دوشنبه, ۱۸ تیر, ۱۴۰۳ / 8 July, 2024
مجله ویستا

میان محیط زیست و سلامتی ما چه ارتباطی هست


میان محیط زیست و سلامتی ما چه ارتباطی هست

میان محیط زیست و سلامتی ما چه ارتباطی هست رابطه انسان با طبیعت و در واقع محیط زیست اطرافش انکار کردنی نیست چرا که غذایی که انرژی ما را برای ادامه حیات تامین می کند از محیط زیست اطرافمان تهیه می شود در این مقاله به ارتباط میان محیط زیست و سلامتی جسمی و روانی انسان اشاره شده است

میان محیط زیست و سلامت بدن چه ارتباطی وجود دارد؟

برای همگی ما نیاز اساسی به شرایطی ایمن، که در آن آب سالم، غذا و سرپناه کافی مهیا باشد و افراد مختلف بتوانند در صلح و آرامش در کنار هم زندگی کنند، یکسان است. چندین سال از اجلاس زمین گذشته است و در این مدت گامهای جدیدی در سطح ملی و جهانی برداشته شده که ضرورت اقدامات موثرتر در حوزه بهداشت و محیط را آشکار کرده است. بنابراین،زمان تجزیه و تحلیل در مورد اینکه چگونه ما به عنوان جامعه انسانی با این نیازها برخورد کنیم،چگونه توسعه میتواند منابعی برای بهداشت فراهم کند ونیزچگونه چنین توسعه ای میتواند تهدیدی برای سلامتی یا کاهش منابع طبیعی باشد فرا رسیده است.

این نوشتار بر سلامت دختران و پسران، زنان و مردانی که بسیاری از آنان برای ابقاء و زندگی در شرایط محیطی نامساعد مبارزه میکنند متمرکز است. هر روز جهان ناچار به پذیرش انسانهای بیشتری است. به طور متوسط در هر ثانیه سه نفر به جمعیت جهان افزوده میشود که بالغ بر حدود ۹۰ میلیون انسان در سال میباشد.

رشد جمعیت،خود باعث ایجاد مشکلاتی در تهیه آب، غذا و سرپناه مورد نیاز برای سلامتی میشود به خصوص اینکه غالباً رشد جمعیت در کشورهای در حال توسعه یعنی جایی که دسترسی به منابع، ناکافی است رخ می دهد. علاوه بر این مصرف نامتعادل در اکثر کشورهای ثروتمند، باعث تحلیل رفتن سریع منابع تجدیدناپذیر جهان میشود. بنابراین محیط زیست حامی زندگی، بطور فزاینده ای تحت فشارهای ناشی از تغییرات آب و هوا، از دست رفتن تنوع موجودات زنده، جنگل زدایی و بیابانی شدن قراردارد.

در هر کشوری، فقرا و محرومان بدترین شرایط بهداشتی را تجربه میکنند و این بی عدالتی ها باید به جوامع و حکومت ها در سطح ملی و محلی ربط داده شوند.

متخصصین بهداشتی باید برنامه ها و منابع کافی همبستگی نیروها در بخش محیطی و ایجاد باورهای سلامت و محیط بـه عنوان اساس اولیه در بـرنامه های توسعه پایدار تاکید کنند. در مقیاس وسیع تر، شرکت گسترده تمامی بخشهای جامعه باید تضمین شود. البته این در صورتی است که بخواهیم راه حل ها و راهکارهایی که سبب ایجاد و بهبود پایداری وضعیت سلامتی می شود ، قاعده مند گردد. در گام بعدی، برای تامین منافع بیشتر، باید بر نیازهای جاری و آتی مردم به خصوص افراد فقیر و آسیب پذیر تمرکز شود.

درسالهای اخیر مطالعات بسیاری در زمینه اثرات هوای آلوده بر سلامت انسانها در شهرهای کشورهای توسعه یافته انجام شده است. این مطالعات در ارتباط مشاهده شده بین تغییرات حاصله در سطوح ذرات معلق در هوا و تغییرات به دست آمده در میزان مرگ و میر، استمرار قابل توجهی را نشان می دهد. امید می رود مطالعات آینده، تفاوتهای هوای محیط بسته و هوای محیط باز را روشن کند و در کشورهای در حال توسعه نیز تعمیم یابد.

مواد زائد به طور مستقیم یا غیر مستقیم و در چندین مرحله از چرخه زباله، در تماس با انسان قرار دارند. بنابراین گروههای در معرض خطر وسیع و متعدد بوده و شامل گروههای ذیل میباشند:

۱-جمعیت مناطقی که تحت پوشش جمع آوری و دفع بهداشتی زباله نیستند مخصوصاً کودکان زیر ۶ سال.

