جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
بزرگترین عیب از دیدگاه امام علی ع
امام علی علیه السلام فرمودند: « اَکبَرُ العَیبِ اَن تَعیبَ ما فیک مِثلُهُ»
بزرگترین عیب آن است که آنچه را که مانند آن در خود توست عیب بشماری.
از جمله ویژگیهای انسان مومن و متخلق به اخلاق حسنه، صفت عیبزدایی است. همه میدانند که عیب جویی از صفات زشت و ناپسند به شمار میرود، ولی عیبزدایی از صفات پسندیده است.
جستجوی عیبهای دیگران از بیماریهای اخلاقی است که از غرور و خودخواهی، حس جاه طلبی و حسادت نشات میگیرد. عیب جویان افرادی هستند که بر اثر ناآگاهی از اوصاف روحی خود و بی خبری از وضع و حال خویشتن، به دنبال لغزشهای مردم رفته و پرده از معایب و لغزشهای آنان برمیدارند.
اینان مردمی هستند که از ذکر و بیان عیوب مردم لذت میبرند، زیرا در خود نوعی حقارت احساس میکنند و با بیان نقاط ضعف مردم و آشکار ساختن عیوب آنان و کاستن از ارزش و موقعیت اجتماعی آنها، احساس حقارت خود را تسکین میدهند.
خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید: "یا ایها الذین آمنوا لا یسخر قوم من قوم... و لا تلمزوا انفسکم؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید، نباید گروهی از شما گروه دیگر را مسخره کند... و از یکدیگر عیب جویی نکنید(حجرات۱۱/).
در آیینه روایات، توجه به عیوب دیگران و غفلت از لغزشهای خود، بزرگترین عیب برای انسان دانسته شده است.
امام باقر (ع) ضمن توجه دادن مردم به نقاط ضعف و لغزشهای خود، میفرماید: بزرگترین عیب برای انسان، این است که عیب دیگران را با کنجکاوی به دست آورد و خود، دارای همان عیب باشد، و آن را حس نکند(کافی۴۵۹ ۲:).
بی شک، توجه به عیوب خود و تلاش برای اصلاح آنها، انسان را از سرگرم شدن به عیب دیگران و میل به فهمیدن آن باز میدارد. آن گاه که انسان مشغول کاستیها و عیوب خویش شود، از توجه به نقایص و عیوب دیگران باز میماند و درصدد برطرف ساختن عیبهای خود برخواهد آمد، پس دیگر نه میلی به عیبجویی خواهد داشت و نه مهلتی برایش خواهد ماند تا حتی بتواند به عیوب دیگران فکر کند.
از رسول خدا (ص) روایت شده: "خوشا به حال کسی که عیب خودش او را از پرداختن به عیب برادران مومنش باز دارد(همان۱۶۸ :۸ ).
امیرالمومنین علی (ع) نیز در بیان اوصاف اهل ایمان فرمودند: "مومن، سرگرم به عیبهای خویش و رها از عیوب دیگران است(مستدرک الوسائل) همچنین فرمودند: "کسی که به عیب خویش بینا شود، عیب هیچ کس نگوید(غررالحکم:۲۳۴ ).
همان گونه که بیان شد؛ عیب جویی و سرزنش کردن مردم، امری است و راهنمایی آنان به کارهای نیک و متوجه ساختن آنان به معایب کار خود، مطلبی دیگر.
عیب جویی از رذایل اخلاقی است، در حالی که هدایت مردم و توجه دادن آنها به نقاط ضعف خویش، از طریق نصیحت و اندرز، از وظایف مذهبی و انسانی به شمار میرود و بر هر انسان آگاه و بیداری لازم است که همنوعان خود را از بدبختی و تیره روزی نجات بخشد.
