جان وین

جان وین تنها بازیگر آمریکا بود که در زمان حیاتش سیمای اسطوره­أی پیدا کرد. او با هیکل تنومند، حرکات نرم و صدای کلفت و دورگه اش از ابعاد انسانی بزرگ­تر بود. وقتی تفنگ به دست می گرفت …

جان وین تنها بازیگر آمریکا بود که در زمان حیاتش سیمای اسطوره­أی پیدا کرد. او با هیکل تنومند، حرکات نرم و صدای کلفت و دورگه اش از ابعاد انسانی بزرگ­تر بود. وقتی تفنگ به دست می گرفت و بر پشت اسب می نشست تماشاگر می­دانست که از او کارهایی بر می­آید که فراتر از محدودیت­ها و کمبودهای عادی بشری است . در عین حال که انسانی با تمام ضعف­ها و محدویت­ها باقی می­ماند. هیچ بازیگری در سینمای آمریکا مانند جان وین به ژانر یا شاخه سینمای وسترن هویت نداده است. همه بزرگان هالیوود از گری کوپر و کرک داگلاس تا برت لنکستر و جیمز استوارت و در سال­های نزدیک تر پل نیومن و رابرت ردفورد و استیو مک کویین به قهرمانان غرب وحشی جان داده­اند، اما هیچ یک از آن­ها به برازندگی و استواری جان وین در دل کوه­های غریب و دشت­های پهناور و آسمان­های درخشان غرب جا نیفتاده­اند. جان وین با قد افراشته، چهره سوخته و نگاه تیزش با چشم اندازهای طبیعت بکر و غریب یگانه بود. او در قالب گاوچران یا کلانتر، در سیمای ششلول بند یا سوارکار ارتش، مرد مألوف دنیای وسترن بود که گویی همان دم از دل چشمه­های پاک و صخره­های سخت برجوشیده بود.

همفری بوگارت، هنری فوندا، جیمز استوارت و کری گرانت هنرپیشه­هایی زبردست بودند و از آن جا که بازیگران ماهری بودند نقش­های وسترن را هم استادانه ایفا می­کردند. اما جان وین با همه آن ها فرق داشت: او خود یکپارچه وسترن بود. جان وین سراپا مرد غرب بود. او نمونه مثالی یا سیمای اسطوره­أی زمین پهناور غرب شده بود. او نیاز نداشت نقش کاوبوی را بازی کند. درست برعکس: این کاوبوی بود که نیاز داشت از او تقلید کند تا به یک کاوبوی واقعی بدل شود. جان وین در نزدیک ۲۰۰ فیلم ایفای نقش کرده است، اما سیمای واقعی او در وسترن است که به کمال جان می گیرد و تبلور می یابد. در پهندشت های فراخ وسترن است که او سرشار از سرزندگی و شادابی با تمام قامت در برابر روشن آسمان قد می­کشد. غولی زیبا که از بطن طبیعت وحشی زاده می­شود، آماده، تا بر افق­ها و افلاک چیره شود.

جان وین متولد ۲۶ می سال ۱۹۰۷ در ایالت یوآی آمریکاست و در سال ۱۹۲۶ در زمان سینمای صامت بازیگری را شروع کرد. سال­ها بعد در سال ۱۹۳۹ بود که با وسترن برجسته جان فورد به نام "دلیجان" به شهرت رسید. در فیلم­های حماسی جان فورد بود که سیمای جان وین تا حد اسطوره­أی زوال ناپذیر قوام گرفت. در فیلم­هایی مانند "قلعه آپاچی"، "ریو گرانده"، "در جست­وجوی خواهر"، "دختری با روبان زرد"، "آخرین فرمان"،"مردی که لیبرتی والانس را کشت" و "سواره نظام". همه این فیلم­ها امروزه به گنجینه کلاسیک سینما پیوسته اند. سینماگر بزرگ دیگری که در تکوین سیمای اسطوره­أی جان وین سهم داشت هوارد هاکز است. او پس از ساختن یک وسترن نو و تکان دهنده به نام "رود سرخ"(۱۹۴۸ ) در سال­های بعد با سه گانه­أی ظریف و استادانه موفق شد بلوغ بازیگری جان وین را به نمایش بگذارد. این سه گوهر سینمای وسترن عبارتند از: "ریو براوو"، "ریو لوبو" و "الدورادو". جان وین دو فیلم نیز کارگردانی کرد: وسترنی به نام "آلامو" (۱۹۵۹)و فیلم جنگی "کلاه سبزها" (۱۹۶۸ ).