تخلیه فاضلاب تصفیه نشده به داخل رودخانه ها و دریاچه ها، رها کردن زباله های صنعتی و پسابهای خروجی زمینهای کشاورزی که مملو از آفت کش ها و علف کش های شیمیایی هستند یا از منابع عمده آلودگی آبهای شیرین به شمار می آیند. همچنین توسعه صنعتی، رشد تصاعدی جمعیت انسان و افزایش تقاضا برای سکونت و نیزتوسعه بی رویه استفاده از مواد آلی مصنوعی، پیامدهای منفی جدی بر سفره های آب شیرین بدنبال دارد. هم اینک بسیاری از منابع آبهای سطحی و زیرزمینی به مواد سمی، فلزات سنگین وآلاینده های آلی پایدار آلوده شده اند و حیات محیط آبی آنها بشدت مورد تهدید واقع شده است.

میان محیط زیست و سلامت روان چه ارتباطی وجود دارد؟

یکی از مواردی که باعث سعادت و کمال انسان در دنیا و آخرت است داشتن محیطی سالم و امن است که انسان بتواند در پناه آن به تربیت جسم و جان خویش بپردازد به این ترتیب شرط اولیه داشتن روحی سالم، جسم سالم است و جسم سالم نیز زمانی حاصل می شود که انسان از محیط زیست طبیعی سالم و دلگشا بهره مند باشد.

شدت گرفتن بیماری های روحی و روانی

سلامت بدن تحت تأثیر سلامت محیطی نیز قرار دارد عواملی که منجر به گرمایش زمین، تخریب محیط زیست می شوند مانند قطع درختان سوخت های فسیلی و.... فجایع زیست محیطی را به بار می آورد که در حد خود سلامت بدنی افراد واقع در منطقه مزبور و یا مناطق دیگر را تحت تأثیر قرار می دهد. افسردگی و افزایش بیماری های روحی – روانی امروز بسیاری از انسان ها متأثر از زندگی در چنین شرایطی است.

آثار روانی محیط زیست برانسان از دیدگاه قرآن در روایات در آموزه های اسلامی از تأثیر طبیعت برانسان به گونه های مختلفی سخن گفته شده است چنانکه خداوند در قرآن کریم درباره محیط زیست می فرماید: سرزمین پاکیزه، گیاهش به فرمان پروردگار می روید، اما سرزمین های بدطبیعت و شوره زار جز گیاه ناچیز و بی ارزش از آن نمی روید.

و از اینکه آیه شریفه می توان این گونه استنباط کرد که: همانطور که طبیعت و سرزمین پاک در رشد و پرورش بهینه گیاهان موثر است در رشد و تکامل انسان نیز تأثیر بسزایی دارد.

محیط زیست سالم و انسانی با روان آرام

آب و هوا- درختان و گیاهان، غذاها و میوه ها به طور کلی طبیعت و محیط زیست نقش پررنگی در زندگی بشر دارند سلامت محیط زیست تأثیر منفی بر شیوه رفتار آدمیان می گذارد و اثرات مخربی بر اخلاق فردی و جمعی جامعه بشری دارد.

ساکنان مناطق معتدل کره زمین دارای ویژگی های خاص هستند که در مقایسه با جوامع ساکن در مناطق گرمسیر و سردسیر، از تفاوت های بسیاری برخوردارند. محیط زیست علاوه بر تأثیر در شرایط جسمانی مانند قد و قامت و چگونگی اندام ظاهری، بر فکر و اندیشه و اعمال و رفتار انسان نیز نقش بسزایی دارد.

زمانی که افراد در معرض آلودگی های مختلف اعم از شنیداری، دیداری و یا آلودگی هوا قرار گیرند تأثیرات منفی ناخوشایند روانی بسیاری بر آن ها مستولی می شود.

براساس آخرین بررسی های صورت گرفته هنگامی که فرد در یک محیط زیست سالم و بدون آلودگی قرار گیرد میزان عشق، محبت و قدردانی شخص نسبت به اطرافیانش افزایش پیدا می کند و براین اساس و بررسی های صورت گرفته حضور در یک محیط زیست سالم تأثیر مستقیم بر روح و روان انسان دارد.

محیط زیست پاکیزه منجر به داشتن جسم سالم در افراد می شود به عنوان مثال هنگامی که افراد در معرض بیماری یا یک اختلال ساده مانند سرماخوردگی قرار می گیرند از نظر روانی نیز دچار کم حوصلگی و یا حتی در مواردی افسردگی می شوند و یا نقطه مقابل این مسأله اگر انسان دچار حالت های افسردگی و اضطراب شود از نظر جسمانی نیز دچار مشکل می شود و همه این مسائل نشان دهنده تأثیر متقابل حالت های روانی و حالت های جسمانی بر یکدیگر است.

در صورتی که فرد در یک محیط زیست سالم پرورش یابد حالت های روانی و جسمانی خوب و قابل ستایشی دارد.

امیدواریم مردم و مسئولان مربوطه با توجه به تأثیر فراوان محیط زیست بر جسم و روان نهایت تلاش خود را در راستای حفظ و صیانت از این موهبت الهی به کار بندند.