کیمیایی به نام ادب در شخصیت انسان

انسان در پرتو ادب نوعی پیراستگی از خطا و اشتباه در گفتار و رفتار و حفظ حدود موقعیت افراد را بدست می‌آورد و ادب همچون گوهری روشنی بخش در مسیر زندگی است.

انسان در پرتو ادب نوعی پیراستگی از خطا و اشتباه در گفتار و رفتار و حفظ حدود موقعیت افراد را بدست می‌آورد و ادب همچون گوهری روشنی بخش در مسیر زندگی است. حضور ما در جامعه، آنهم با ارتباطات گوناگون و تاثیرگذار نیاز به ابزارهایی برای حفظ و بالندگی شخصیت انسان دارد. یکی از بهترین ابزارهای این مهم بهره گیری ازادب است که ارمغانی الهی در مسیر بالندگی و بزرگی محسوب می‌شود. در پرتو ادب برکات بسیاری نصیب انسان می‌شود. نوعی عصمت یا پیراستگی از خطا و اشتباه در گفتار و رفتار و حفظ حدود و حریم مقام و موقعیت افراد پدید می‌آید که چون گوهری روشنی بخش در مسیر زندگی باعث سعادت آدمی‌می‌شود.

آثار بسیار ادب زمینه ساز نگرش اندیشمندانی گردیده که قرآن را کتاب ادب ساز الهی دانسته اند،دبستان را خلاصه ادبستان تفسیر کرده اند و آفرینش را مدرسه ای گسترده و بیکران برای ادب‌آفرینی و تربیت‌آموزی لقب داده‌اند. برترین معیار عقل گرایی و بهترین همراه و همنشین خردورزی در زندگی، ادب آمیزی و ادب آموزی افراد دانسته شده است.پروردگار حکیم تاثیر ادب را در پیشروی رسالت رسولان بدان جا می‌رساند که موسی و هارون (علیه السلام) را در دعوت فرعون به صراط هدایت به نرمش در گفتار و سنجش در رفتار فرا می‌خواند و آیه ۴۴ سوره طه می‌فرماید : با او سخن نرم و مودبانه بگویید، شاید بپذیرد یا بهراسد. همچنین خداوند درباره پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) می‌فرماید که همانا تو دارای ادب و اخلاق عظیمی‌هستی.توجه ویژه امام علی(علیه السلام) نسبت به ادب و ادب‌آموزی در زندگی موجب گردید که آن حضرت تاثیر کیمیای ادب در ارزش‌گذاری شخصیت انسان را در سخنی به فرزند خود این گونه معرفی کند: پسرم ادب باعث رشد و شکوفایی عقل، پاکی و پیراستگی قلب و نشان فضیلت و فروزندگی شخصیت است.

و در سخنی دیگر همراهی علم و ادب را بهای جان و نمایشگر شخصیت انسان معرفی می‌کند. ای مومن همانا علم و ادب بهای جان و میزان ارزش وجودی توست پس بکوش در آموختن و دانستن این دو که همانا قدر دانش و ادب تو افزایش یابد، ارزش شخصیت تو بیشترخواهد شد. به درستی که با علم به سوی خداوند هدایت شوی و با ادب به گونه ای نیکوتر در خدمت پروردگار خواهی بود و با فراگیری و عمل ادب خدمت، ولایت و قرب به حق برای انسان فراهم می‌شود.پس این نصیب را فراگیر تا از عذاب نجات یابی.علاوه بر همراهی علم و ادب، همراهی عقل و ادب نیز حکایت از سنخیت ادب با نور و روشنایی دارد. گویی جلوه‌های صفات درونی همانند دانش و درایت، ادب است که در افعال انسان‌ها به خوبی نمایان می‌شود.امیر المومنین (علیه السلام) می‌فرماید: صورت و نمایشگر عقل در آدمی‌ادب اوست.

ادب در انسان همانند درختی است که ریشه آن عقل است و ثمره آن ادب است. با فضیلت ترین نشانه عقل، ادب است و صلاح خرد ،در ادب دیده می‌شود. هر چیزی نیاز به عقل دارد ولی عقل احتیاج به ادب دارد. بهترین قرین و همنشین عقل ادب است. نیاز صاحبان عقل به ادب در زندگی همانند احتیاج زمین به قطرات باران از آسمان است.