در گلیم های این منطقه می توان به نقش کوهه، بلوچی، کژمار، بوته، هفت کیله، نگار، ماه، نقش اسب، کجک، دردهن، پیش برو پیش بیا، حلقه، شطرنجی، کوچ یا دندان بره، درختچه ها، بوته های صحرایی حیوانات و پرندگان اشاره کرد.خورجین، چنته یا توبره، همیان، جوال، خاکش، جل، سفره آردی، روکرسی، پاپیچ، جلددی و... از انواع تولیدات تکمیلی و کاربردی گلیم است.

مراکز بافت

بافت گلیم در بیشتر روستاها و شهرستان های خراسان جنوبی رایج و فعال است که از جمله مهم ترین این مراکز می توان به روستاهای خور، خوسف، گسک، خلف، درمیان، سلم آباد، مود، سه قلعه، عربخانه، میغان و... اشاره کرد.