آگاهانیدن مردم به عیوب زندگی خودشان، به قدری مهم و با ارزش است که امام صادق (ع) آن را بزرگترین هدیه انسانی شمرده است که یک فرد میتواند آن را به فرد دیگر تقدیم نماید و چنین میفرماید: "خداوند بیامرزد کسی را که عیوبم را به عنوان هدیه به من تذکر دهد(تحف العقول:۳۶۶ ).
پس کسی که ادعای دوستی میکند ولی عیوب انسان را تذکر نمیدهد و هرگونه نقص و عیبی که میبیند، بیتفاوت از آن میگذرد، دوست واقعی نیست. پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "مومن آئینه مومن است که خوبیها و بدیهای خود را در او میبیند(المجازات النبویه:۶۶ ).
امیرالمومنین (ع) در کلامی دیگر به صراحت، ارتباط بین توجه و سرگرم شدن به عیبهای خود و بی توجه شدن به عیبهای دیگران را بازگو کرده، میفرماید: "عیبهای مردم را جستجو مکن، پس همانا تو عیبهایی داری که اگر به آنها بیندیشی از بیان عیب دیگران مشغولت کند(همان:۴۳۸ ).
افراد عیب جو همانند مگس روی آلودگیها مینشینند و تنها روی جنبههای منفی انگشت میگذارند و جنبههای مثبت اشخاص را نمیبینند، چنانکه امام صادق (ع) فرمودند: "افراد زبون و فرومایه مانند مگس روی ناپاکیها و آلودگیها مینشینند و دنبال کارهای زشت و عیوب مردم هستند و خوبیهای آنان را نادیده میگیرند، همان طور که مگس دنبال نقاط فاسد بدن میگردد و مواضع صحیح و سالم را ترک میکند(سفینة البحار۲۹۵ ۲:).
بنابراین باید از معاشرت و همنشینی با این گونه افراد خودداری کرد. امیرالمومنین (ع) از همنشینی و معاشرت با انسانهای عیب جو نهی فرموده: "ایاک و معاشره متتبعی عیوب الناس و در بیان علت آن، میفرماید: "زیرا هیچ کس از ضرر آنها در امان نمیماند(چرا که آنها اسرار باطنی و رازهای درونی و عیوب انسان را نزد دیگران فاش میکنند)"(غررالحکم:۶۵۹ ).
نیز فرمودند: "کسی که در جستجوی عیبهای پنهان داشته مردم است، خداوند عیبهای پنهان داشته او را ظاهر میکند(همان:۴۲۱ ). در بیان دیگری فرمودند: "باید دشمنترین مردم نزد تو و دورترین آنها از تو کسانی باشند که بیشتر درصدد یافتن خطاهای مردم هستند(فهرست غرر:۲۸۸ ).
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
انتخابات عراق احمد وحیدی حسن روحانی حجاب مجلس شورای اسلامی دولت نیکا شاکرمی مجلس رهبر انقلاب شهید مطهری رسانه
ایران هواشناسی سیل آتش سوزی یسنا تهران روز معلم قوه قضاییه پلیس معلم شهرداری تهران آموزش و پرورش
قیمت خودرو سهام عدالت قیمت طلا دولت سیزدهم مالیات طلا بازار خودرو قیمت دلار خودرو بانک مرکزی حقوق بازنشستگان ایران خودرو
مهران غفوریان موسیقی تلویزیون سریال عمو پورنگ ساواک سینمای ایران عفاف و حجاب تبلیغات مسعود اسکویی سینما دفاع مقدس
رژیم صهیونیستی فلسطین اسرائیل غزه جنگ غزه آمریکا روسیه ترکیه حماس نوار غزه انگلیس اوکراین
استقلال فوتبال پرسپولیس علی خطیر سپاهان باشگاه استقلال لیگ برتر تراکتور جواد نکونام لیگ برتر ایران رئال مادرید لیگ قهرمانان اروپا
ناسا هوش مصنوعی فناوری اپل گوگل اینستاگرام تلفن همراه کولر
طب سنتی خواب فشار خون کبد چرب دیابت