نقش کار جمعی در سند چشم انداز توسعه ایران

مطابق سند چشم انداز توسعه ایران, کشور ما باید تا سال ۱۴۰۴ در مقام نخست علم و صنعت در منطقه خاورمیانه قرار گیرد, هدفی که بی گمان برای رسیدن به آن باید الزام های متعددی را رعایت کنیم

مطابق سند چشم‌انداز توسعه ایران، کشور ما باید تا سال ۱۴۰۴ در مقام نخست علم و صنعت در منطقه خاورمیانه قرار گیرد، هدفی که بی‌گمان برای رسیدن به آن باید الزام‌های متعددی را رعایت کنیم.

در این سند بالادستی نظام که حکم چراغ راه را در فرآیند توسعه برعهده دارد، باید اقتصاد کشور ایران حرف اول و آخر منطقه را بزند، در حوزه‌های علمی و پزشکی نیز شاخص منطقه باشیم و از منظر فرهنگی همچون چاپ کتاب و اقلام فرهنگی نیز کشور ایران پیشتاز منطقه باشد.

حالا حدود ۱۳سال از سند چشم‌انداز ۲۰ ساله توسعه ایران باقی مانده است، فرصتی که شاید در نگاه اول زمانی طولانی به نظر برسد، اما این سال‌ها نیز همانند گذشت۷ سال اولیه اجرای این سند، آرام و در چشم به‌هم‌زدنی می‌گذرد.اما یکی از مهم‌ترین الزام‌های اجرای این سند، تقویت روحیه تعاون و همکاری برای پیشبرد اهداف این قانون ملی است، قانونی که اگر بتواند به اهداف بلندپروازانه‌اش دست یابد، بر اوضاع اقتصادی و اجتماعی تک‌تک شهروندان ایران تاثیر مثبت و شگرفی خواهد گذاشت.اجرای کامل مفاد این سند راهبردی، به دلیل حجم عظیم کارهای در دست اقدام، نیاز به هماهنگی، نظم و همکاری گسترده‌تری دارد.

به بیان دیگر، مجموع اهداف سند چشم‌انداز توسعه به صورت یک کل واحد است که رسیدن به هر بخش از اهداف این سند، تحقق بخش دیگری از آن را راحت‌تر می‌کند؛ مثلا در صورتی که بتوانیم به رتبه اول علمی منطقه برسیم، بدیهی است که صنعت ما هم بسیار مترقی‌تر از امروز خواهد بود و به دلیل همین وابستگی مفاد این سند به یکدیگر است که می‌گوییم برای تحقق صددرصدی اهداف این سند ایده‌آل، باید همکاری بسیار تنگاتنگی میان بخش‌های مختلف جامعه برقرار باشد.از سوی دیگر، هر چقدر مجموعه اهداف بزرگ‌تر باشد، به طور طبیعی باید برنامه‌ریزی، هماهنگی و همکاری بین‌گروهی برای اجرای آن نیز قوی‌تر باشد؛ درواقع وقتی در جهت مسیر توسعه کشور، اهداف بزرگی را تعریف می‌کنیم، به همان میزان نیز باید سطح همکاری و کار گروهی ما بالاتر برود.

البته مقصود از لزوم همکاری برای پیشبرد اهداف سند چشم‌انداز توسعه ایران، تنها شامل همکاری مسئولان اجرایی مرتبط با این سند راهبردی نیست، یعنی گرچه مسئولان اجرایی کشور بیشترین نقش را در اجرای این قانون جامع دارند، اما بحث همکاری‌های مردمی برای رفع نواقص اجرایی طرح توسعه کشور نیز بسیار حیاتی است.

به طور مثال، مطابق سند چشم‌انداز توسعه ایران، کشور ما باید تا سال ۱۴۰۴ در زمینه تولید علم در منطقه حرف اول را بزند که این تولید علم نیز به بخش‌های مختلفی شامل تولید مقاله علمی و فعالیت‌های تحقیقاتی ـ پژوهشی تقسیم می‌شود.گرچه کشور ما توانسته است در زمینه تولید مقاله‌های علمی به رشد قابل توجهی دست پیدا کند، اما در زمینه فعالیت‌های پژوهشی نتوانسته است خروجی درخشانی داشته باشد؛ یعنی خیلی جالب است که حتی در زمینه‌های علمی نیز از فقر همکاری در رنج هستیم، به گونه‌ای که در حوزه تولید مقاله‌های علمی که فعالیتی فردی‌تر محسوب می‌شود، توانسته‌ایم به نقطه مطلوبی برسیم، اما در زمینه فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی که معمولا کاری تیمی و گروهی است، قادر نبوده‌ایم به هدف درخشانی دست پیدا کنیم.

رسیدن به اهداف علمی سند چشم‌انداز توسعه و از میان برداشتن موانع موجود بر سر راه آن، نکته‌ای بسیار حیاتی است، زیرا بسیاری از مفاد این سند توسعه‌ای بدون همکاری دانشگاه و صنعت امکان تحقق پیدا نمی‌کند.

مثلا در شرایطی که دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی نتوانند با صنعت ارتباط بگیرند و در واقع آن همکاری لازم بین دانشگاه و صنعت به وجود نیاید، آنگاه علاوه بر آن‌که روز‌به‌روز بر تعداد فارغ‌التحصیلان بیکار کشور اضافه می‌شود، صنعت نیز به رکود علمی و درجا زدن خواهد افتاد و این اتفاق به هیچ‌وجه آن رویدادهای شیرینی نیست که تا پایان سال ۱۴۰۴ پیش‌بینی کرده‌ایم.