شنبه, ۱۶ تیر, ۱۴۰۳ / 6 July, 2024
آنچه باید از موسیقی شعر بدانیم
به راستی چقدر از موسیقی شعر میدانیم. من گاه خوانندگان پیگیر و گاه شاعرانی دیده ام که هنوز موسیقی شعر را نمیشناسند.
محمد مطلق در وبلاگ"کادوس" به نشانی http://kmotlagh.blogspot.com آورده است: دکتر شفیعی کدکنی موسیقی شعر را به دو بخش الف: بیرونی ب: درونی، تقسیم کرده اند که منظور از موسیقی بیرونی همان عروض و منظور از موسیقی درونی، هارمونی کلمات است که در شعر سپید کاربرد فراوانی دارد.
راستی آیا تفاوتهای شعر نیمایی و سپید را بر اساس وزن تشخیص می دهید؟ موسیقی بیرونی موسیقی بیرونی، قالب های از پیش تعیین شده ای است که باید شعر خود را با آنها مطابقت دهد. به این قالب ها در علم عروض بحر گفته می شود. موضوع خیلی ساده است.
کلا در شعر فارسی هفت بحر اصلی وجود دارد که به آنها بحور متفق الارکان گفته می شود. دوازده بحر دیگر از ترکیب این هفت بحر ساخته می شود که به آنها بحور مختلف الارکان میگویند.
به نظر شما با دانستن این بحور چه مشکلاتی از ما رفع خواهد شد؟ مهمترین مشکلی که به سادهترین شکل رفع می شود این است که بدون توجه به معنا و یا سابقه ذهنی می توانید تشخیص دهید فلان شعر از کیست. به عنوان مثال تمامی شاهنامه در بحر متقارب سروده شده و یا تمام مثنوی در بحر رمل. حال از کجا تشخیص دهیم بوستان نیست و شاهنامه است؟ آیا بدون معنا شناسی و صرفا با تکیه بر قواعد موسیقیایی چنین امکانی وجود دارد؟ بله، شناخت از فنون موسیقی این امکان را در اختیار شما قرار می دهد و برای نسخه شناسی هم یکی از پارامترهای مطمئن به شمار می آید. به عنوان مثال اگر یک شعر وزن دوری داشت احتمال اینکه مربوط به حافظ باشد تقریبا صفر است اما ٩٩ درصد باید متعلق به مولوی باشد، چون مولوی به اوزان دوری علاقه خاص دارد.
نویسنده این نوشتار در ادامه آورده است: سال ها پیش کتابی ترجمه خواندم که نه نام کتاب را به خاطر دارم نه مترجم و نه نویسنده اش را، اما تحقیق زیبایی بود، در مورد آواها در زبان و ارتباط آنها با موسیقی و رنگ و در نهایت حسی که ایجاد می کنند.
به عنوان مثال حرف "آ" معادل صدای نی و با رنگ سفید نشانه گذاری شده بود که تکرار آن موجب حالتی غنایی آمیخته با حسرت خواهد شد: الآ یآ ایها السآقی ادرکاسا و نآولهآکه عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل ها. حرف "د" معادل صدای شیپور، رنگ سرخ و برانگیزاننده حس پیروزی است، آوای "ای" معادل صدای ویولن، رنگ آبی و غنایی امیدوارانه است و شاعران کلاسیک به این جنبه از موسیقی هم اهمیت می دادند که گاه در جهت معناسازی، گاه در جهت فضا سازی و گاه انتقال حس به کار گرفته می شد.
همان طور که می بینید در شعر سپید موسیقی از بین نمی رود بلکه عمیق تر و پیچیده تر می شود و برای درک آن نمی توان به ذوق و قریحه بسنده کرد. موسیقی درونی هم قواعدی دارد که با شناخت کامل از آواها به دست می آید. آیا کسی می تواند شعری غمگین بگوید در حالی که نوشتهاش پر از حروف "ش" است. آیا کسی می تواند از توفان حرف بزند در حالی که اهمیتی به حرف"س" نمی دهد.
مسعود پزشکیان انتخابات ریاست جمهوری انتخابات انتخابات ریاست جمهوری 1403 پزشکیان سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم ایران انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ انتخابات 1403 دولت چهاردهم ستاد انتخابات کشور
تهران هواشناسی شهرداری تهران قتل سرقت پلیس راهور پلیس قوه قضاییه سلامت اربعین سازمان هواشناسی محیط زیست
خودرو قیمت دلار قیمت طلا بورس واردات خودرو بانک مرکزی حقوق بازنشستگان قیمت خودرو دلار دولت سیزدهم قیمت سکه بازار خودرو
ماه محرم سینمای ایران تئاتر رامبد جوان الناز شاکردوست سریال هنرمندان بهاره رهنما سینما تلویزیون کتاب فیلم
کنکور ۱۴۰۳
رژیم صهیونیستی جنگ غزه روسیه غزه انگلیس جو بایدن فلسطین آمریکا چین دونالد ترامپ ولادیمیر پوتین حماس
استقلال فوتبال پرسپولیس یورو 2024 تیم ملی آلمان تیم ملی اسپانیا علیرضا بیرانوند باشگاه پرسپولیس کریستیانو رونالدو لیگ برتر ترکیه نقل و انتقالات
هوش مصنوعی سرطان بهمن موتور فناوری سامسونگ هواپیما ناسا اپل ربات ایلان ماسک
رژیم غذایی ورزش کاهش وزن کمردرد بیماری فشار خون