چاره استفراغ کودک

والدین وقتی با استفراغ کودک خود مواجه می‌شوند، باید دو مساله مهم را مورد توجه قرار دهند و در صورت لزوم به پزشک اطلاع دهند...
۱) توجه به علایم کم‌آبی: اشک کودک، خشک بودن یا مرطوب …

والدین وقتی با استفراغ کودک خود مواجه می‌شوند، باید دو مساله مهم را مورد توجه قرار دهند و در صورت لزوم به پزشک اطلاع دهند...

۱) توجه به علایم کم‌آبی: اشک کودک، خشک بودن یا مرطوب بودن داخل دهان، گود رفتن چشم‌ها، بی‌حالی شدید، کم شدن مقدار ادرار و تعداد تنفس کودک.

۲) توجه به ماهیت استفراغ، فشار مربوطه و مواد داخل آن: وجود خون یا رگه‌های خون، خلط و بلغم یا رنگ سبز استفراغ.

اما برخی علایم نیز وجود دارند که والدین باید آنها را جدی بگیرند و از خوددرمانی استفراغ در منزل اجتناب کرده و حتما به پزشک مراجعه کنند: استفراغ در دوره نوزادی و در ۳ تا ۶ ماه اول زندگی، استفراغ در کودکان کم وزن یا دچار سوءتغذیه، استفراغ در مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای (مانند کودکان مبتلا به بیماری‌های کبدی، کلیوی، گوارشی، بیماری قند و...)، در صورت مصرف دارویی جدید که احتمال عوارض دارو مطرح باشد، در صورت وجود درد شدید شکم، عدم اجابت مزاج و دفع گاز، تورم و اتساع شکم، بی‌قراری شدید، سردرد شدید، ضربان قلب یا تنفس بسیار تند، اسهال شدید یا حاوی خون و بلغم، استفراغ حاوی خون یا سبز و سیاه رنگ، احساس خواب‌آلودگی یا گیجی، سوزش ادرار، درد پهلوها، احساس استشمام بوی استون از دهان، مطرح بودن احتمال مسمومیت براساس علت‌های موجود (مصرف غذای مشکوک، سابقه سفر، مصرف آب چاه یا چشمه، در دسترس بودن دارو یا سموم در منزل برای کودک و...) و بروز علایم شدید کم‌آبی که ذکر شد.

در صورتی که کودک شما بالای ۶ ماه دارد و هیچ یک از علایم ذکر شده در بالا را ندارد می‌توانید اقدام‌های زیر را انجام دهید:

از دادن غذای سفت و گرم در ۸ ساعت اول بعد از استفراغ خودداری کنید.

کودک یا شیرخوار بهتر است در محیطی با هوای مطبوع، بدون سر و صدای زیاد و با نور نسبتا کم قرار گیرد.

والدین باید معده شیرخواران را حدود یک ساعت خالی نگه دارند. در کودکان بزرگ‌تر بهتر است ۲ ساعت معده خالی بماند. طی این مدت اگر کودک خوابیده، سرش را بالاتر قرار دهید تا راه تنفس پاک و باز باشد. اگر هم بتوانید آنها را به پهلو بخوابانید بهتر است چون در صورت استفراغ دوباره حین خواب مشکلی پیش نمی‌آید.

بعد از یک ساعت باید دادن مایعات خنک مانند دوغ و آب سرد را شروع کنید. به کودک بالای ۳ سال می‌توان آب سیب رقیق شده داد. نباید نبات‌داغ، شیر گرم یا چای به بچه‌ها بدهید.

دکتر علیرضا ناطقیان

فوق تخصص بیماری‌های عفونی کودکان

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران