ادامه پروژه دور زدن از مربی خارجی تا پروین , از بوناچیچ تا قلعه نویی

نقدی بر مدیریت دور همی در فوتبال ایران

از اتفاقهایی که هر تابستان در بازار نقل و انتقالات رخ می دهد، می توان به این نتیجه رسید که تقسیم بندی باشگاهها و تیمها در ایران، شدنی نیست.

سپاهان که مهمترین مجموعه نوگرای فوتبال ایران محسوب می شود و به مفهوم واقعی پیشوند «باشگاه» را با خود دارد، پس از قطع همکاری با لوکا بوناچیچ، حتی برای کوتاه مدت هم حاضر به عقد قرارداد با مربی داخلی نشد و شاید به همین دلیل قهرمانی لیگ هشتم را با ویرا از دست داد.

جانشین ویرا هم انگین فیرات بود؛ مردی که در تئوری فوتبال قدرت زیادی دارد و دستیار سرمربی سابق تیم ملی بود. ناکامی فیرات اما باعث شد سپاهانی ها در «استراتژی» خود نیز تغییر اساسی بدهند و پس از چند صباحی کار کردن با چرخابی، در یک بازگشت به عقب به یاد ماندنی، فرهاد کاظمی را روی نیمکت تیم خود بنشانند.

به نظر می رسید با ناکامی کاظمی، سپاهان بار دیگر به استراتژی قبلی خود برگردد و یک مربی تأثیرگذار خارجی را جذب کند، اما باشگاهی که موفقیت بین المللی خود در چند سال گذشته را به واسطه همکاری با مربی ای مثل بوناچیچ به دست آورده، حالا در آستانه عقد قرارداد با امیر قلعه نویی است؛ مربی ای که مرد لیگ به شمار می رود، اما در این سالها نشان داده اصلاً مربی بین المللی محسوب نمی شود.

شاید برنامه سپاهانی ها این است که با قلعه نویی موفقیت در فصل آینده لیگ برتر و رسیدن به لیگ قهرمانان را تضمین کنند و بعد بروند سراغ یک مربی بزرگ خارجی تا دوباره موفقیت در آسیا را تکرار کنند، اما حتی از این منظر نیز کنار آمدن با استراتژی مدیران مهمترین باشگاه ایران سخت است.

در تهران هم اتفاقات جالبی در حال رخ دادن است. دو تیم مردمی پایتخت،دست به تغییر و تحول روی نیمکت زده اند.واعظ آشتیانی هنوز به این نتیجه نرسیده که مربی خارجی بزرگ می تواند در استقلال موفق باشد یا نه. به همین دلیل به موازات تفکر روی این پرونده، نام پرویز مظلومی هم در فهرست کاندیداهای جانشینی امیر قلعه نویی قرار گرفته است.پرسپولیسی ها نیز درحالی که شاهد جنگ آشکار انصاری فرد و هدایتی هستند، خود را آماده بازگشت علی پروین می کنند؛ اتفاقی که می تواند «بمب» فصل نقل و انتقالات شود.مجموعه این نکات نشانگر این است که باشگاههای ایرانی هنوز به «فلسفه فکری» مستقل و روشنی نرسیده اند و به تعبیری ساده تر «نمی دانند چه می خواهند.»

البته ایرانی ها همیشه می دانند که چه چیزی و چه کسی را نمی خواهند و این را می شود از واکنشهای چکشی به مربی و مدیر و بازیکن بازنده و آمار تغییرات روی نیمکت لیگ ایران در فصل اخیر درک کرد، اما هنوز باشگاهی مثل سپاهان به نتیجه نهایی در مورد نیمکت تیم خود نرسیده است و پرسپولیسی ها هم در اقدامی که تاکتیک جذب محبوبیت توسط انصاری فرد را نشان می دهد، با علی پروین وارد مذاکره شده تا بار دیگر شاهد مدیریت «دور همی» در پرطرفدارترین تیم کشور باشیم.

فقدان استراتژی، همیشه منجر به خطا در انتخاب و طراحی «تاکتیک» می شود چه اینکه وقتی ما در اتوبان یک خروجی را اشتباه انتخاب کنیم و در مسیر غلط پیش برویم، هرچقدر هم خوب رانندگی کنیم، باز به مقصد نخواهیم رسید. انتخاب بد استراتژی باعث دور زدن و جلو نرفتن می شود. چون پس از انتخاب غلط خروجی در اتوبان مجبوریم خودمان را به موقعیت قبلی برسانیم و در واقع زمان و انرژی خود را هدر داده ایم.

فوتبال ایران نیاز به استراتژی میان مدت و بلند مدت دارد، چیزی که هرگز نداشته و ندارد. خب در این شرایط حداقل باشگاهها باید برای خودشان استراتژی درست طراحی کنند تا ضعف کلی جامعه فوتبال، کمتر به آنان ضربه بزند؛ ضربه ای که قطعاً به هر مجموعه بزرگ و کوچکی وارد می شود، اما می توان شدت و تبعات آن را با برنامه ریزی و طراحی استراتژی مناسب، کاهش داد.

یک مورد دیگر هم در این میان وجود دارد که ممکن است فوتبال ایران را در تابستان ۸۸ تحت تأثیر قرار دهد.

ورود وزارت اطلاعات به مسائل داخلی فوتبال و تلاش فدراسیون فوتبال در راه پاکسازی همه جانبه این پدیده، چند مربی مطرح کشور را از فعالیت در فصل آینده لیگ برتر محروم خواهد کرد و شاید چند گزینه مهم تیمهای بزرگ لیگ، نتوانند قرارداد نهایی خود را امضا کنند. با وجود این نکته، باید باشگاه ها برای گذر از بی فلسفگی دردسرساز خود فکری بکنند و گرنه پروژه «دور زدن» همچنان ادامه خواهد داشت.